رفتن به محتوای اصلی

روزشمار اعتراضات معشور (ماهشهر) و اسامی کشته شدگان
21.12.2019 - 13:41

سازمان حقوق بشر اهواز (اهرو) از طريق منابع محلى و فعالان سياسی و مدنی منطقه روزشمار اعتراضات در شهرستان معشور (ماهشهر) بویژه کشتاری که در نیزار جراحی و کوره و سایر مناطق رخ داد را ثبت کرده و آخرین آمار كشته شدگان معشور را نیز مستند ساخته است .

 شهرستان معشور (ماهشهر) در جنوب شرقی استان خوزستان از شهر خور موسی ( بندر امام خمینی یا سربندر)، شهر جراحی (شهر چمران)، شهرک کوره (شهرک طالقانی)، شهرک زنجیر (شهرک رجایی)، شهرک گاما (شهرک ولیعصر)، شهرک ممکو (شهرک بعثت)، خور الغزاله (شهرک مدنی)، رمیله (شهرک قدس) و شهرک آلبوحردان (شهرک باهنر) تشکیل شده است.

     شهرستان معشور را می توان نماد روشن و تکامل یافته ای از تناقض های امروز ایران مانند ثروت/فقر، فرصت های شغلی برای غیر بومیان/ بیکاری گسترده بومیان، مرکز شهر توسعه یافته/ حاشیه ای بزرگ و کاملا فراموش شده و... بشمار آورد.

 چنین وضعیتی بدون شک نمی توانست و نمی تواند تا ابد ادامه داشته باشد و مردم را به واکنش وا ندارد. در معشور امروز به مانند تمام شهرهای عرب نشین استان چهارگانه تبعیض، بیکاری، فقر و بیسوادی حاصل از سیاست های مرکزگرایی همپوشانی کاملی یافته اند و محیط مناسبی برای اعتراضات گسترده اجتماعی فراهم شده است.

با این وجود در بسیاری از اعتراضات سراسری، این شهرستان و شهرهای اقماری آن شاهد حضور گسترده مردمی نبود. البته تنها استثنا در این رابطه وجود اعتراضات در شهر کوره بود که مردم این شهر در تظاهرات گسترده مردم عرب در سال 1384 علیه نامه منتسب به آقای ابطحی رئیس دفتر محمد خاتمی رئیس جمهور وقت و همچنین اعتراضات دی 1396 حضور فعال داشتند که همین امر سبب شد دستگاه های امنیتی با ایجاد اختلافات فرقه ای از جنس شیعه و سنی و متهم کردن بسیاری از جوانان کوره به وهابیت و داعش به سرکوب مردم بپردازند.

 همين اتهامات برای توجيه سركوب اعتراضات آبان 98 در اين منطقه استفاده شد. با این وجود در اعتراضات آبان ماه 98 وضعیت کاملا تفاوت پیدا کرد و تمام شهرستان معشور و شهرهای اقماری اطراف آن از همان لحظات اولیه اعلام گرانی بنزین به موج گسترده اعتراضات سراسری پیوستند و خود را به عنوان پیش‌‌ قراولان اعتراض به وضع موجود نشان دادند.

 ناگفته پیداست که اعلام گرانی بنزین تنها جرقه ای برای آغاز و گسترش اعتراضات بود چرا که وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منطقه به نقطه ای رسیده که چاره ای جز اعتراض و خیزش برای مردم منطقه باقی نگذاشته است.

جمعه 15 نوامبر 2019، 24 آبان 1398

پس از اعلام رسمی گرانی بنزین در ساعت 9 صبح روز جمعه 24 آبان جمعی از جوانان کوره (شهرک طالقانی)  با تجمع در تنها پمپ بنزین شهر مانع از فعالیت آن شدند و تلاش کردند مردم را به اعتراض وا دارند. با انتشار خبر اعتراض جوانان کوره، تمام شهرک ها و شهرهای اطراف به اعتراضات پیوستند و مردم و بویژه جوانان به سوی جایگاه های سوخت رسانی سرازیر شدند. در حدود ساعت 11:30 صبح جمعه نیروهای امنیتی روانه جایگاه های سوخت رسانی جهت متفرق کردن مردم شدند اما با توجه به حضور گسترده مردم موفق به این کار نشدند.

