رفتن به محتوای اصلی

نظری کوتاه بر وقایع سالی که گذشت
31.12.2018 - 12:50

نظری کوتاه بر وقایع سالی که گذشت

مقدمه

شاید بغل هم چیدن وقایع عمده سال گذشته نه تنها تصویری عمومی از روایت آنچه سال دوهزار و هیجده نامیده میشود به ما بدهد، بلکه در عین حال این روایت روند جریانات عمده ای را که میتواند روندهای اصلی حرکت های اجتماعی و عمق آتشفشان های درونی را برای آینده نزدیک تا حدودی برای ما ترسیم نماید. نظاره ای کوتاه بر این وقایع نتایج جالبی را میتواند برای ما به نمایش بگذارد.

کنفرانس های شانگهای و کنفرانس بریکس از یک طرف، و کنفرانس کشورهای اکناف اقیانوسیه و جی  20 از طرف دیگر؛ نمودار شکل گیری و قدرتمندی بیشتر انسجام یافته تر روندهایی از ائتلاف های بین المللی اقتصادی تجاری از یک طرف، به موازات روند متلاشی کردن ائتلاف های اقتصادی به رهبری سرمایه داری کلان نئولیبرالی در راستای اقتصاد محافظه کارانه ناسیونالیستی از طرف دیگر میباشد. کنفرانس اقتصادی شانگهای عمدتا با شرکت نمایندگان کشورهای آسیای میانه ، روسیه و چین تشکیل شده بود، با موفقیت و توافق های قابل توجهی به کار خویش پایان داد. یکی از این پروژه ها کارکردن بر روی پروژه جاده ابریشم میباشد که چین سرمایه گذار عمده آن میباشد.

به دنبال آن، نشست کشورهای عضو بریکس ( برزیل، روسیه، آفریقای جنوبی، هندوستان و چین) در کشور آفریقای جنوبی با حضور نمایندگان نزدیک به پانزده کشور مهمان دیگر به کار خویش با توافق نامه کامل بیست و سه صفحه ای پایان داد. در این توافق نامه علاوه بر توافق های اقتصادی، تشکیل بنک اعتباری مشترک، توافق های تحقیقاتی علمی،  کار کردن مشترک روی پروژه های قدرت نرم " ورزش، هنر، سینما، تحصیل، و ....." به کار خویش پایان داد.

به موازات آن، ائتلاف های اقتصادی امنیتی جی 20 و پیمان اقیانوسیه با تهدیدهای آمریکا جهت اعمال تحریم های بیشتر علیه چین و فشارهای غیرمستقیم به روسیه، در شرایطی که  نتوانست توافق نامه مشترکی در مورد کشورهای اکناف اقیانوسیه صادر بکند، تنها توانست اعمال تعرفه های گمرکی سنگین به چین را به مدت نود روز به تعویق بیاندازد.

پروژه برگزیت در انگلستان و دستگیری مدیر عامل چینی "هاویوی" با تهدید های آمریکا در کانادا، و دستگیری یک خانم روسی به اتهام تلاش جهت نفوذ در تشکیلات طرفداران آزادی حمل اسلحه در امریکا از روند های تشدید کریستالیزه شدن ناسیونالیسم محافظه کارانه در این کشورها به موازات گسترش جنگ زرگری تبلیغاتی ضد روسی و ضد چینی آغازگر جنگ سردی نوین از طرف آنها، چهره دیگری از این تصویر میباشد که همچنان جریان دارد. شاید بشود این نتیجه را گرفت که چهره ای از پروژه برگزیت در انگلستان، در راستای هر چه به همدیگر نزدیک تر کردن کشورهای انگلاسکسون ، خصوصا آمریکا و انگلیس، استرالیا و کانادا و غیره جهت اعمال حاکمیت  آنها بر کشورهای دیگر اروپا و بلوک بندی های دیگر جهانی میباشد. این در شرایطی میباشد که با ظرافت خاصی رقابت میان استعمار پیر انگلستان و هژمونی آمریکائی خیلی موارد به وضوح تمام مشاهده میگردد.

