رفتن به محتوای اصلی

پیرامون سفر پوتین بە ترکیە و نکاتی مهم در اینبارە
11.10.2016 - 16:38

در جریان سفر ولادیمیر پوتین بە ترکیە قرارداد گازی ٦٠ میلیارد مکعبی امضا گردیدە کە طبق گزارشهای منتشر شدە روسها بە قیمت ارزان گاز طبیعی را بە ترکیە خواهند فروخت. قراداد مذکور سطح تجارت میان ترکیە و روسیە را از ٣٠ میلیارد دلار بە ١٠٠ ملیارد دلار افزایش خواهد یافت. بە گفتە کارشناسان توافق یادشدە بیشتر بمنزلە وابستگی ترکیە بە روسیە محسوب میشود. سیاستی کە روسها در گذشتە در مورد آذربایجان نیز بکار بردند. همین موضوع را میتوان از جهات متفاوتی بررسی نمود. 
تورکها در سال ٢٠١٠ برای دور زدن روسیە و دستیابی بە بازار انرژی اروپا با چند کشور اروپای جنوبی پروژە گاز نابوکو ( نابوکو نام اپرایی در اتریش هست ) امضا نمود. طبق قرارداد یادشدە سالانە ٣٠ میلیارد مکعب گاز از کشورهای آذربایجان و ترکمنستان خریداری و بە اروپا پمپاژ میشد. اهمیت پروژە نابوکواز نگاە اروپائیان این بود کە آنان را از وابستگی بە گاز روسیە نجات میداد. بە عبارتی دگر همچون پروژەای بمعنی رفع وابستگی غرب بە گاز روسیە بود، چرا کە روسها هرازچند گاهی از انرژی خود بعنوان سلاحی علیە اروپا بکار میبرد و باید بخاطر آورد قطع گاز روسیە در سالهای اخیر بقمیت جان صدها نفر در اکراین و لهستان انجامید کە از شدت سرما جان باختند. بطور خلاصە پروژە نابوکو خوشایند روسها نبود، بنابراین روسها برای ناکام گذاشتن قرارداد مزبور نیمی از گاز آذربایجان را خریداری و بدلیل عدم تعیین رژیم حقوقی دریای خزر ترکمنستان هم از پروژە یادشدە عقب ماند. 
از جهت دیگر، تورکها برای موفقیت در پروژە یادشدە تلاشهایی برای عادی سازی روابط با ارمنستان نمودند اما ناکام ماندند. نتیجە ناکامی تورکها در پروژە مذکور آنان را بە فکر معاملە گازی با کوردستان عراق نمود. مسئلەای کە در نهایت دولت اردوغان را بە فکر چارەیابی مسئلە کورد در ترکیە و اعتراف بە چارچوب سیاسی حکومت اقلیم کوردستان نمود. در این راستا تورکها اقدام بە گشایش کنسولگری در اربیل و تعدیل نگاە امنیتی بە کوردستان عراق و گرە خوردن مناسبات اقتصادی گستردە انجامید. 
تحولات منطقەی، جنگ سوریە و قدرت گیری کوردها در غرب کوردستان تورکها را سخت نگران نمود بطوریکە آنان را ناچار بە تجدید نظر در تمام سیاستهای خود نمود. بویژە اینکە معمار سیاست خارجی قبلی آنان نخست وزیر برکنارشدە احمد داوداغلو بود و دادوداغلو زدایی را در سیاست خارجی خود با شدت دنبال کردند. از یکطرف موضوع چارەیابی مسئلە کورد در داخل ترکیە را متوقف و مشخص نیست کە سیاست آنان در قبال کوردستان عراق چە خواهد بود اما آنچە مشخص است از ترس چرخش اقلیم کوردستان بە ایران ناچار بە تعامل با کوردستان عراق خواهند ماند. 
مورد دیگری کە تورکها را بە سمت وابستگی بە روسیە سوق داد، بی اعتمادی آنان بە سیاست امریکا در سوریەو نگرانی آنان از احتمال ایجاد کریدوری نفتی از طریق جنوب و غرب کوردستان است کە آیندە ترکیە را بطور کلی متزلزل خواهد نمود. بدون تردید غربیها چرخش ترکیە بە طرف روسیە را بی پاسخ نخواهند گذاشت و شاید آنان را بیشتر بە کوردها ترغیب نماید. 
قرارداد گازی جدید میان روسیە و ترکیە مطمئنا خوشایند ایران همپیمان روسیە نیست و خارج از اینکە تورکها را از وابستگی گازی بە ایران بی نیاز خواهد نمود اعتماد ایرانیان را بە روسها کە از نظر آنان فرصت طلب هستند کاهش خواهد داد. روسها با کشوری وارد معاملە شدە کە بزرگترین عامل ایجاد بعران در سوریە بودە و بیش از دوهزار نفر از ایرانیان در سوریە توسط حامیان دولت ترکیە کشتە شدەاند. 
نکتە آخر اینکە، کشورهای منطقە بویژە ایران و بعدها سعودیها دریافتەاند و در خواهند یافت کە با ترکیە نمیتوان از در روابط استراتژیک وارد شد چون از نظر آنان تورکها روابط استراتژیک را فدای منافع اقتصادی خواهند کرد. ایرانیان بیاد دارند کە بعداز سقوط رژیم صدام حسین، تورکها بخاطر دستیابی بە ثروت کلان کوردستان عراق از تلاشهای امنیتی مثلث ایران ـ سوریە ـ ترکیە در جهت کنترل کوردها کنار کشیدند موردی کە بە قدرتگیری کوردها انجامید و میتوان بخشی از وضعیت منطقەی را از تغییر در سیاست خارجی ترکیە می بینند. بنابراین نزدیکی ایران بە غرب میتواند سیاست ترکها را عقیم بگذارد، جنگ انرژی در منطقە را کاهش و یا بلوکبندیها را مشخص نماید و اعتباری بین المللی برای آنان داشتە باشد. این کارهم در گرو صداقت ایران بە اجرای برجام و توجە جدی بە مسئلە کوردها در عراق و سوریە میباشد.

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

هادی صوفی زادە

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.