از مهمترین نقاط تجمع مردمی، میدان ورودی شهر خور موسی بود که نقطه ای بسیار مهم بشمار می رود چرا که شهر خور موسی و بندر استراتژیک معشور را به جهان خارجی متصل می کند. دومین نقطه مهم اعتراضات و تجمع مردمی میدان بعث بود که شهر الجراحی و شهرک ممکو را از یک سو به مجتمع های عظیم پتروشیمی و از سوی دیگر به مرکز شهر معشور و شهر الکوره متصل می نماید.

این وضعیت اعتراضی تا پاسی از جمعه شب در تمام جایگاه های سوخت رسانی شهرستان معشور ادامه یافت و بسیاری از جوانان، شب را در همان جایگاه ها به صبح رساندند. جمعه شب نیز مقامات محلی کلیه مدارس را برای روز شنبه در تمام شهرستان معشور و شهرهای تابعه تعطیل اعلام کردند. در همین شب بود که مقامات کشوری خدمات اینترنت را در تمام کشور قطع نمودند.

در طی اعتراضات در جمعه شب، معترضان بسیاری از راه های ورودی و خروجی به شهرها و شهرک ها را نیز مسدود کردند. مثلا ورودی شهرک گاما و کوره و زنجیر که در مسیر بزرگراه خورموسی – معشور – امیدیه (عمیدیه) واقع می شود و از مسیرهای اصلی مواصلاتی میان بندر استراتژیک معشور با جهان خارجی است از سوی جوانان معترض مسدود شد.

همچنین مسیر شهر جراحی و شهرک ممکو که به مجتمع های پتروشیمی منتهی می شود نیز بسته شد. افزون بر آن مردم شهرک مدنی جاده اصلی و مهم ارتباطی با شهرستان هندیجان (هندیان) که شهرستان معشور را به تمام جنوب ایران و بنادر دیگر متصل می کند را بستند. جوانان کوره به ویژه کامیون های خالی و حامل بار را در مسیرهای منتهی به شهر و مجتمع های پتروشیمی متوقف کرده و عملا این مسیرها را تا روز سه شنبه بسته نگه داشتند.

شنبه 16 نوامبر 2019، 25 آبان 1398

از صبح روز شنبه با پیوستن جمع زیادی از جوانان به معترضان روز قبل، تمام راه های ورودی و خروجی شهرستان معشور و شهرهای تابعه و تمام جایگاه های سوخت رسانی بسته شدند. مهمترین شعارهای تجمع کنندگان علیه فقر و تبعیض و گرانی بود و شعارهای قومی نیز سر داده شد.

در این روز جمع فراوانی از مردم معشور در برابر ساختمان فرمانداری این شهرستان تجمع کردند که نیروهای امنیتی با استفاده از گاز اشک آور و گلوله های جنگی و شلیک مستقیم به مردم سعی در متفرق ساختن مردم کردند که حاصل آن کشته شدن یک شهروند بود.

از روز شنبه نیروهای امنیتی شروع به شلیک بی امان و عمدی به سوی تظاهر کنندگان کرده و از گاز اشک آوری استفاده کردند که به گفته شاهدان به ایجاد شوک و نوعی بی حسی در بدن می انجامید و به ایجاد سر گیجه و استفراغ شدید منجر می شد که این حالت تا چند روز ادامه می یافت.

در خور موسی امام جمعه شهر تلاش کرد تا مردم معترض را آرام کند و آنها را به بازگشت به خانه هایشان توصیه می کرد که واکنش مردم را برانگیخت و شعارهایی نیز علیه وی و رفتارهای تبعیض آمیزش سر داده شد. قابل توجه است که شیخ محمد تابش امام جمعه خورموسی که متهم به زمین خواری و تغییر کاربری زمین های بومیان به وضعیت تجاری برای خود و منتسبانش می باشد در نظر مردم نماد فساد و رشوه گیری و تبعیض علیه مردم بومی عرب آن شهر بشمار می رود.