دیدار دونالد ترامپ با کیم جان اون؛  تعویض مقامات کلیدی اطراف دونالد ترامپ؛ بیرون کشیدن  باقی نیروهای آمریکا از سوریه و افغانستان.

یکی از نتایجی که از دو سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ میشود گرفت این است که ایشان در وحله اول نمایندگی آن بخش از سرمایه داری کلان آمریکائی را مینمایند که در درون بلوک بندی قدرت اقتصادی سیاسی حاکم بر احزاب دموکرات و جمهوریخواه نهادینه نشده و حاکم نمیباشد. از این نظر خیلی از تصمیمات ایشان خارج از استراتژی کلان و بلند مدت آمریکا میباشد. ایشان در حالیکه مهره های حساس امنیتی قدرت های نهادینه شده، از قبیل "مایک پمپئو"، "جان بولتون" و غیره را دور و بر خویش جمع نموده است، ولی همه آنها را سورپرایز نموده و آنچه که خود میخواهد را به پیش میبرد. او مرتب با عوض کردن مقامات کلیدی پست های درجه یک گماشته شده توسط خودش که از افراطی ترین مقامات جمهوریخواهان میباشند، نه تنها همه آنها را به خود خیلی نزدیک نگه میدارد، بلکه با این کار خویش مانع کاربری استراتژی و سیاست های آنها شده و رشته اصلی عمل را به دست خویش نگه میدارد. هیچ کدام از اینها دلیل نمیشود زیاده از حد در مورد شخصیت ایشان خوش بین بوده و گول خورد. فاکتور غیر قابل پیش بینی بودن و سورپریز های عملکردی و شخصیت ایشان میتواند همه را گول زده و خیلی گران تمام گردد.

 دو نمونه برجسته ای این سیاستها، ملاقات رو در رو با کیم جان اون، و ملایم تر کردن مناسبات با آنها از یک طرف، و دیگری اعلام خروج نیروهای نظامی آمریکائی از سوریه و سپس افغانستان میباشد.  ایشان استراتژی امنیتی نظامی دولت های جمهوریخواه و دموکرات بوش و اوباما در مورد جنگ افروزی و به ویرانگی کشیدن خاورمیانه و شمال آفریقا را تعقیب نمیکند، برعکس، تا به حال استراتژی ایشان کاهش جنگ و تشنج های منطقه ای بوده است که عموما به نفع صلح و امنیت جهانی بوده است. برعکس، سیاست های انگلستان در این عرصه ها بشدت در مسیر باز آفرینی جنگ سرد جدید بوده است. این در حالی است که در زمینه تیراندازیها و کشتارهای ناشی از ازن تیراندازیها در داخل آمریکا هنوز هم با شدت تمام از صنایع نظامی آمریکائی حمایت مینماید.

انتخابات میان دوره ای و موفقیت های بیشتر دموکرات ها در سنا، در شرایطی که هنوز کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان قرار دارد. همین که دونالد ترامپ اکثریت را در سنا ندارد باعث میشود تا از این طریق ترمزی در مقابل عملکردهای خطرناک و دیوانه گونه ایشان ایجاد شود. در ضمن این امر تاحدودی موجب شفافیت نسبتا بیشتر سیاست ها ی طرفین از طریق افشاگری های طرفین میگردد. گرچه از نظر نظرخواهیها شاخص های آقای ترامپ پایین می آید، اما دوسال مدت خیلی زیادی میباشد تا بصورت قطعی معلوم گردد که ایشان برای بار دوم انتخاب خواهند شد یا نه. اگر چه حتی به پایان رساندن بار اول دوره ریاست جمهوری ایشان هم زیر سوال میباشد، ولی با وجود تمام حرکات غیر عادی ایشان، وجود ایشان فرصت قابل توجهی برای صلح جهانی ایجاد نموده است که میتواند به جنگ افروزهای های دولت های جمهوریخواه و دموکرات سابق نقطه عطفی ایجاد کرده و فرصت آسایش کوتاهی برای مردم خاورمیانه و دیگر نقاط حساس دنیا فراهم گردد.

قتل جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول و بازتاب های آن. انتخابات برزیل و انتخاب شدن بولسونارو به ریاست جمهوری. خروج آمریکا از برجام و از سرگیری تحریم های اقتصادی بر علیه ایران.

