رفتن به محتوای اصلی

پیامد جنبش اعتراضی مردم عراق: جمهوری دموکراتیک یا جمهوری اسلامی؟
07.01.2017 - 17:24

یوسف عزیزی بنی طرف

دیشب دعوتی داشتم برای حضور در سخنرانی یکی از ستون های عمده جنبش اعتراضی مردم عراق در سال های اخیر؛ جاسم حلفی. این جنبش، چنان که می دانیم از ژوئیه 2015 آغاز شد و تاکنون هر جمعه در بغداد و سایر شهرهای عراق ادامه دارد.  گرچه جاسم حلفی  عضو دفتر سیاسی حزب کمونیست عراق هم هست اما جمعیتی که جمعه شب 6 ژانویه 2017 برای سخنرانی او جمع شده بود، فقط از کمونیست ها و چپ ها نبودند بلکه لیبرال ها و مذهبی ها و ناسیونالیست ها هم آمده بودند. این یعنی ستایش و حمایت از کسی که در خلال این جنبش بارها در معرض حبس و قتل قرار داشت. جمعیتی حدود دویست نفر آن هم در یک شب بارانی لندن که همانند آن را در کمتر سمینار یا سخنرانی عرب ها و ایرانی ها دیده بودم.  

در این سخنرانی و پرسش و پاسخ ها مسایلی در باره جنبش اعتراضی مردم عراق و موضوع های کنگره دهم حزب مطرح شد که  چند هفته پیش در بغداد برگزار گردید. در این سخنرانی مسایل مهمی مطرح شد. این را بگویم که هسته اصلی آغازگر جنبش اعتراضی (الحرکة الاحتجاجیة) عراق، چپ ها و فعالان مدنی بودند.

ضرورت ائتلاف کمونیست ها، چپ ها، لیبرال ها و فعالان مدنی

حلفی گفت: " جنبش اعتراضی سه آماج عمده را دنبال می کند: 1- تغییر نظام سیاسی 2- مبارزه با فساد 3- مطالبه خدمات.

"در این جنبش که رو به گسترش دارد همه لایه های جامعه، از جمله زنان شرکت دارند و نه تنها کمونیست ها و چپ ها بلکه دیگر گرایش های سیاسی را نیز در بر می گیرد. به عنوان نمونه می توان به تحصن بازنشستگان زن در خیابان های شهر دیوانیه (شرق عراق) یا بازنشستگان سه استان عراق در برابر ادارات مربوطه اشاره کرد. اعتراض ها از نظر جغرافیایی از مناطق عرب نشین فراتر رفت و اقلیم کردستان را هم در برگفت.

" ما شعار "حکومت مدنی" را که براساس حق و تکلیف و عدالت اجتماعی است در برابر حکومت فرقه گرای مذهبی مطرح می کنیم. در جامعه کنونی عراق کسانی هستند که خواهان ادامه حاکمیت موجود هستند. اینان منتفعان از نظام فاسد کنونی اند. نیز کسانی هستند که خواهان سرنگونی نظام موجود در عراق اند. اینان از وابستگان به رژیم پیشین و داعش هستند. درست است که ما – کمونیست ها و چپگرایان - مساله تغییر نظام عراق را مطرح می کنیم اما به تنهایی قادر به انجام این کار سترگ نیسیتم بلکه برای دستیابی به این هدف، همه نیروهای مدنی نظیر لیبرال ها، چپگرایان و جامعه گرایان باید متحد شوند.

" هم اکنون ملیون ها عراقی از ضرورت تغییر حاکمیت و برقراری حکومت مدنی صحبت می کنند واین پیامد گسترش جنبش اعتراضی است که ما راه انداختیم".

نهاد فساد وامکان برپایی جمهوری اسلامی در عراق

" نهاد فساد یا فساد نهادینه شده در عراق هم قدرت دارد و هم پول و رسانه و بانک وحتی روشنفکر مدافع آن. از این رو حزب ما فرآیند تغییر را سترگ و دشوار می بیند و بر ائتلاف نیروهای مدنی، دموکرات، چپ و لیبرال برای زدون فساد وپیشبرد فرآیند تغییر تاکید می کند.