تا شنبه شب تمام راه ها و ورودی های شهرها و شهرک های معشور توسط معترضان و گروه های مردمی مسدود بود و مردم مانع جابجایی کامیون ها و کارگران شاغل در شرکت های پتروشیمی می شدند.  در همین شب سازوبرگ نظامی بویژه تانک ها و ماشین های مجهز به دوشکا وارد شهر شده و برخی شاهدان گفتند که بعضی از نیروهای نظامی و شبه نظامی از طریق فرودگاه معشور وارد شهرستان شدند.

یکشنبه 17 نوامبر 2019، 26 آبان 1398

در این روز بارش شدید باران در کل استان و شهرستان معشور، از حجم و دامنه حضور مردم معترض کاست. با این وجود کماکان و مانند دو روز گذشته تمام راه ها و بزرگراه ها از سوی مردم بسته نگه داشته شدند.

در این روز به شکل عملی و میدانی عملیات نظامی و قتل عام مردم کلید خورد. ابتدا نیروهای نظامی با ماشین آلات نظامی وارد خور الغزاله (شهرک مدنی) شده و بسیاری از مردم را بازداشت کردند. دلیل آغاز عملیات نظامی از این شهرک بدان جهت بود که جوانان معترض، تمام شهرک را در اختیار گرفته بودند و عملا هیچ نیروی نظامی و امنیتی در این شهر نمانده بود. همزمان نیروهای حکومتی با آتش سنگین دوشکا وارد شهرک زنجیر (شهرک رجایی) شدند.

به گفته شاهدان عینی معترضان شهرک زنجیر هیچ اسلحه ای نداشتند و فقط با سنگ و چوب به مقاومت می پرداختند به همین دلیل برخی از جوانان الکوره (شهرک طالقانی) با اسلحه های شکاری به کمک معترضان این شهرک شتافتند تا با کند کردن حرکت نیروهای نظامی، معترضان فرصت گریز بیابند.

  در همان حال تانک ها به مرکز معشور القدیمه (ماهشهر قدیم) بویژه خیابان های جنگل و سعیدی و... که در تصرف معترضان بود وارد شدند و با شلیک گلوله های نظامی و بطور مستقیم به تجمع کنندگان، بسیاری از آنها را زخمی و بازداشت کردند. نیروهای نظامی و امنیتی همچنین وارد شهرک گاما ( شهرک ولیعصر) نیز شدند و بسیاری از مردم و هر کس را که مشاهده می کردند بازداشت می نمودند.

اما شدیدترین حمله به شهر خورموسی (بندر امام خمینی) صورت گرفت و چهار کشته به همراه داشت که دو نفر از آنها در سه راه بندر امام (مفترق خور موسی) جان باختند. همچنین در منطقه " تل الملح " که مشرف بر سه راهی خور موسی است چندین تک تیرانداز مستقر شدند. افزون بر آن در آسمان شهرک ها و شهرهای اطراف معشور هلیکوپترها و هواپیماهای بدون سرنشین جهت شناسایی و ردگیری معترضان به پرواز در آمدند.

 در بسیاری از مناطق شهرستان معشور و شهرهای اطراف مشاهده می شد که نیروهای امنیتی با لباس های شخصی به اموال و اتومبیل های مردم حمله کرده و در مواردی چند باج گیری نیز کردند تا جریان اعتراضات را مخدوش کنند. روند بازداشت های گسترده و فله ای نیز از یکشنبه بشدت اجرا شد و در این روز افراد بسیاری از جمله کودکان و نوجوانان دستگیر شدند. با این وجود فعالیت کاری شرکت های پتروشیمی به دلیل بسته بودن بسیاری از راه های منتهی به آن شرکت ها با اختلال زیادی روبرو شد.

