رفتن به محتوای اصلی

دنیای مجازی اما واقعی
26.07.2018 - 00:53


بیاد دارم بیست سال پیش که با اینترنت و چت آشنا شده بودم و تب یاهو مسنجر حسابی داغ شده بود، کمتر پیش می آمد که کسی با اسم واقعی خودش حساب کاربری ساخته باشد. بعضی وقت‌ها هم بود که دوستی مدت‌ها با یک اسم قلابی دیگری را اصطلاحاً سر کار میگذاشت و طرف هم تا مدت‌ها متوجه نمیشد. دقیقا مثل تلفن‌های قدیمی بود که شماره نمی‌انداخت و شیطنت‌های خاصی رواج داشت. تلفن زنگ میخورد وقتی که میخواستیم جواب دهیم فقط صدای فوت می‌شنیدیم یا مثلا گاهی تماس گیرنده بقدری تنها و بی‌کس مانده بود که زنگ می‌زد و فقط می‌خواست هم‌صحبتی ناآشنا داشته باشد و تلفنی درددل کند. گرچه اکنون به یمن پیشرفت‌های تکنولوژی، نه فقط مزاحمت‌های تلفنی که کلا تماس‌های تلفنی هم خیلی خیلی کمتر شده است و جایگزینش شبکه های اجتماعی شده است که گاهی هم عرصه عُقده گشاییِ اشخاص قلیلی میگردد.
امروزه بخش عظیمی از زندگی انسان ها تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفته و بنظرم تاثیر پذیری آحاد جامعه از دنیای مجازی بیشتر از دنیای واقعی شده است
از زمانی که صنعت ارتباطات در قالب علائم مورس شکل گرفت انسان برای اوّلین بار توانست ارتباط با غایب را در بستر جهان فیزیکی تجربه کند. بعد از این نوع ارتباط، یک نوع ارتباط تک سویه و مجازی در قالب تولیدات سینمایی، رادیویی و تلویزیونی شکل گرفت. از این به بعد است که ما شاهد یک فضای ارتباطی جدید با ویژگی‌های منحصر به فرد هستیم
رشد شتابان فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی علاوه بر فراهم آوردن امکانات ارتباطی ودسترسی بشر به اطلاعات در حجمی که قابل مقایسه با هیچ عصری از زندگی بشر نیست، الگوهای ارتباطا ت فردی، گروهی و جوامع را نیز دچار دگرگونی، تحول و تکامل نموده اند.شکل گیری فضای مجازی در کنار جهان فیزیکی و حضور انبوهی از انسانها در هر دو فضا، انقلابی در فرآیند ارتباطات و فرهنگ بوجود آورده است. شناخت و توصیف این فرآیند و فرهنگ نوین ارتباطی و اثرات آن بر ساختارهای مختلف بسادگی امکان پذیر نبوده و نیازمند مطالعات بسیار وسیع و گسترده ای می باشد
دنیای مجازی با از بین بردن فاصله های زمانی و مکانی، ارتباط افراد با یکدیگر را در تمام نقاط دنیا تقریباً بسادگی میسر نموده است.
در تعریف فضای مجازی، نظریات متفاوتی موجود است. برخی معتقدند که دنیای مجازی، مجموعه ای از ارتباطات درونی انسان ها از طریق رایانه و وسایل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی است. در تعریف دیگری میگویند فضای مجازی عبارت است از محیط الکترونیکی واقعی که ارتباطات انسانی فراتر از مرزهای جغرافیایی و یا ابزار خاص،خود،در آن زنده و مستقیم روی می دهد. فضای مجازی را مي توان براي توصيف تمام انواع منابع اطلاعاتی موجود از طريق شبکه های رايانه ای به کار برد، در حقيقت فضای مجازی نوع متفاوتی از واقعيت ديجيتالی است که توسط شبکه های رايانه ای هم پيوند میسر میگردد.
در دنیای مجازی درواقع پس از کشف یک تکنولوژی و فناوری بشر برای نخستین ‌بار قادر شده است کاری کند که جهانی دیگر اما موازی و هم ‌راستای جهان عینی ایجاد گردد، اما معنای آن این نیست که مجازی یا غیر واقعی یا دروغین است. در حقیقت دنیای مجازی هنگامی که شکل می‌گیرد، آنقدر قابلیت ‌های گسترده‌ای دارد که توانسته به نحوی از انحا دنیای واقعی را هم متاثر نماید
در ابتدا به آنالیزِ مختصرِ ترکیبِ "فضای مجازی" می پردازم
اختلاف فضا و مکان بصورت کوتاه اینگونه است:
"فضا" یعنی همه جایی که هیچ جاست اما "مکان" دال بر محلی مادی و معین دارد و از همین رو است که تصور فضا بسیار دشوارتر از یک مکان است، "فضا" سه بعدی است در حالیکه "مکان" دو بُعد دارد. "مکان" مرزپذیری است در حالیکه "فضا" نامتناهی و فرازمانیست، "مکان" تصلّب دارد و "فضا" روانی و سیّالیت است
در شرح کلمه "مجازی" باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که عنوان مجازی در مقابل کلمه انگلیسی آن معنای دقیقی محسوب نمیشود. مجازی، از نظر مفهوم کلمه در زبان عربی به معنای غیرواقعی یا به تعبیری، تخیلی معنا می‌شود درحالی که کلمه انگلیسی آن یعنی دنیایی که، فقط ماهیتِ مادی ندارد ولی کاملا موجود است لذا بنظر این کاتب بهتر است آنرا "دنیایِ واقعیِ غیرمادی" که محدودیت زمانی و مکانی ندارد معنا کنیم.