در این مورد زیاد نوشته و گفته شده است. خط قرمز های مناسبات بین المللی دوستان و غیر دوستان آمریکا نشان داد که حتی چنین جنایت های آشکار دولتی مانند قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول توسط ارتجاعی ترین دولت های روی کره زمین نمیتواند آنها را از رده دوستان خیلی نزدیک آمریکا به رده کسانی که باید در یک دادگاه بین المللی جزای اعمال خویش را پس بدهند ، براند. نمونه دیگر این امر تداوم صدور بحران به کشورهای غیر دوست آمریکا و پیاده کردن پروژه های کودتایی در آن کشورها میباشد.

تحریم های شدید اقتصادی بر کشورها و دولت های غیر دوست آمریکا در آمریکای لاتین و تلاش در آفریدن بحران در آنها و سپس تبلیغات شدید جهت ایجاد آشوب در آنها بخاطر تغییر و تعویض حکومت ها از آن نمونه ها میباشد و این پروژه ها در مورد پرو، نیکاراگوئه، کوبا، ونزوئلا و برزیل از این نمونه ها شاهد بوده ایم، که در برزیل منجر به انتخاب شدن "بولسونارو" یکی از ضد زن ترین و فاشیست ترین افراد ممکن به مقام ریاست جمهوری منجر گردید.

این پروژه در مورد ایران با خروج آمریکا از برجام، آغاز تحریم های اقتصادی، شدت بخشیدن به عملیات تبلیغاتی، حمایت های امنیتی و مالی از نیروهایی مانند مجاهدین، سلطنت طلبان و بخش هایی از نیروهای ناسیونالیستی افراطی منطقه ای به شیوه آشوبگرانه ای طراحی شده است که سناریو های کوتاهی از آنها را در سال گذشته شاهد بوده ایم. این مدل میتواند در شرایط دیگر بصورت گسترده تری در مقیاس کلان به مرحله اجرا در بیاید.

جام جهانی فوتبال در روسیه. در شرایطی که جنگ تبلیغاتی جمهوریخواهان و دموکرات ها به پشتوانه قدرتمداران سرمایه داری رسانه ای بصورت جنگ سرد نوینی علیه چین و روسیه در آمده است. در شرایطی که در این زمینه دولت انگلستان به رهبری خانم ترزا مئی از طرف حزب لیبرال ها با شدت و حدت تمام در تلاش است تا  گوی سبقت را از جمهوریخواهان و دموکرات های آمریکائی برباید، دیپلماسی نرم سازمان های بین المللی ورزشی و هنری مردم توانست به میزان زیادی نقش پروپاگانداهای منفی را بر آب کرده و ارتباطات مردمی کشورهای مختلف را نسبت به همدیگر نزدیک تر نماید. مسافرت میلیون ها نفر که بخش عمده آنان را جوانان تشکیل میدادند به روسیه جهت تماشای مسابقات جام جهانی فوتبال تصویر دیگری مخالف آنچه که رسانه های غربی در کرنای خویش میدمیدند را نشان داد. این امکانات نشان میدهند که مردم روسیه و چین، مانند مردم کشورهای دیگر جهان نه تنها از یک طرف به دنبال زندگی عادی و رفاه و سعادت مردم خود هستند، بلکه خواهان همزیستی صلح امیز با مردم دیگر کشورهای جهان میباشند.

جنبش جلیقه های زرد در خیابان های فرانسه

جنبش جلیقه های زرد در خیابان های فرانسه در عین حالیکه خود تظاهری تحولگرایانه از طرف نسل های جوان برای دگرگونی های اساسی میباشد، از طرف دیگر نشان میدهد که این جنبش ها هر لجظه آماده انفجار های مجدد میباشند و بالاخره نشانگر آن میباشند که جامعه سرمایه داری جهانی آبستن بحران های کلان و قدرتمند تری از سالهای دو هزار و هشت به بعد میباشد. این بحران ها به موازات جنبش های توده ای انقلابی آبستن تحولات جدی اجتماعی در مراکز اصلی سرمایه داری جهانی  نیز میباشد.

