انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با پیروزی دونالد ترامپ،  فردی راست افراطی متمایل به دوستی با روسیه و خارج از احزاب حاکمه دموکرات و اکثریت جمهوریخواهان پایان یافت. رئیس جمهور جدید آمریکا نه تنها متعلق به راست افراطی می باشد، بلکه شخصی است که از ثبات  کاراکتر شخصی، برنامه و استراتژی سیاسی جهانی برخوردار نمیباشد و بر پایه های رای دادن های اعتراضی اکثریت میانه طرد شده مردم بر روی کار آمده است. ویژگی دیگر ایشان صف ارائی و مقابله گری ایشان با نهادهای سیاسی و امنیتی کشور در کنار تمایل دوستی گرایانه ایشان با روسیه میباشد. ایشان در شرایطی این پست را تحویل میگیرند که دنیا با پدیده های نوین جنگ ضد اطلاعاتی ، جنگ تبلیغاتی، و جنگ اطلاعاتی سایبری به موازات نبردهای نظامی، سیاسی و اقتصادی روبرو می باشد. طبل های جنگ سرد با شدت تمام توسط آمریکا و غرب به میزانی نه کمتر از دوران ظاهرا پایان یافته جنگ سرد به صدا در آمده اند.

بحران پناهندگان در غرب که یکی از بازتاب های جانبی جنگ آمریکا و غرب در شاخ آفریقا،  سوریه و عراق میباشد، در کنار بازتاب های سنگین و منفی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ویژه خود بخصوص در اروپا، موجب قدرت یابی جریان های سیاسی الترا ناسیونالیستی گردیده است که بازتاب مشخص آن را در جدائی انگلستان از اتحادیه اروپا و انتخاب شدن دونالد ترامپ به ریاست جمهوری امریکا میتوان مشاهده کرد. دین مداری وهابی سلفی از یک طرف و شیعه گری سیاسی از طرف دیگر بر شانه های ناسونالیسم عربی و عجمی به افراطی گری اجتماعی نوینی که ترکیبی از عناصر ناسیونالیستی و  دینی می باشند، ابعاد بی سابقه ای بخشیده اند. آیا این پدیده ها ارتباطی با کشیده شدن خط لوله گاز قطر با حمایت عربستان و غرب "آمریکا" از مسیر خاک سوریه به سمت اروپا دارد؟

جادارد در اینجا به پدیده دیگری در منطقه اشاره کرد و آن کودتای خفته و ریاکارانه اردوغان در ترکیه می باشد که بصورت خزنده ای یک دیکتاتوری اتوکراتیک اسلامی ناسیونالیستی را در ترکیه در حال پیاده کردن می باشد. غرض از طرح این مساله اشاره به تاثیرات ویژه و مشخص پدیده اردوغانیسم در جنبش ملّی دموکراتیک کردها در خاورمیانه از یک طرف و تاثیرات خزنده و مسموم دینی ناسیونالیستی آن بر حرکت های ملّی در آذربایجان و رشد اسلامیستهای مساواتچی در جمهوری آذربایجان می باشد. جمهوری اسلامی ایران در این زمینه نشان داده است که دست کمی از اردوغانیسم ندارد.

در عین حال منطقه جو سیاسی امنیتی ناثباتی را طی میکند. هنوز دامنه دست اندازیهای عربستان سعودی و اقمارش از یک طرف، امریکا و غرب در حمایت از آنها از طرف دیگر و در مقابل آنها روسیه و ایران از طرف دیگر در سوریه، عراق و یمن معلوم نیست در سال جدید در چه راستائی حرکت کند. هنوز بصورت روشنی معلوم نیست سیاستهای تیم دانولد ترامپ که اکثر از افراطیون نظامی امنیتی می باشند در مورد منطقه بصورت عام و کشور ایران بطور خاص چه سمت و سوئی به خود بگیرد. آیا آنها به لغو توافقنامه برجام دست خواهند زد، یا اینکه به واسطه گری روسیه به بسط مناسبات اقتصادی سیاسی با ایران ادامه خواهند داد.