دوشنبه 18 نوامبر 2019، 27 آبان 1398

برای سومین روز متوالی کلیه مدارس و ادارات دولتی شهرستان معشور تعطیل بودند. از ساعات اولیه بامداد دوشنبه نیروها و ماشین آلات سنگین و نیمه سنگین نظامی وارد پادگان همجوار با نیزارهای نزدیک شهر جراحی شدند. ساعاتی بعد و همزمان با طلوع آفتاب عملیات نظامی در میدان بعثت با هجوم نیروهای نظامی و با پشتیبانی ماشین های حامل دوشکا آغاز شد.

این نیروها با آتش سنگین دوشکا و مسلسل های اتوماتیک، معترضان حاضر در میدان بعثت را بسوی شهرک ممکو و شهر جراحی (چمران) عقب راندند و راه های منتهی به این میدان از سوی کوره و مجتمع های پتروشیمی را مسدود کردند تا مانع رسیدن مردم جهت کمک به معترضان عقب رانده شده شوند. تا ساعت 9 صبح نیروهای حکومتی کنترل میدان و نقاط اطراف آن را به دست گرفتند و معترضان را مجبور به فرار به درون شهر جراحی و نیزار مجاور نمودند.

 نیروهای نظامی و امنیتی با فرار بسیاری از مردم به درون نیزارها و با آگاهی از عدم وجود گریزگاه به شلیک سنگین و کشتار مردم پرداختند. این امر  واکنش برخی از معترضان مسلح به اسلحه های شکاری را برانگیخت که این تبادل آتش به زخمی شدن سه نفر از نیروهای حکومتی و کشته شدن سروان رضا صیادی از نیروهای " نوپو " منجر شد.

 بعد از کشتار مردم در نیزار این نیروها بسوی شهر جراحی روانه شدند که در آنجا سه نفر از ساکنان مسلح شهر در پاسخ به آتش سنگین و بدون هدف دوشکاها به تبادل آتش با نیروهای مهاجم پرداختند و تا ساعت یک بعدازظهر این تبادل آتش به درازا کشید. آتشباری بدون هدف و عمدی نیروهای نظامی و امنیتی مهاجم به شهر جراحی بنا به شاهدان حدود 15 کشته از مردم بر جای گذاشت.

 پس از حملات به مدت سه روز منطقه نیزار و شهر جراحی در محاصره کامل نیروهای نظامی و امنیتی بود و در این مدت نیروهای حکومتی به بازداشت خانه به خانه شهروندان پرداخته و بسیاری را دستگیر کردند. همچنین تمام کشته شدگان بویژه قربانیان نیزار را توسط كاميون ها با خود بردند.

ساعت سه بعدازظهر حرکت نیروهای نظامی وارد شده به فرودگاه معشور به سوی کوره جهت محاصره کامل آن آغاز شد و عملیات نظامی از ساعت پنج بعدازظهر روز دوشنبه شروع و تا ساعت 11 صبح روز بعد ادامه پیدا کرد. در این عملیات نظامی که از تانک نیز در آن استفاده شد بسیاری مجروح و کشته شدند. کودکان و افراد بزرگسال بسیاری نیز در الکوره بازداشت شدند.

سه شنبه 19 نوامبر 2019، 28 آبان 1398

ادامه تعطیلی مدارس در شهرستان معشور و مناطق همجوار.

در این روز و با وسعت کشتار و زخمی های بیشمار و روند بازداشت فله ای و خانه به خانه آقای سلمان هاشمی امام جماعت شهرک طالقانی (کوره) با مخاطب قرار دادن نیروهای مهاجم تهدید کرد در صورت عدم توقف عملیات نظامی و عقب نشینی از شهرک کلیه مردم را به مقاومت علیه مهاجمان دعوت خواهد کرد.

 سپس جلسه ای با فرمانده نیروهای حکومتی در مسجد شهر با حضور بزرگان و ریش سفیدان و امام جماعت شهر برگزار می شود و در آنجا بزرگان شهر متوجه می‌شوند که فرمانده نیروهای مهاجم سردار باقری از تهران اعزام شده است.

