روابط جنسیتی یعنی فرو دستی زن به مرد در ساختار جامعه یکی ازعرصه های است که جنبش ملّی آذربایجان باید این را درک کند. موجودیت اجتماعی و سیاسی زنان درآذربایجان به عنوان نیرویی قدرتمند باید به رسمیت شناخته  شود. فعالان جنبش ملّی می بایستی به موضوع رهایی زن به طور واقعی و نه تصنعی و ساختگی اهمیت بدهند .چرا که بدون رهایی زن، رهایی جامعه ازهر گونه ستمی بویژه ستم ملّی که موضوع جنبش ملّی نیزمی باشدغیر قابل تحقق خواهد بود.اگر فعالان جنبش ملی این اصل مهم را نادیده بگیرند همانا رسیدن به مطالبات ملّی را نیز نادیده انگاشته اند.

جنبش ملی برای رسیدن به مطالباتش باید از نیروی زنان درست استفاده کند. تخریب شخصیت زنان به نفع حرکت ملی نیست چون دراین صورت زنان آزادیخواه و برابری طلب ازجنبش ملی منشعب شده و به طرف نیروهایی که  به آنها  و حقوقشان احترام میگذارند، کشانده میشوند.

 این جزحقوق اولیه ما زنان است که بخواهیم با ما با حقوق برابر رفتار شود. متاسفانه وابستگی به مذهب، سنت وهژمونی مردسالارانه  که به صورت ایده های ارتجاعی و عقب مانده درباره زن در جنبش ملی آذربایجان نهادینه شده است، موجب گردیده تا زنان مبارز نتوانند در دراز مدت درحرکت ملی دوام بیاورند.

ناآگاهی از نیروی زنان موجب کند شدن پیشرفت جنبش ملی میشود، یادآوری میکنم که تنها زنانی درجنبش مورد مدح و ثنای به اصطلاح فعالین جنبش قرارمی گیرند که آگاهی کمتری نسبت به حقوقشان دارند. مدعیان جنبش ملی این زنان را بعنوان کاریکاتورهایی که فاقدهرگونه کاراکترحقیقی وحقوقی می باشند، مورد استفاده ابزاری قرارمی دهند. واگرغیر ازاین باشد  یعنی اگر زنان دارای آگاهی فمینستی و سیاسی بالایی باشند  و بخواهند از زیر یوغ فرمان های پدر سالارانه ای که گرایشات ناسیونالیستی آن را تولید و بازتولید می کنند،خود را رها سازند. بازمدعیان جنبش ملی سعی می کنند به روش های ویژه خودشان آنان را بی اعتبار کنند تابه این طریق ازصحنه  سیاسی دورشوند که مبادا به بنیان های مردسالارنه ای که پاسداران آن هستند، آسیب برسانند.

«رشد بیداری ملی درمیان ملل تحت ستم تاثیرات متناقضی در موقعیت زنان آن ملل دارد از یک سو آنان را به عرصه مبارزه سیاسی می کشد واز سوی دیگر ایدئولوژی ناسیونالیستی غل و زنجیر های پدر سالاری را بر دست و پای زنان محکم تر می کند.»

(ازکتاب کمونیست و مساله زنان جهت گیری های نوین- صفحه 123)

این جنبش درهر حال یک جنبش جوان می باشد که مسیر بسیاری را باید طی کند و زنان درآذربایجان علیرغم موانع یاد شده می توانند نقش تعیین کننده ای درتحولات پیش روی ایفاء کنند. جنبش مستقل زنان آذربایجان  یک ضروت انکار ناپذیر است زنان آذربایجان در طی تاریخ همواره حضور بی سابقه ای درمقابل رژیم های فاشیستی و نیز درحیات سیاسی و مقاومت جنبش توده ای داشته اند.این بار نیز زنان نه درحاشیه مبارزات  و نه درصحنه های صرفا هیجانی که به صورت فرمایشی از آنها خواسته می شود بلکه بایستی  با تعهدی سنجیده  وخردمندانه  درپهنای عمومی وارد حوزه  سیاسی شوند و پیشگامان پیکار برای آزادی و برابری درهمه جنبه هایش وازهمه مهمتر برابری جنسیتی باشند.