چندین ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار میگردد، آقای رفسنجانی یکی از دو ستون های پایه ای نظام جمهوری اسلامی ایران فوت کردند، کهولت سنی آقای خامنه ای و هم دوره هایشان و تضعیف وسیع پایگاه مردمی روحانیت زمینه را برای وارد شدن نسل های نوین بعد از انقلاب به صحنه سیاسی جمهوری اسلامی ایران فراهم میکند که قابلیت تکیه بر سابقه دوران انقلاب را نخواهند داشت. چالش های کارگری و پویش های سکولار دموکراتیک و مدنی در کشور گستره و ارتقاء ویژه ای یافته اند، اعتصابات زندانیان سیاسی با وسعت تمام انعکاس بین المللی می یابند، جنگ فرسایشی غرب در سوریه به نفع حکومت اسد و دولت های ایران و روسیه در راستای خاتمه یافتن در حرکت میباشد.

گرچه تلاش های چپ دموکراتیک  ایران در همراهی و همگامی با پویش های مدنی دموکراتیک داخلی مردم  ایران بسط و گسترش ویژه ای یافته است، ولی هنوز چپ دموکراتیک ایران بصورتی طیف های سیاسی پراکنده ای که در خارج از ایران حضور دارند مشهود میباشند که حضور مستقل، واحد و سنگینی در صحنه سیاسی داخلی کشوری را نه به تنهائی و نه در ائتلاف با دیگر نیروهای سکولار دموکراتیک ندارند. این مساله خصوصا بعد از رفتن آقای رفسنجانی و در شرایطی که آقای خامنه ای هم در کهولت سنی می باشند، خلاء های سیاسی ویژه ای به موازات رشد پویش های سکولار دموکراتیک بوجود می آورند،  آینده نامعلوم و خطرناکی را برای تامین دموکراسی، تضمین مستقر شدن ارزش های حقوق بشری و استقرای نظامی بر پایه های عدالت و تعالی ارزش های انسانی به بار می آورد.

شاید یکی از محوری ترین راهکارهای پیش روی چپ دموکراتیک برای سال جدید گسترش دادن هر چه بیشتر پیوند یابی هر چه ارگانیک تر با پویش های مدنی دموکراتیک مردمی داخل کشور در راستای استحکام هر چه بیشتر بخشیدن به ارگان های ساختاری مدنی دموکراتیک می باشد. چپ دموکراتیک از این طریق هم خود قادر میشود تا حضور دموکراتیک و مردمی خود را در این پویش ها استحکام بخشد و هم اینکه چالش های سکولار دموکراتیک و حقوق بشری بتوانند ساختارهای مستکم تری به خود بگیرند.

بطور مثال  این وضعیت موجب می گردیده است تا در زمان فوت آقای رفسنجانی، از کسانی که وی را یکی از جنایت کارترین مهره های نظام جمهوری اسلامی می شمارند، تا کسانی که فقدان ایشان را در این شرایط ضربه بزرگی برای کشور می شمارند، خود را در درون چپ دموکرات ایران جای دهند. چهارچوب محور سیاسی منشور وحدت چپ چه فراخنائی را در بر میگیرد؟

راهکار دیگری که همچنان بصورت یکی از گرهی ترین مشکلات حل نشده چپ ایران مطرح میباشد غالب آمدن بر ناکارائی و نبود یک استراتژی کارا جهت هدایت موثر پروژه وحدت چپ ایران می باشد. نبود برنامه مشخص و رهبری موثر در این زمینه و عدم قابلیت تنظیم استراتژی کارا از طرف وسیع ترین تشکل  سیاسی چپ دموکراتیک ایران در رابطه با چگونگی گرد آوردن  طیف های مختلف چپ های دموکراتیک حول محور منشور واحدی که بازتاب دهنده چکیده آرمان های نسل های امروز و فردا یکی از گرهی ترین وظایف انجام نشده چپ دموکرات می باشد. منشوری که در برگیرنده محوری ترین باورمندی های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و انسانی و دیگر ارزشهای بالنده روز می باشد. عدم وجود چنین سندی و استراتژی کارای اجرائی لازم در این زمینه نه تنها به این پراکندگی دامنه هر چه بیشتری میدهد، بلکه موجب میشود تا چپ ایران  در شرایط بحرانی امروز نتواند نقش تاریخی و ضروری چپ دموکراتیک و نیروهای سکولار دموکرات را هنگام بوجود آمدن  خلاء های سیاسی ایجاد شده انطور که شایسته است ایفا نماید. چپ دموکرات ایران با وجود چنین موضع گیرهای پراکنده ای در مورد مسائل حساس سیاسی روز، طبیعتا نمیتواند حضور سیاسی مستقل ، موثر،  واحد و ویژه خویش را در صحنه سیاسی کشور به نمایش بگذارد.

دنیز ایشچی

12-01-2017