رفتن به محتوای اصلی

خطای مرگبار شلیک به هواپیمای اوکراینی قابل پیش‌گیری بود
فوربس
13.01.2020 - 05:04

نشریه انگلیسی زبان فوربس پس از گفت‌وگو با چند کارشناس مسایل نظامی، از امکان پیشگیری از وقوع اصابت موشک به هواپیمای مسافربری اوکراین گزارش داده است.

کارلو کوپ، یکی از بنیانگذاران اندیشکده قدرت هوایی استرالیا به فوربس گفته: "حداکثر برد موشک‌های این سیستم پدافندی ۷ و نیم مایل است و اگر هواپیما در رادار آن دیده شده باشد، اپراتورها یک دقیقه و ۵۳ ثانیه فرصت تصمیم‌گیری داشته‌اند. در صورتی که از روی سامانه پدافندی عبور کرده باشد، سربازان باید ۳ دقیقه و ۳۹ ثانیه فرصت می‌داشتند".

کارلو کوپ توضیح داده که "اگر آنان عجله‌ای نداشتند باید برای تصمیمی با تامل برای منحرف کردنش (بواسطه به پرواز درآوردن یک رهگیر) زمان کافی می‌داشتند". مشخص نیست که ایران سیستم پدافندهوایی اس‌ای-۱۵ خود را به شبکه رادار دفاع هوایی مجهز کرده باشد. اگر یگان پدافندی اس‌ای-۱۵ به طور مستقل عمل می‌کرده، میدان دید اپراتورها متمرکز بر رادار کوتاه برد ۱۱ تا ۱۳ و نیم مایلی بوده است.

وی می‌گوید "با توجه به وجود ابزار متعدد شناسایی مشخصات پرواز هیچ عذری برای خطایی مرگ‌بار وجود ندارد. تنها توضیح معتبر، بی‌کفایتی است".

این کارشناس مسایل نظامی همچنین گفته: "ایران در سال ۲۰۰۷ میلادی ۲۹ سیستم پدافند هوایی اس‌ای-۱۵ از روسیه خرید. روس‌ها مربی‌های ایران را آموزش داد و آنان هم نیروهای اپراتور را آموزش دادند".

فوربس بر اساس یک گزارش‌ محرمانه وزارت دفاع آمریکا که به دست نیویورک‌تایمز رسیده، همچنین گفته است که یگان‌های دفاع هوایی ایران در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی به اشتباه به سوی دو هواپیما شلیک کردند. ایران گمان کرده بود که اسرائیل به تاسیسات اتمی حمله کرده است. دفاع هوایی ایران باور داشته که هواپیمای دشمن احتمالا از مشخصات یک هواپیمای مسافربری استفاده کرده است.

سرعت، ارتفاع و مسیر پرواز در نظر گرفته نشد

دیوید دیپتولا، ژانرال بازنشسته نیروی هوایی ارتش آمریکا و رئیس موسسه مطالعات هوا فضای میچل به فوربس گفته که این سیستم پدافندی که با نام اس‌ای-۱۵ هم شناخته می‌شود ابزارهای متفاوتی برای شناسایی هواپیمای خطوط بین المللی اوکراینی داشته است؛ "رادار باید بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ را در مسیر پروازی معمول، از فرودگاه به سوی شمال غرب نشان می‌داده است. در صورتی که این هواپیما به کشور وارد شده بود، توضیح اشتباه گرفته شدن آن، آسان‌تر بود".

دستگاه‌های امنیتی - اطلاعاتی غربی باور دارند که این هواپیما به دلیل شلیک دو موشک از سوی پدافند تور ام-۱ سرنگون شده است. این سیستم پدافندی قابل جا‌به‌جایی، کوتاه‌برد و ساخت روسیه است.

موشک‌های این سیستم مجهز به کلاهک‌های کوچکی با بیش از ۱۴ کیلوگرم (معادل ۳۲ پوند) مواد منفجره است که قادر است تا هدف را متلاشی و به قطعات کوچک فلزی بدل کند.

بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ یک کد شناسایی ویژه انتقال داده است و اگر سیستم پدافند هوایی که آن را در‌یافت می‌کرده، با اختلال "بازرسی IFF" مواجه بوده بایست قاعدتا به برنامه ترافیک خطوط هوایی در آن منطقه مراجعه می‌کرده است. پرواز پی‌اس ۷۵۲ تقریبا یک‌ساعت تاخیر داشته و در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه بامداد فرودگاه را ترک کرده است.

همچنین اپراتور اس‌ای-۱۵ باید مسیر و سرعت هواپیما را روی رادار در نظر می‌گرفت. باید در نظر گرفته می‌شد که آیا این هواپیما در ارتفاعی کم، با سرعتی بالا و به سوی منطقه‌ای حساس در حرکت بوده است؟

بر اساس گزارش فوربس، پرواز پی‌اس ۷۵۲ در حال اوج گرفتن به ارتفاع ۸ هزار پا و با سرعتی نسبتا کم ۲۷۵ گره بوده است. این هواپیما در حال ترک منطقه و صعود به ارتفاع متوسط بوده و تلاش نمی کرده که ردی از خود گم کند و این درست مطابق یک عملیات معمول است.

تصمیم‌گیری پیچیده برای سربازانی که اپراتوری ضدهوایی را برعهده داشتند احتمالا در پی اعلام آماده باش فوق العاده بوده است. چرا که ایران ساعاتی پیش از آن دو پایگاه آمریکا را در عین الاسد و اربیل عراق هدف حملات موشک‌های بالیستیک قرار داده بود. فشار روانی و خستگی ناشی از آماده باش به مدت ۵ روز پس از کشته‌شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه احتمالا می‌تواند اثرگذار بوده باشد.



نخست وزیر کانادا پنجشنبه، تنها یکروز پس از سقوط هواپیمای اوکراینی در نشستی با خبرنگاران گفت که شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد این هواپیما بواسطه یک موشک زمین به هوا سرنگون شده است. تمامی ۱۷۶ سرنشین این هواپیمای مسافربری جان باخته‌اند. پس از آن نخست وزیر استرالیا، نخست وزیر بریتانیا، وزیر دفاع هلند و دبیرکل ناتو هم در همین رابطه ابراز نگرانی کردند. در واکنش مسوولان ایرانی این احتمال را تکذیب کردند.

فرودگاه بین‌المللی کی‌یفحق نشر عکسGETTY IMAGESImage captionفرودگاه بین‌المللی کی‌یف

جلسه غیرعلنی مجلس

اسدالله عباسی سخنگوی هیات رئیسه مجلس امروز (یکشنبه ۱۲ ژانویه) بعد از یک جلسه غیرعلنی، با حضور فرمانده کل سپاه پاسداران مدعی شد علت انکار شلیک موشک به این هواپیما پنهان‌کاری نبوده است. او گفته خواندن اطلاعات جعبه سیاه هواپیما ممکن بود زمان زیادی ببرد و سپاه پاسداران در واقع به تسریع در روشن شدن موضوع کمک کرده است.

این در حالی است که ایران سه روز،‌ گزارش سرویس‌های اطلاعاتی غربی درباره شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی را انکار می‌کرد. آقای عباسی درباره محتوای جلسه غیرعلنی امروز این توضیح را ارایه کرده است.

امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوا فضای سپاه روز گذشته در یک نشست خبری از پیش ضبط شده که در تلویزیون ایران پخش شد گفت: در زمان این حادثه "در غرب کشور بودم و پس از اجرای حمله موشکی علیه پایگاه‌های آمریکا این خبر را شنیدم".

آقای حاجی‌زاده افزود: "بلافاصله به سوی تهران حرکت کردم. با مسئولان تماس گرفتم. احتمال دادم هواپیمای خودی را زده باشیم". فرمانده نیروی هوا فضای سپاه که روز پنج‌شنبه و در پی عملیات شلیک موشک به سوی دو پایگاه آمریکا در عراق هم در یک نشست خبری شرکت کرده بود توضیح داد: "ما اجازه نداشتیم چیزی را به کسی بگوییم. روال همین است که ستاد کل باید بررسی کند. نه اینکه نخواهیم بگوییم".

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

کیانوش توکلی
بی بی سی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.