*****************************

ایلنای حکومتی نوشت:

یک مقام مسوول در سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با ایلنا:

ترکیه معادل ۴۰ زاینده‌رود آب دزدیده است/ ایران به مجامع بین‌المللی شکایت کند

مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش عربستان و ترکیه در افزایش کانون‌های گرد و غبار منطقه گفت: ایران باید از این کشور‌ها شکایت کند.

محمد درویش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارتباط با کانون‌های گردو غبار در منطقه گفت: ترکیه، عراق، سوریه، عربستان و ایران جزو کشورهای عضو کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان‌زایی هستند و بر اساس تعهداتی که دارند، باید برنامه ملی مقابله با بیابان‌زایی داشته باشند و این برنامه باید به تصویب کنوانسیون نیز برسد؛ یکی از مهم‌ترین نکات کنوانسیون این است که اعضا باید برنامه‌های توسعه کشورشان را به گونه‌ای طراحی کنند که موجب تخریب جبران‌ناپذیر محیط زیست در منطقه نشوند.

وی ادامه داد: این درحالی‌ست که عربستان و ترکیه متاسفانه سیاست‌هایی را در منطقه اعمال کردند که به تشدید وخامت شرایط زیست‌محیطی انجامیده است، عربستان با برداشت از سفره‌های آب فسیلی‌اش موجب شده که منابع تولید گردو خاک در این کشور دستِ کم ۵ میلیون هکتار افزایش پیدا کند و اکنون جریان گرد وخاک از گندم‌زارهایی که پیش از این عربستان به کمک آب فسیلی آبیاریشان می‌کرد و اکنون به دلیل بی‌آبی دیگر وجود ندارند، به کشور‌های دیگر می‌رود.

مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: دولت ترکیه نیز ۳۸ میلیارد مترمکعب آب را در طول ۱۵ سال اخیر مهار کرد، در صورتی که این آب باید از کشورهای سوریه و عراق وارد بین‌النهرین یا میان‌رودان می‌شد، مقدار متوسط «دبی» این مقدار آب مهار شده؛ حدود ۵۰۰ متر مکعب در ثانیه محاسبه می‌شود به این معنا که اکنون دبی ۷۵۰ متر مکعب آب به ۲۵۰ متر مکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است.

این کار‌شناس ارشد مدیریت محیط زیست تاکید کرد: در واقع عظمت آبی که در روز روشن دزدیده‌اند به اندازه ۴۰ رودخانه به بزرگی زاینده رود است و حتما جمهوری اسلامی ایران باید به همراه دیگر کشور‌ها شکایت کند و جلو این روند را بگیرد.

وی با اشاره به اینکه تاکنون چند جلسه میان ایران و عراق برای حل مشکل ریزگرد‌ها برگزار شده است، گفت: طرف ایرانی بار‌ها ابراز تمایل کرده که بدون دریافت بودجه، برای مهار مراکز بحرانی و کانون فرسایش بادی در عراق با توجه به تجربه خوبی که در کشور داریم، کمک کند؛ اما تنها مشکل تامین امنیت وجود دارد؛ یعنی ایران درخواست کرده است که امنیت کارشناسانش تامین شود، اما اولویت عراق اکنون حل مشکل متجاوزان داعشی است و نمی‌توانند به مساله محیط زیست بپردازد.

وی ادامه داد: در واقع تا زمانی که مشکل تروریسم در منطقه ریشه‌کن نشود، نمی‌توان مشکل را به صورت پایدار حل کرد، مشکلات این کشور و سوریه اکنون در حدی است که حتی نتوانسته‌اند؛ مطالبات خودشان را از دولت ترکیه طلب کنند، بنابراین تا این مشکلات حل نشوند؛ نمی‌توانیم انتظار تحول جدی داشته باشیم.

عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به اینکه در عین حال در داخل کشور نیز نباید توسعه را به نحوی پیش ببریم که منابع تولید گرد و غبار افزایش یابد، افزود: نباید در بالادست حوضه‌های آبخیز بارگزاری کنیم، همانند کار اشتباهی که در حوضه آبخیز کر و سیوند انجام گرفت، ما با افزایش تعداد سد‌ها و افزوده شدن سد ملاصدرا به سدهای منطقه و افزایش سطح زیر کشت به ویژه کشت برنج در منطقه «کامفیروز» و افزایش محصولات کشاورزی سبب شدیم که بزرگ‌ترین روند فرونشست زمین را در استان فارس داشته باشیم که فرونشست زمین خود نشان از افزایش ریزگرد‌ها است.

درویش ادامه داد: ما همین کار را در خوزستان نیز انجام داده‌ایم، اکنون با طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای جلگه خوزستان دارد به منبع بزرگ تولید گردو غبار تبدیل می‌شود، در دشت میناب نیز با احداث سد میناب و تغییر مسیر رودخانه میناب به سمت بندعباس بحران بزرگی را در دشت میناب به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کانون‌های کشاورزی منطقه ایجاد کردیم.

درویش افزود: همچنین در حریر رود با احداث چندین سد این کار را تکرار کردیم و عملا آبگیر جازموریان را به پهنه نیم میلیون هکتاری منابع جدید تولید گردو غبار تبدیل کردیم، همین اتفاق در جنوب مشهد در دشت «توس» نیز رخ داده، در حالی که نباید بگذاریم؛ سرنوشت دیگر تالاب‌هایمان نیز به سرنوشت باتلاق گاوخونی یا آلماگل، آجی گل آلا گل تبدیل شود.

 وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد با کاشت گیاهانی در مرز کشو فیلتری در مسیر ورود ریزگرد‌ها ایجاد شود؟توضیح داد: ریزگرد‌ها در جریان بالایی جو حرکت می‌کنند، زیرا ذرات با قطر کمتر از ۲ یا ۵. ۲ میکرون هستند و اصولا با باد شکن و یا درختانی با ارتفاع ۱۰ یا ۲۰ متر نمی‌توانیم؛ جلو آن‌ها را بگیریم، زیرا ریزگرد‌ها در ارتفاع بالای ۱۰۰ متر حرکت می‌کنند و این تصور غلطی است که اگر یک کمربند سبز دور ایران ایجاد کنیم، می‌توانیم جلو ورود ریزگر‌ها را بگیریم.