تاریخ گذشته ای است که زمان حال را پدید آورده و حرکتی است که به سوی آینده در جریان است. (۱)

علم تاریخ،  علم شناخت و تفسیر گذشته انسان­ها در پرتو حال است که بر اساس روش­ها، گزینش­ها و تفسیرهای مورخّان بدست می­آید. (۲)

البته «تاریخ بی طرف» وجود ندارد و ذهنّیت مورّخ مقّدم بر واقعیت هایی است كه در اسناد و مدارك یافت می‌شود.

تاریخ از تفسیر تاریخی و علاقه تاریخی شکل گرفته است، حتی اگر آن رخداد های

اصلی خودشان دیگر در میان نباشند. (۳)

_________________

پانویس

۱-  دکتر  علی شریعتی، مجموعه آثار ۱۱، تاریخ تمدن ص ۷۶

۲- ادوارد هالیت کار E. H. Carr تاریخ چیست ?  What Is History

۳- دانیل لیتل Daniel Little نویسندۀ مدخل «فلسفۀتاریخ» در دایرة‌المعارف استنفورد