وی در برابر پرسشی که حزب کمونیست را یک حزب لیبرال شیعه برآمده از اشغالگری عراق می دانست، گفت: " حزب ما یک حزب ملی است ووابسته به یک مذهب معین نیست بلکه حزب زنان، جوانان، وحزب ارزش هاست، و نخبه گرا هم نیست. حزب، توده ها و حزب مردم کوچه و خیابان است. نسبت سالمندان در حزب بالاست اما در کنگره اخیر شاهد تغییر این موضوع بودیم، به گونه ای که هم اکنون جوانان و زنان هر کدام، چهل درصد رهبری کنونی حزب (دفتر سیاسی و کمیته مرکزی) را تشکیل می دهند. واین بر خلاف دیگر احزاب مذهبی است که رهبری موروثی دارند.

" ما خواهان محاکمه کسانی در حاکمیت هستیم که  استان موصل یعنی یک سوم مساحت عراق و پایگاه نظامی "سپایکر" را تسلیم داعش کردند.

" باید موازنه به سود نیروهای مدنی - دموکراتیک تغییر یابد و گرنه نمی توان نیروهای مذهبی فرقه گرا را شکست داد". 

یکی از حاضران پرسشی تحلیلی را مطرح کرد که حاوی اطلاعات درجه اول بود. او گفت: " ما در عراق یک شبه حکومت داریم که توسط عوامل وابسته به ایران شبه اشغال شده است، وخبرهایی داریم که این عوامل طرح هایی برای برپایی جمهوری اسلامی عراق دارند و قصد اعلام آن را دارند. سفر نوری مالکی – معاون نخست وزیر عراق – به ایران موید این امر است. او برای تدارک این امر به ایران سفر کرده است. وگفته می شود ایران قصد دارد پیش از استقرار دولت رونالد ترامپ، مالکی را در راس جمهوری اسلامی عراق قرار دهد.  

چرایی مبارزه مسالمت آمیز و حذف شعار " به نام دین، چپاولمان کردند"

جاسم حلفی در سخنان خود گفت:" ما با طرح های دخالت جویانه آمریکا، ایران، سعودی و ترکیه در عراق مخالف ایم و رویارویی با این طرح ها را نبردی سترگ می دانیم.این نبرد بخشی از فرآیند مبارزه برای تغییر نظام در عراق است. دو راه پیش پای ماست: یا عراق برای همه عراقیان، یا تقسیم عراق والحاق بخش های آن به کشورهای همسایه.

"مبارزه ما مسالمت آمیز است وحتی در واکنش برخی از خشونت های موردی نیز دست به خشونت نخواهیم زد. مردم عراق پس از سال ها جنگ و تحریم و خشونت مستمر از خشونت خسته شده اند. درست است که حاکمان با شنیدن صدای حکومت مدنی، چنگال های خشن خویش را گشوده اند اما حزب ما دست به خشونت نخواهد زد. انقلابیگری به حمل اسلحه نیست بلکه فعالیت مسالمت آمیز نیز یک فعالیت انقلابی است. مهم این است که به اصول و ارزش های خود پایبند باشیم. تجربه پیروزمندانه مبارزه مسالمت آمیز مردم آفریقای جنوبی جلوی چشمان ماست. 

یکی از حاضران پرسید: " چرا شعار "به نام دین، چپاولمان کردند" را دیگر در تظاهرات مطرح نمی کنید؟ یا شعار "نان آزادی عدالت اجتماعی" کم رنگ شده است". حلفی در پاسخ گفت: " شعار دوم همچنان مطرح است اما شعار اول گرچه گویای واقعیت کنونی عراق است اما روحانیان دوست حزب پس از رایزنی به ما گفتند که ممکن است فرقه گرایان حاکم از این شعار علیه تظاهر کنندگان سوء استفاده کنند و آنان را به بی دینی متهم نمایند، لذا ما آن را کنار گذاشتیم".

