رفتن به محتوای اصلی

بحران اب و پیامدهای ان در ایران
11.07.2018 - 22:42

بحران کم آبی امروزه تبدیل به یکی از بزرگترین معضل روی زمین شده است که زنگ خطر آن از سالها قبل به صدا در آمد، اما کم توجهی سران کشورهای ابرقدرت دنیا، همین طور بهره وری از بحران سازی این قدرت ها با ناامنی روانی مردم، در جهت منافع حزب و دولت خود، باعث تشدید این معضل بزرگ شده است. یکی از علل مشکل کم آبی، تغییرات آب‌وهوایی وافزایش تدریجی دمای زمین است، که بخش عظیمی از این تغییرات و افزایش تدریجی گرما قابل کنترل است .
بنا بر گزارش ناسا ۹۷ درصد ازدانشمندان علم هواشناسی بر این موضوع توافق دارند که گرم شدن کره‌ زمین یک پدیده‌ی طبیعی نیست بلکه بر اثر فعالیت‌های انسان به وجود آمده است، که با پدیده‌ای به نام اثر گل‌خانه‌ای شناخته ‌شده، آغاز می‌شود . .
سوزاندن سوخت‌های فسیلی مهمترین دلیل این امر است و در درجه‌ی دوم جنگل زدایی باعث این افزایش ‌شده است. با قطع شدن هر درخت، دی اکسیدکربنی که آن‌ها برای فتوسنتز ذخیره کرده بودند آزاد می‌شود، به این ترتیب هرسال نزدیک به یک میلیارد تن کربن وارد اتمسفر می‌شود.