و همین نکته از نکاتی است که نگرشِ شخصی ام را در سره سازی زبان متفاوت نموده است چرا که در دنیای کنونی و با وجودِ تسهیل ارتباطات ملت ها، ناچاریم که برای ارتقای فرزندانمان، اگر هم به سره سازیِ زبان میپردازیم باید بصورت تنگاتنگ از واژه های اصلی آن نیز بهره ببریم و در این رابطه صرفِ بیگانگی واژه، آنرا استریل نکنیم.
در راستایِ موضوعِ محوری مطلب، برخی به دنیای مجازی به‌ عنوان پدید آورنده و برخی دیگر به‌ عنوان کاتالیزور یا تسریع‌بخش تغییرات در دنیای امروز می‌نگرند. برخی از صاحبنظران، شبکه‌های اجتماعی اینترنتی را یکی از مهم ‌ترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانی‌شدن دانسته‌اند. همان ‌طور که تلگراف، تلفن و راه ‌آهن در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم باعث تحول چشم ‌اندازهای ملی و بین ‌المللی شد، فناوری ارتباطات و وجه مشخص آن، یعنی اینترنت در زمان ما، تحولات بی ‌سابقه ای را به دنبال داشته تا آن‌جا که اگر گزاف نگویم به وجه غالب جهان معاصر تبدیل شده است
در حقیقت، وقتی می‌گوییم فضای مجازی، نباید فراموش کنیم که علت این نامگذاری این است که قرار است از واقعیتی انشعاب و نشأت بگیرد که جاریست، نه اینکه جایگزین واقعیت شود
امروز شاید خواننده محترم با من موافق باشند که در فضای مجازی غالباً افراد آن چیزی را از خود بروز می دهند که بهر دلیل در دنیای مادی قادر به بروزش نیستند. بنابراین بنظر من، چیزی که در فضای مجازی بطور غالب اتفاق می افتد، خود واقعی ماست
فضای مجازی در امتدادِ خودِ حقیقی انسان ها و حتی در بسیاری از موارد نیز واقعی تر از دنیای فیزیکی و واقعی به پیش می تازد.
گمان میبرم که در فضای مجازی و حتی در فضای واقعی رویکرد مطلقی وجود ندارد، با این فرض، شاید بتوان ابراز داشت که تقریباً همه مباحثی که در مورد انسان ها مطرح می شود نسبی هستند اما واقعیت موجود در جامعه و پرونده هایی که بعضاً مربوط به محاکم قضایی خوانده ام، نشان می دهد انسان ها یکدیگر را در فضای مجازی بیشتر دوست دارند تا وقتی در دنیای ِ مادی چهره به چهره هستند لذا به همین دلیل، انسان ها خودشان را بهتر از آنچه که در دنیای واقعی هستند تعریف کرده و نمایش میدهند. گرچه این فرض و هیچ فرض ِ دیگری نمیتواند قبل از اثبات، مطلق انگاشته شود.
عطف به سطور فوق،شاید بیراه نباشد که بگوییم انسان ها خودشان را در فضای مجازی بر اساس آنچه دوست دارند(باشند) ترسیم و بروز می دهند
در مورد خصوصاً کشورمان، آمارهایی را که در سازمان ملل کم و بیش خوانده ام نشان داده که جمعیتی بالغ بر پنجاه درصد کشور، در اینترنت فعالند. بیاد آوردم که عزیزی میفرمود تاریخ می گوید وقتی که مغول حمله کرد و همه چیز را سوزاند، مردم به عرفان و تصوف و خانقاه ها پناه بردند و اکنون نیز وقتی مردم در دنیای واقعی چیزی نمی بینند، به دنیای مجاز و یا دنیایی از معانی که مادی هم نیست متوسل میشوند پس چرا از آن سود نبریم. شاید بهمین دلایل باشد که نظام اسلامی با طرق مختلف سعی در کنترل هر چه بیشتر این فضاها دارد تا اولا تبادل اطلاعات را بکاهد و خرافات را توسعه دهد و ثانیاً با توجه به استقبال عمومی از این فضاها بتواند که هر آنچه خود میخواهد را به مردم دیکته کند و اطلاعات زیادی برای مقایسه در اختیار کاربر نباشد
بیاد داشته باشیم که دیگر استفاده از کامپیوتر فقط مربوط به کامپیوتر نیست، مربوط به کل زندگی است پس آنرا بیش از پیش جدّی بگیریم.
در طیِ این راه اولین قدم، باید آموزش فرهنگ اینترنتی باشد که به آن " نتیکت" می گویند و میتوان آنرا به عبارتِ " آداب معاشرت در دنیای مجازی که واقعی" هم هست تعبیر نمود.
بنظر میرسد در شرایط جاری از مشکلات جامعه ما این است که اکثراً سواد دیجیتال و رسانه ای خانواده ها از فرزندانشان کمتر است و به نظر می رسد این شکاف جدی است. نسل جوان و خصوصاً کودکان با این فضا آشنا هستند بنابراین چرا تلاش نکنیم تا همگی بهتر یاد بگیریم و اخلاقیات را در همین جو به یکدیگر آموزش داده و رفتارها را در کنترل نمائیم تا علاوه براینکه از رنجش و دلخوری در زندگی جلوگیری شود حتی قادر شویم در این فضا اثرگذاریِ مثبت را نیز بیشتر تکثیر بخشیم.


بامید سرفرازی و آزادی میهن


امیرعلی متولی

 


منابع
https://internetworldstats.com/me/ir.htm


https://www.hrw.org/news/2018/05/02/iran-assault-access-information

 

Image result for ‫دنیای مجازی که واقعی است‬‎

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

امیرعلی متولی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.