 باقری به حاضران در مسجد می گوید که وی به دستور شورای امنیت ملی کشور  برای سرکوب " داعش" به اینجا اعزام شده و اصلا نمی دانسته که این شهر مسجد و امام جماعت دارد و مردم آن عرب شیعه هستند. موضع امام جماعت شهرک و برگزاری این جلسه در مسجد در نهایت سبب شد تا نیروها از شهرک خارج شوند اما به محاصره شهرک از بیرون ادامه دهند.

شاهدان عینی می گویند که در ابتدای هجوم تانک ها و خودروهای حامل دوشکا به کوره آقای حمید شیخانی با در آوردن پیراهن خود و بلند کردن دستهایش به نشانی عدم مسلح بودن در برابر تانک می ایستد و فریاد می زند که مردم و جوانان شهر به وضع موجود و گرانی و تبعیض اعتراض دارند. لحظاتی بعد چندین نیروی مسلح بسوی وی هجوم می آورند و تیری به او شلیک می‌شود و روی زمین می‌افتد و وی را بازداشت کرده و با خود می برند.

چند روز پس از اعتراضات طی تماسی با خانواده وی به آنها گفته می شود که حمید در طی بازجویی سکته کرده است و برای تحویل پیکر وی می بایست 20 میلیون تومان پرداخت کنند. پس از تحویل جسد حمید شیخانی و در طی کفن و دفن خانواده متوجه می شوند که وی از ناحیه گردن تیر خورده و در واقع اعدام صحرایی شده است.   

از روز اول اعتراضات تاکنون حدود ۷۰۰ تن از بازداشت شدگان معشور و شهرهای اطراف به دلیل کمبود مکان و تعداد بالای بازداشتی ها در سوله ای متروک واقع در مسیر منتهی به فرودگاه شهر نگهداری شدند.

آمار كشته شدگان معشور (ماهشهر) شامل کشتار نیزار

منابع سازمان حقوق بشر اهواز لیست ضمیمه اما غیر نهایی آمار كشته شدگان معشور(ماهشهر) شامل کشتار نیزار جراحی، کوره و سربندر را یک به یک تایید کردند. فعالان حقوق بشر به این سازمان گفتند که آنها از راه‌های مختلف، مانند ثبت شهادت‌ شاهدان عینی، گفتگو با دوستان و نزدیکان قربانیان و اطلاعات میدانی دیگر، موفق به مستند کردن این اسامی و اماکن کشته شدنشان و سایر جزییات شدند.

در ذیل لیست به روز شده اسامی قربانیان به تفکیک مناطق ارائه می شود:

كشته شدگان معشور (ماهشهر) شامل کشتار نیزار:

١- على خواجه آلبوعلى، از اهالى جراحى( چمران)، در ۲۷ آبان كشته شد.(كشتار نيزار)

۲- احمد خواجه آلبوعلی، از اهالى جراحى( چمران)، در ۲۷ آبان كشته شد.(كشتار نيزار)

۳- طاهر آل خميس، فرزند عبدالله، ۲۵ ساله، متاهل و داراى يك فرزند ۷ ساله، اهل جراحى ، در ۲۷ آبان ماه كشته شد.(كشتار نيزار)

۴- قاسم باوى فرزند منصور، اهل جراحى ، در ۲۷ آبان ماه كشته شد.(كشتار نيزار)

۵- محمد خالدى، اهل جراحى ، در ۲۷ آبان ماه كشته شد.(كشتار نيزار)

۶- خانم عتیقی ، همسر آقای مختار عتیقی (كشتار نيزار)

٧- خانم ام ولید (كشتار نيزار)

٨- دختر بچه با فامیل چنعانی اهل جراحی (کشتار نیزار)

٩- رضا عساکره اهل جراحی (کشتار نیزار)

١٠ - طاهر عچرش اهل جراحی (کشتار نیزار)

١١- محسن عبادی مهر اهل جراحی (کشتار نیزار)