دوران سرمایه داری نئولیبرالیستی جهانی امروزین را میتوان به برده داری مدرنی تشبیه نمود که در آن میزان بدهی های بین المللی در حدود سیصد هزار میلیارد دلار میباشد، در شرایطی که میزان تولید ناخالص جهانی در حدود یک سوم این بدهکاری ها، یعنی یکصد هزار میلیارد دلار میباشد. آخرین بار که من یک حساب سرانگشتی نمودم، بطور متوسط هر فرد روی کره زمین به میزان پنجاه هزار دلار به بانکهای سرمایه داری مالی بدهکار میباشد، که در اکثر موراد باید تا آخر عمر کار بکنند تا این بدهکاریها را پس بدهند. این وضعیت تصویر امیدوارکننده ای برای نسل های جوان بعدی به جای نمیگذارد، غیر از اینکه  این نظام برده داری مدرن نسل های بعدی را بصورتی مادامالعمر زیر یوغ بردگی کشیده است و نسل های جوان کلیت این نظام  را زیر سوال برده و خواهان دگرگون کردن آن میباشند.

گرچه نظام سرمایه داری کلان جهت کنترل این بحران های اقدام به جنگ افروزی های منطقه ای مینماید تا چرخه های مالی تولیدی اقتصادی خویش را فعال نگه دارد، بحران ها داخلی خویش را به نحوی به کشورهای جهان سوم منتقل می نماید، ولی شوک های بحران های بعدی میتواند به حدی قدرتمند باشند که خود کشورهای صنعتی پیشرفته جهان نتوانند از ضربه های آن در امان باشند.

ادامه جنبش های توده ای خیابانی در ایران به دیماه 1396 کشیده شد. دور تسلسل خیزش های توده ای هرچه بیشتر و به همدیگر نزدیک تر میگردد. علیرغم خودجوش بدون این اعتراضات که ناشی از گسترش فقر و بیکاری و بی عدالتی در جو خفقان امنیتی به موازات گسترش فساد و اختلاس و دزدی و خصوصی سازی موسسات دولتی از طریق فروش آنها به خویها میباشد، نه تنها مردم کنترل امور را به دست گرفته و در دهها شهر کشور به خیابان ها میریزند، بلکه کلیت نظام جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال میبرند. یکی دیگر از ویژگیهای عمده دیگر این جنبش های توده ای این است که روان عمومی مردمی به مرحله ای از اعتماد به نفس رسیده است که دیگر احساس میکند می توانند از نظام جمهوری اسلامی ایران عبود کرده و با تحولی نوین به نظام مرحله ای سکولار، دموکراتیک و انسانی تری فرا رویانند.  خلا حضور رهبری سیاسی تحول گرا و منسجم، بخصوص جنبش چپ هنوز کاملا محسوس میباشد. این خلا را سرمایه داری نئولیبرال بین المللی و داخلی از طریق حمایت از ناسیونالیسم کور منطقه ای و سلطنتی میخواهند پر نمایند. جمهوری اسلامی ایران به موازات تلاش مداوم در جهت سرکوب این اعتراضات، دست یازیندن به شانتاژ، تبلیغات گمراه کننده و به راه انداختن تظاهرات چماقدراران حکومتی به موازات حرکات مردمی میپردازد.

جنبش دموکراتیک زنان، معلمان، زندانیان سیاسی و غیره در ایران نشانگر آن میباشد که بلوغ حرکت های اعتراضی مردمی در راستای هر چه بیشتر منسجم تر، مدنی تر و سازمان یافته تر شدن این اعتراضات گشته و در اعماق فراخنای اجتماعی ریشه می دواند. از جمله این اعتراضات سازمان یافته میتوان به نمونه های اعتراضات کامیون داران، تظاهرات بازنشستگان، اعتراضات رانندگان شرکت واحد اتوبوس رانی، اعتصابات و اعتراضات سرتاسری معلمان کشور، اعتراضات سرتاسری دانشجویان، اعتصابات و اعتراضات کارگران، بخصوص کارگران شرکت نیشکر هفت نپه، کارگزان فولاد اهواز اشاره کرد. جنبش اعتراضی برداشتن حجاب توسط جنبش دختران خیابان انقلاب که به یک حرکت فراگیر کشوری در جنبش ضد تبعیض زنان کشور فرا رویید.