حزب کمونیست، صدری ها، مرجعیت نجف و مساله کفروالحاد

پرسش هایی نیز در باره پیوندهای حزب کمونیست عراق با نیروهای طرفدار مقتدا صدر، آیت الله سیستانی و مسایلی از این دست مطرح شد که جاسم حلفی در پاسخ گفت: " برخی می گویند چرا از مردمی که همین حاکمان فاسد را انتخاب کرده اند دفاع می کنید. ما از حقوق توده های مردم دفاع می کنیم حتی اگر بار دیگر هم به این حاکمان رای دهند.

" ما توانستیم بر با شعارها و فعالیت های خود بر مرجعیت نیز تاثیر بگذاریم. ما با آیت الله سید علی سیستانی ارتباط داریم واو اکنون مثل ما خواهان عدالت اجتماعی و حکومت مدنی است.. می دانید که مرجعیت (در دهه شصت و بر زبان آیت الله محسن حکیم) شعار " کمونیسم معادل کفر والحاد است" را مطرح کرد اما ما اکنون با این مرجعیت رابطه داریم.

" مقتدا صدر چهارملیون هوادار دارد که اغلب ساکنان حلبی آبادها و حاشیه نشین شهرها هستند. ما با تشکیلات مقتدا صدر ارتباط داریم. روابط ما در باره مطالبات اجتماعی نظیر بیمه های اجتماعی، ضرورت تامین مسکن برای حاشیه نشینان است و هیچ ائتلاف سیاسی با آنان نداریم.. او همچون سیستانی به حاکمیت ولایت فقیه در عراق اعتقادی ندارد. نبرد ما اکنون برای دستیابی به هدف های سه گانه ای است که عرض کردم، و موضوع بودن یا نبودن خدا اکنون مساله من نیست. مبارزه ما علیه فساد است. البته ما روشنگری ( در باره دین و مذهب) را در عرصه دیگری انجام می دهیم. ما معتقد به مبارزه میان دو قطب اسلامی و مدنی نیستیم. ما – جنبش اعتراضی – هم اکنون یک جنبش گسترده و اهرم تغییر در عراق است. رژیم عراق یک رژیم بحران زده است که همچنان بحران آفرین است و اگر تغییری رخ ندهد در آینده بار دیگر شاهد داعش شیعی یا سنی خواهیم بود.

پلاکاردهای پارچه ای بالای سر سخنران به سه زبان عربی، انگلیسی و کردی بود و این برخلاف گروه های چپ ایران که همواره فقط به یکی از زبان های ایران است آن هم فارسی.

در پایان سخنرانی گپی خصوصی داشتم با جاسم. ابتدا به او گفتم که قبیله "حلفی یا حلاف" در اهواز هم هستند و من دوستان "حلفی" بسیاری دارم. او در پاسخ گفت: افراد این قبیله در بصره بیشتراند. والبته در بغداد و دیگر شهرها هم هستند.

حدود نود در صد از حاضران در سخنرانی سالمند و پنجاه سال به بالا بودند. در باره دفاع حزب توده در ایران از خط امام در اوایل انقلاب وانتقاد بعدی حزب از آن تاکتیک ها نیز سخن به میان آمد. او گفت که حزب کمونیست عراق هیچ سنخیت و ارتباطی با نیروهای معتقد به ولایت فقیه در عراق ندارد.

هنگامی که جاسم حلفی در باره سیاست و تصمیم های حزب کمونیست عراق صحبت می کرد هیچ اشاره ای به طبقه کارگر یا امپریالیسم نکرد. این حزب هم اکنون هیچ نماینده ای در پارلمان عراق ندارد اما جبهه نیروهای مدنی – دموکراتیک که شامل ائتلاف حزب با دیگر گروه های لیبرال و دموکرات است – چند نماینده در پارلمان عراق دارد. در مجموع من که گاه به گاه اخبار عراق را دنبال می کنم می دانم که جاسم حلفی نقش عمده ای در جنبش اعتراضی مردم عراق داشته و انسان دلیری به نظر می رسد.        

 

 

      

    

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

یوسف عزیزی بنی طرف

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.