درگذشته در نقد نظرات احمد پورمندی بسیار نوشته ام ^(۱). امروز مقاله ای را از آقای پورمندی در سایت ایران گلوبال ^(۲) دیدم تحت عنوان "تباهی دین، فساد سیاست، کرختی اخلاق" ^(۳) که با بحث درباره آقای احمدی نژاد ^(۴) آغاز می شود ولیکن درباره واقعیات ایران بسیار خواندنی است، نه به این خاطر که ایشان دیدگاه حمایت خود را از اصلاح طلبی کنار گذاشته باشد، که نگذاشته و در پایان وقتی به چه باید کرد میرسد می گوید: "شاید هنوز برای یک اجماع ملی و عبور از بحران، فرصتی مانده باشد." اما دقیقاً به این خاطر که آقای پورمندی همه این سالها از جریان اصلاح طلبی حمایت کرده و می کند، کسی نمی تواند واقعیاتی را که بیان کرده به حساب خصومت با اصلاح طلبی بگذارد. اجازه دهید بزنم به صحرای کربلا. این هفته موضوع فلسطین و اسراییل در صدر خبرها بود و دکتر اسماعیل نوری علا ^(۵) دبیرکل حزب سکولار دموکرات ایرانیان ^(۶) کار لازمی کرد که به این موضوع پرداخت ^(۷). این قلم سالهاست درباره اسراییل و فلسطین وارد بحث نمی شوم چون دوباره و دوباره همان حرفی را تکرار خواهم کرد که هزار بار گفته ام ^(۸). درباره ماجراهایی می دانیم که برخی خانمهای خبرنگار مترقی که از اروپا به فلسطین رفته بودند، رهبران فلسطینی از خطوط سیاسی مختلف شب میان خود تقسیم می کردند و بعدها هم در دوران بهار عربی درباره تجاوز به برخی خبرنگاران زن اروپایی در قاهره، گزارشهای متعددی منتشر شد و اینها بحثهای شخصی نیست چرا که آن خانمها برای امری شخصی به خاورمیانه سفر نکرده بودند؛ اینها واقعیات سیاسی نظیر گزارشهای مشابه در مورد سیاستمداران اروپا و فساد در حکومت ایران است که آقای پورمندی در مقاله خود خیلی عالی بحث می کند. اما مسأله فقط رهبران اسرائیل یا رهبران اسلامی و چپی فلسطینیان و راه حل هایشان و فساد و غیره نیست که دیگر بسیاری حتی تروریست هم نیستند و مانند مافیا اساساً مستمری و نان و آب خود را در تدوام همین وضعیت می بینند، و البته اگر منصفانه نگاه کنیم در میان آنها شاید امثال مارتین لوتر کینگ هم وجود دارند. با اینحال امروز اصل معضل جامعه فلسطینی روحیه ای است که نتیجه ادامه بن بست سیاسی پس از حدود ۷۰ سال است، یعنی آنچه آقای پورمندی "کرختی اخلاقی" کل جامعه نامیده که متأسفانه در سرزمین فلسطین سالهاست واقعیتی انکار ناپذیر است. امیدوارم ایران به سرنوشتی نظیر فلسطین دچار نشود که اگر تجزیه طلبی ^(۹) مزید برعلت شود، بعید نیست. حالا که در مورد مردم در ایران سخن می گوییم ضروری است دو موضوع را از هم تفکیک کرد. یکی گسترش فساد و تباهی است و همانگونه که به خوبی آقای پورمندی توضیح داده اند نه فقط در میان قدرتمندان بلکه در میان خود مردم ایران حقیقتی غیرقابل کتمان است. با این وجود، در عین حال در بطن جامعه ایران حرکتی اقتصادی در جریان است که با اصطلاحاتی نظیر انترِپرونِرشیپ یا کارآفرینی بیان می شود و می توان آنرا رشد سرمایه داری نه از بالا، بلکه در بطن جامعه خواند که در غرب همانگونه که ماکس وبر به خوبی توضیح داده با خیزش پروتستانیسم همراه بود، و در نیم قرن اخیر به مرور در ایران در ارتباط با اقتصاد گلوبال و در شکل خاص خود، به وجود آمده و رشد می کند. این جریان نیز "خودخواهی" های خود را دارد و حرف زدن برخی از این کارآفرینان مرا به یاد نوشته های "اَن رَند" می اندازد، اما این قشر تازه در ایران با انگلهایی که در جامعه از طریق روابط خود با صاحبان قدرت و شرکت در فساد دولتی خون مردم را می مکند، فرق دارد. چند سال پیش در پایان نخستین سال دور اول ریاست جمهوری آقای حسن روحانی در نوشته ای به این موضوع اشاره شد ^(۱۰). با اینهمه با آقای احمد پورمندی موافقم که آنچه ایشان در بطن جامعه ایران بعنوان "کرختی اخلاقی" مورد اشاره دارد شوربختانه واقعیتی تلخ و غالب در ایران کنونی است. جا دارد دوباره از خود بپرسیم "اصل کار حزب سیاسی ایرانی چیست" یا بهتر بگوییم چه باید باشد ^(۱۱).

به امید جمهوری آینده نگر دموکراتیک و سکولار در ایران
سام قندچی، ناشر و سردبیر ایرانسکوپ
بیستم آذر ماه ۱۳۹۶
December 11, 2017

1. درباره نظرات احمد پورمندی
https://goo.gl/iRj1H9
2. ایران گلوبال
http://www.iranglobal.info
3. احمد پورمندی: تباهی دین، فساد سیاست، کرختی اخلاق
http://www.iranglobal.info/node/63549
4. درباره محمود احمدی نژاد
https://goo.gl/gwbcXN
5. دکتر اسماعیل نوری علا
https://goo.gl/56XdR3
6. درباره حزب سکولار دموکرات ایرانیان
About Iranian Secular Democratic Party
https://sites.google.com/site/futuristparty
7. دکتر اسماعیل نوری علا: داستان اورشليم و مکه و مسجد دو قبله
http://isdmovement.com/2017/1217/121117/121117.Es…
8. خطر جنگ جمهوری اسلامی و اسراییل ..و اینکه اپوزیسیون چه کار میتواند بکند
http://www.ghandchi.com/1308-IRI-IsraelWar.htm
Danger of IRI-Israel War..and What Iranian Opposition Needs to Do
http://www.ghandchi.com/1308-IRI-IsraelWarEng.htm
9. درباره تجزیه طلبی
https://goo.gl/EiEbHC
About Separatism
https://goo.gl/rSGXKh
10. ايران در آستانه سالگرد روحانی
http://www.ghandchi.com/803-rouhani-anniversary.h…
11. اصل کار حزب سیاسی ایرانی چیست
http://www.ghandchi.com/1717-asle-kaare-hezb.htm