١٢- عدنان هلالى، اهل جراحى  (كشتار نيزار)

١٣- يوسف آلبوعبادی فرزند يونس، اهل جراحى  (كشتار نيزار)

١٤- علي باوى، ۲۵ ساله، اصابت گلوله به ناحيه سر، از اهالى جراحی (کشتار نیزار)

١٥- سالم امير سنجران عیدانی، كارمند ترانسپورت حمل ونقل پتروشيمي خورموسی(بندرامام)، در روز دوشنبه آبان ماه در جراحى كشته شد.(كشتار نیزار)

١٦- احمد چراغیان(چراغ زاده) از اهالى جايزان عميديه كه در شركت پتروشيمى تندگويان مشغول به كار در روز دوشنبه ۲۷ آبان ماه در جراحى كشته شد.(كشتار نيزار)

١٧- يوسف خالدى، از اهالی جراحی (کشتار نیزار )

١٨- عباس منصورى، فرزند طعمه، از اهالى جراحى (کشتار نيزار)

١٩- احمد آلبوعلى، جوان ۱۷ ساله، فرزند عبدالعلی، از اهالى كوره (شهرك طالقانى) تنها فرزند خانواده در ۲۷ آبان در «دروازه قرآن» ورودى شهر كوره و از فاصله بسيار نزديك كشته شد. (کشتار کوره)

٢٠- محمد خالقى، از اهالى شهر كوره (کشتار سربندر)

٢١- مجتبى عبادی ( کشتار ماهشهر)

٢٢- حميد شيخانى ۳۵ ساله فرزند حمد از اهالی كوره، در روز سه شنبه 28 آبان ماه در کوره مجروح و بازداشت شد و سپس دوم آذر ماه از خانواده اش مى خواهند جنازه اش را تحويل بگيرند و مشخص شد که به دلیل عدم مداوا و زیر شکنجه کشته شده است.

٢٣- منصور عساكره فرزند خلف ۴۱ ساله، از اهالى كوره (شهرك طالقانى )، متاهل داراى سه پسر و دو دختر، شغل: داراى يك سه چرخه و در خريد وفروش ضايعات مشغول بود.(کشتار کوره)

٢٤- مجيد مجدم فرزند سعيد از بندر خورموسى (سربندر) در كوت سيد صالح تابع شهرستان كارون مهمان اقوامش بوده و در اعتراضات زخمى و سپس در بيمارستان فوت میکند.

٢٥- رزاق ناصرزاده، ۴۲ ساله، اصابت گلوله به سر و کتف، از اهالى خورموسى(سربندر)

٢٦- احد  بشاره دورقى، ۲۵ ساله، اصابت گلوله به پا و در اثر برخورد سرش با جدول کشته مى شود. نامبرده در کارگاه‌ ام‌دی‌اف سازی شاغل بود. پدر و مادر احد فوت کرده‌اند و او تنها نان‌آور خانواده بود، از اهالى خورموسى (سربندر)

٢٧- على مرادى، ۲۶ آبان ماه، از اهالی خورموسى(سربندر)

٢٨- فرشاد حاجی پور اهل لردگان چهارمحال و بختیاری، کارگر در ماهشهر. به ضرب گلوله ( در ماهشهر)  کشته شد.

٢٩- منصور دریس فرزند جمعه ۳۰ ساله، در اثر جراحات عميق در بيمارستان جان باخت و روز پنجم آذر ماه شبانه به خاک سپرده شد، از اهالى خورموس(سربندر).

گفتنی است که در کل استان خوزستان تعداد کشته شدگان بیش از ۷۰ نفر برآورد شده است اما تاکنون آمار دقیق و اسامی قربانیان فوق الذکر از سوی منابع سازمان حقوق بشر اهواز بطور موثق تایید شده و در وبسایت سازمان نیز منتشر شده است.

سازمان حقوق بشر اهواز

جمعه ۲۹ آذر ۱۳۹۸

۲۰ دسامبر ۲۰۱۹

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

یاسین اهوازی
سازمان حقوق بشر اهواز

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.