زنان آذربایجان باید در قالب زنانی آگاه به عنوان زدایندگان تفاوت ها و شکنندگان مرزها درهمه صحنه های مبارزاتی حضور جدّی داشته باشند. ضروری است تا توده های زنان علیه کلیه ساختارهای قدرت مردسالارانه از ساختار قدرت دولتی  گرفته تا  ساختارهای  قدرت  مردانه در دیگرعرصه های  جامعه به  شورش و طغیان گری درآیند. تا خود را به جایگاه  حقوقی نیمه ی بشریت که دراعلامیه های جهانی حقوق بشر وحقوق شهروندی نیز بدان تصریح شده است، برسانند.

 پس ازپیکار برای برابری حقوقی دشوارترین کارها همانا دگرگون سازی ذهنیت ها و سنت های دیر پای فسرده است. زنان پتانسیل عظیمی برای تغییر و دگرگونی دارند و  برای اینکه بتوانند وارد صحنه مبارزه شوند، دیگر نباید درنقش همسران خدمتکار وخانه داران مطیع عمل کنند. زنان هرچند اعضاء طبقات اجتماعی مختلفی هستند اما  همه نیروی  اجتماعی  مشخصی به حساب  می آیند که باید به یک  نیروی سیاسی مهم و کیفی درجنبش سیاسی تبدیل شوند.

زنان هم در بازارکار از طریق فروش نیروی کار و هم درخانه از طریق کارخانگی یا بیگاری عریان استثمار می شوند و برای همین نیزضروری است تا افق جنبش رهایی زنان را تا امحاء کامل ستم بر زن و برچیدن سلسه مراتب جنسیتی هدایت کرد.

ملتهای درزنجیر ایران از ستم و تبعیض ملّی رنج می برند، کارگران و دهقانان  مورد استثمار  قرار می گیرند ، آزادی  تشکیل  احزاب ، آزادی  نشرعقاید  درقالب  مطبوعات ،  آزادی انسان  درعرصه های  مختلف  کنشگری  از سوی  رژیم  تئوکراتیک سلب می شود، خشونت و وحشیگری سیستماتیک همه مردم ایران را هدف  قرار داده است و به همین دلیل نیز کنشگران جنبش زنان نباید نسبت به بی عدالتی های موجود بی تفاوت باشند.

 جنبش زنان آذربایجان نمی تواند تنها سرگرم مساله زنان درمنطقه آذربایجان باشد این جنبش  باید با جنبش  زنان درسایرنقاط  کشورهمچون  جنبش زنان  در مرکز و نیز جنبش زنان درسایرمناطق تحت ستم ملی چون کردستان، لرستان، بلوچستان و غیره درارتباط باشد و نیز باید پیوند وهمبستگی با مبارزات زنان دیگر نقاط جهان را دردستور کار خود قراردهد. ضدیت با همه این ستمگریها وهمبستگی با  مبارزاتی که مردم جهان علیه ستمگران خود می کنند، افق و دورنمای زنان را به دور دستها می برد و باعث می شود که شورش  علیه  ستمدیدگی  خود را با استواری بیشتری  پیش ببرند، اینها مشخصه یک جنبش زنان واقعی و رهایی بخش است.

باید توده های محروم مردم را برای این مبارزه آگاهی داد، باید تشکیلات ساخت، باید با حرکت دقیق و نقشه مند زنان را درهمه جا درمدارس، دانشگاه ها، محل کار، درهرکجا که امکان این امرموثراست، آنان را به نیروهای مبارز و رهایی بخش تبدیل کرد.

نیروهای سیاسی درهمه جنبش ها اعم از جنبش کمونیستی، جنبش کارگری ، جنبش دانشجویی و جنبش های ملی دربین ملل تحت ستم ملّی نباید در ضرورت  رهاسازی انرژی و پتانسیل  بالای زنان  ستمدیده  برای ایجاد  تغییرات  ساختاری و رادیکال  

تردید کنند.

مبارزه سختی درپیش است چرا که رژیم جنایتکاراسلامی یک رژیم تا بن دندان مسلح است که تنها با وحشیگری و تشدید فضای امنیتی به بقاء خود ادامه می دهد. جنبش مستقل زنان آذربایجان  باید  بتواند تمامی زنجیرهای اسارتی را که بر دست و پای زنان آذربایجان  بسته  شده است را بگسلد و درمسیر رهایی گام بردارد .

شهناز غلامی

پاریس- 2012/06/22