در پهنای  سیاسی کشور این حرکت ها عملا توسط مقاومت های زندانیان سیاسی از قبیل اعتصاب غدا و دیگر اعتراضات آنها هدایت میشود. این بخش از اعتراضات سیاسی که نه مشخصا متعلق به سازمان های سیاسی اپوزیسیون بوده، بلکه عمدتا شامل پیشگامان  وکلا، معلمان، کارگران و افراد منفرد فعال اجتماعی میباشند که مبارزات آنها به ابعاد سیاسی کشیده شده و آنها در این عرصه ها هم همچنان می رزمند. اگر این وضعیت را با سالها و ماههای آخر حکومت سلطنتی مقایسه کنیم که عمده زندانیان سیاسی را فعالین فدائی، توده ای و مجاهد خلق  تشکیل میداند، امروز ترکیب سیاسی سازمانی مشخصی را در مقایسه یه سالهای دهه پنجاه مشاهده نمیکنیم.

جنبش چپ ایران در سالی که گذشت. بدون شک زایش حزب چپ ایران "فدائیان خلق" از اتحاد سه شاخه متفاوت سازمان های سیاسی چپ ایران، بزرگترین دستاورد جنبش چپ ایران در سال گذشته بود. تاثیرات این وحدت نه تنها در درون جبهه  سیاسی چپ موجود به آفرینش هسته سنگین و مرکز ثقل قدرتمندی  انجامید که دارد نقش تعیین کننده ای در سمت و سو دادن به حرکت جنبش چپ دموکرات در کشور ایفا میکند، بلکه بصورتی غیر مستقیم هم شده باشد، تاثیرات برجسته ای بر جنبش های مدنی، مردمی دموکراتیک و بخصوص جنبش کارگر در سطح کشور گذاشته است. از شاخصه های دیگر این وحدت و تشکیل حزب نوین این میباشد که نفسی تازه و خونی نوین در رگهای جنبش چپ دموکرات بطور خاص و نیروهای جوانی که بسمت آرمان های جنبش چپ کشیده میشوند، بطور عام دمیده شده و در جریان میباشد که فعالیت آن را چندین برابر  کرده و حضور آن را در صحنه چالش های سیاسی کشور بصورتی کاملا برجسته نشان میدهد.

نه تنها حزب چپ ایران "فدائیان خلق" در مورد تمامی مسائل حساس سیاسی اجتماعی و مدنی کشور با حضور زنده خود تاثیر گذاری میکند، بلکه از طریق استفاده گسترده و فعال خویش در تکنولوژی دیجیتال و رسانه های مجازی این حضور خویش را در پهنای سیاسی کشور چندین برابر قدرتمندتر میکند. این دلیل بر آن نیست که این حزب  هنوز از کمبودها و نقایص فراوانی رنج نمیبرد، ولی در مقایسه با سالهای گذشته، حضور چپ های دموکرات را در صحنه سیاسی کشور چندین برابر برجسته تر نموده است.

در مورد گستره سیاسی چپ خارج از چپ های دموکرات  ایران نیز میتوان به چندین نقطه اشاره نمود. در شرایطی که بخش اعظم چپ ایران با پویائی ویژه ای همیشه در حال جستار بابت پالایش و به روز کردن اندیشه ها و سیاست های برنامه ای خویش میباشد، بخش های دیگر از یکسری بیماری های سیاسی روانی تاریخی رنج میبرند. بخشی از چپ ایران هستی وجودی خویش را از دو چیز ناشی میدانند و خود را بواسطه آنها تعریف می نمایند. یکی از این ویژگیها،  کینه و نفرت غیر قابل حل آنها نسبت به بخش های دیگر غیر خودی چپ میباشد، ویژگی دیگر همین دسته ها درجا زدن در فورمولبندی های سنتی و دگماتیک بیش از صد سال پیش مارکسیستی دوران سرمایه داری کلاسیک و اوایل دوران شکل گیری امپریالیسم میباشد. اگر امکان همکاری های مقطعی و مشخص در اینجا و آنجا با افراد منفرد این گروه بندی ها ممکن باشد، حرکت در راستای کارکرد گروهی با آنها بخاطر پیوستن  آنها به روند تکمیل و تکوین پروژه وحدت چپ در آینده تقریبا غیر ممکن میباشد، مگر اینکه افراد منفردی از آنها جدا شده و به  روند این پروژه بپیوندند.