اما استفاده ازسوخت‌های فسیلی اولین علت افزایش دمای کره‌ی زمین است. دانشمندان یکی دیگر از علل گرم شدن کره‌ی زمین را عامل تشکیل توفان‌هایی شدیدمی‌دانند. توفان‌های غیره منتظره و ویرانگر سال‌های اخیر بهترین دلیل دراثبات این ادعا است. 
با پیچیده شدن شرایط جوی در بسیاری از موارد مادیگر قادر به درک فعالیت‌های هوا و پیش‌بینی وقوع توفان  نیستیم. توفان انرژی خود را از اختلاف حرارت بین سطح اقیانوس‌های گرمسیری و قسمت بالایی اتمسفر که سرد است، می‌گیرد. گرم شدن کره‌ی زمین باعث افزایش این اختلاف دما و قدرتمندتر شدن توفان می‌گردد. 
زمستان‌های سرد در سال‌های اخیر این شک را به وجود آورده که آیا واقعاً زمین در حال گرم شدن است. 
منظور از تغییرات آب و هوا و گرم شدن زمین،میانگین دما در طول فصول مختلف است اما سرد شدن‌های فصلی  نشانه‌ یا    از بین رفتن این طلسم نیست. در کمال تعجب گرم شدن کره‌ی زمین می‌تواندباعث سرمای غیر منتظره نیز بشود. با افزایش
 دمای هوا انرژی آن نیزافزایش می‌یابد و الگوهای گردش هوا که مانند رودخانه‌هایی در جو هستند بهخروش در می‌آیند. با سرعت گرفتن این جریان‌ها هوای گرم نیز با سرعت بیشتری با هوای سرد مناطق قطبی جایگزین می‌شود و همین امر باعث ایجاد سرمای ناگهانی در کوتاه مدت می‌شود.
جمعیت بیشتر، تقاضای بیشتر. این یک معادله ساده است، وقتی که جمعیت رو به فزونی باشد میزان تقاضا برای استفاده از آب مصرفی اعم از آب آشامیدنی تا شست و جو و حتی آبیاری کشاورزی نیز بیشتر می شود. 
 برای بحران کم آبی، دلایل ریز و درشت زیادی می توان ارائه داد ولی در همه این موارد، انسان نقش مستقیمی دارد، که در دو بعد ضعف مدیریتی و تأمین منافع خلاصه می شود. وقتی به تولید گازهای گلخانه ای یا استفاده ازسوخت‌های فسیلی اشاره می کنیم، به راحتی می توان منافع انسان را در این موضوع پیدا کرد، همچنین قطع درختان که هر ساله نزدیک به ۷/۳ میلیون هکتار جنگل، تقریبا به اندازه کشور پاناما، یعنی در هر دقیقه حدود ۳۶ زمین فوتبال مملو از درخت، طبق آمار سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد(FAO) از بین میرود. البته این بخشی از مواردی ست که انسان به دلیل منافع خودش در گرم شدن زمین تأثیر دارد، بخش دیگر این تراژدی در سومدیریت به خصوص در کشورها در حال توسعه و در حال رشد است. متأسفانه عدم مدیریت صحیح در کشورهای جهان سوم مثل ایران نقش بسزائی در کم آبی های اخیر داخل کشور به وجود آورده است. سدسازی های غیر کارشناسانه یکی از صدمات جبران ناپذیری که بر بحران کم آبی در کشور افزوده است. یکی دیگر از مواردی که باعث نگرانی اذهان عمومی در داخل کشور شده، فروش آب آشامیدنی به صورت پنهانی به کشورهای همجوار است. این موضوع به جای اینکه برای کشور یک فرصت برای درآمد و اشتغال ایجاد کند. (البته مازاد برنیاز فروش این آب) تبدیل به تهدیدی برای خشکسالی و جنگ روانی در جامعه، به خصوص در استان های جنوبی کشور ایران شده است. 
یکی دیگر از مواردی که سوءمدیریت در وضعیت آب کشور ایران را می رساند، صدور بی رویه حفر چاه است، که چندین سال مجوزهائی با رابطه و رشوه در مناطق مختلف ایران صادر شده که باعث تهدید به از بین رفتن سفره های آب زمینی شده است. 
طی روزهای 15 و 16 تیرماه 136 خورشیدی،در اعتراض به بحران آب، مردم برازجان واقع در استان بوشهر در مقابل فرمانداری اين شهرستان برای دومین روز متوالی تظاهرات كردند. 
همچنین تالاب "آق گل" در استان همدان "به‌طور کامل" خشک شده است. پیش از خشک شدن وسعت این تالاب بیش از ۸۳۰ هکتار و زیستگاه‌ ۴۶ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی بوده است.
اگر نگاهی گذرا به تظاهرات دردی ماه 1396 داشته باشیم،کشاورزان اصفهانی به کمبود اب شرب در این استان و انتقال ان نارضایتی و اعتراضاتی به راه انداختند،کشاورزان منطقه خوراسگان در شرق اصفهان، دراعتراض به قطع حق آب کشاورزی این مناطق از زاینده‌رود و انتقال آب به یزد، لوله‌های انتقال آب به یزد را شکستند.
روزنامه جام‌ جم روز جمعه چهارم اسفند، ۲۲ فوریه از قول حسين غفوری مديرعامل شرکت آب منطقه ای يزد نوشت: «تعدادی از مردم مناطق سيان، قارنه واژيه در استان اصفهان به وسيله تجهيزاتی از قبيل تراکتور، لودر، بيل مکانيکی و سيم بکسل با هجوم به مسير لوله انتقال آب به يزد، اقدام به تخريب اين خط کردند روزانه ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار متر مکعب آب زاینده‌رود به استان یزد منتقل می‌شود. مسئولان وزارت نیرو می‌گویند این آب برای تامین آب شرب مردم یزد استفاده می‌شود که کمبود آب شیرین دارد اما مردم اصفهان معتقدند این آب برای مصارف صنعتی به یزد منتقل می‌شود.  کشاورزان استان اصفهان در پی قطع حق آب خود از زاینده رود بارها نسبت به این مسئله اعتراض کرده‌اند. نماینده مردم اصفهان در مجلس هشتم نیز خرداد ماه ۱۳۹۱ گفت که بخشی از آب زاینده رود در بخش صنعت استفاده می‌شود. وی افزود: «به نظر می‌رسد صنایع بی حد و اندازه از آب زاینده رود برداشت می‌‌کنند به دلیل بی اثر بودن این اعتراضات، کشاورزان استان اصفهان دست به تخریب لوله‌های آبی زدند که آب زاینده‌رود را به یزد منتقل می‌کند. در پی این اقدام، آب آشامیدنی در یزد جیره‌بندی شده است.
 روزنامه جام جم از قول یک مقام محلی نوشته: «قبل از تخريب تاسيسات اين مناطق به نيروی انتظامی اطلاع داده شد اما به دليل جمعيت زياد معترضان، پنج نقطه از تاسيسات انتقال آب به يزد آسيب ديد،مشاهده این وضعیت بیانگر ضعف مدیریتی و بی ثباتی را در کشور میباشد.

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

سمانه گرمرودی
ایمیل ارسالی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.