زمینه های همکاری و همگامی و همراهی عملی سیاسی با بخش های دیگری از نیروهای چپ ایران، از جمله حزب توده ایران به میزان بیشتری فراهم تر میباشد. تجربیات اینده نشان خواهد داد تا از طریق فشار توده ای از پایین، فشار ضرورت های تاریخی لحظه ای زمان و ادامه این همکاریها، این روند تا به کجا رشد کرده و بلوغ خواهد یافت. اما جا دارد به این امر مهم تاکید نمود که هر چه بیشتر گسترده تر نمودن این روند همکاری ها، همگامی ها و همراهی ها اهمیتی سرنوشت ساز در تاریخ سیاسی آینده  ایران میتواند داشته باشد.   

پایان سحن.

فعالیتهای سندیکائی – شورائی مستقل کارگران، اتحاد و اتفاق گسترده آنها، اعتصابات و تظاهرات طولانی و پیگیر آنها که از جنبه فقط صنفی به جنبه نفی سیاستهای خصوصی سازی دولت روحانی (سیاسی) فراروئید و در نهایت به آن اندازه بلوغ یافت که جنبش های معلمان، دانشجویان، روشنفکران و زندانیان سیاسی به حمایت و پشتیبانی از آنها برخاستند، نشان داد که  جنبش  کارگری ایران بعد از مدت های طولانی میخواهد در مرکز ثقل چالش های اجتماعی سیاسی تحولات اینده کشور قرار گرفته و تلاش دارد از درون خویش رهبران آینده ساز خویش را تربیت نموده و بیرون دهد.

سردمداران نظام جمهوری اسلامی ایران به کمبود ها و کاستی های جنبش های دموکراتیک و کارگری کاملا واقف بوده و از آنها حداکثر بهره برداری را در زمینه پیش برد اهداف ضد کارگری خویش  مینمایند. آنها نه تنها به سلاح تهدید، دستگیری، شکنجه و انواع مستقیم شیوه های سرکوب دست میزنند، بلکه به موازات آن از طریق شانتاژ و تبلیغات منفی بر علیه جنبش های کارگری، به راه انداختن سندیکاهای زرد و شوراهای دولتی و تلاش در زمینه ایجاد تفرقه میان کارگران در تلاش میباشند تا این حرکت های منسجم اعتراضی را در هم شکسته و خنثی نمایند.

گرچه تحولات تکمیلی روند قدرتگیری جنبش های دموکراتیک و کارگری با توجه به پارامترهای زیادی با افت و خیزهایی همراه خواهد بود، ولی با وجود بازگشت نیروهای چپ دموکرات به صحنه کارزار سیاسی داخلی و مطرح شدن آنها در بطن نیروهای نسل های نوین، قدرت و توان تازه ای یافته است.  با وجود همه این تحولات، هنوز همچنان خلا حضور قدرتمند چپ در صحنه پیکار سیاسی داخلی در مقایسه با توانمندی های حکومتی جمهوری اسلامی ایران از یک طرف، و نئولیبرالیستهای سکولار به رهبری آمریکا و حامیان داخلی آنها از طرف دیگر، کاملا احساس میگردد.

سه عنصر خیزش های توده ای وسیع در شهرهای مختلف مانند دیماه سال گذشته، در کنار محوری گشتن اعتصابات و اعتراضات کارگری در مرکز ثقل اعتراضات مشابه دموکراتیک، و بالاخره حضور فعال و سازمان یافته چپ های آزاده و دموکرات در صحنه سیاسی ایران میتواند با گره خوردن در همدیگر  دوران تحول تاریخی آینده  را از طریق  عبور از نظام جمهوری اسلامی ایران رقم زده و هسته بندی های تحول آفرینی سوسیالیستی دموکراتیک را آغاز نمایند.

دنیز ایشچی 31 دسامبر 2018

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

دنیز ایشچی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.