زنده یاد دکتر محمد مصدق در ۷ اردیبهشت سال ۱۳۳۰ به نخست وزیری رسید و دولت وی نزدیک به ۲ سال و ۴ ماه، تا کودتای ضدملی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، دوام یافت.

هدف های اصلی این دولت، به قراری که خود زنده یاد مصدق بیان داشت، اجرای برنامه ی ملی سازی نفت و اصلاح قانون انتخابات مجلس و شهرداری ها بود.

دولت مصدق در اجرای هدف ملی کردن صنعت نفت ایران، که به معنی پایان دادن به نفوذ استعمار کهن بریتانیا بود، کامیابی بزرگی به دست آورد؛ اما در اصلاح قانون انتخابات، که به منزله ی آغاز بنای دموکراسی سیاسی و برپایی حاکمیت ملت ایران بود، با ایستادگی سخت اشرافیت زمیندار ، دربار فاسد و روحانیت همدست آنان روبرو شد و سرانجام همین گروه های ضدملی با کمک عملیاتی سازمان های جاسوسی بیگانه به عمر کوتاه این دولت ملی پایان دادند.

دولت مصدق، افزون بر دنبال کردن دو هدف اصلی خود، در زمان کوتاهی که بر سر کار بود، خدمات بنیادین و سودمند پرشمار دیگری نیز برای ملت ایران به انجام رساند.

برخی از کارهای مهم دولت ملی دکتر مصدق، از این قرارند:

۱ - ملی ساختن نفت ایران و پایان دادن به تاراج آن به دست بریتانیا (خرداد ۱۳۳۰، در اجرای قانون ملی شدن نفت ۱۳۲۹ و قانون خلع ید ۱۳۳۰)

۲ ـ تأمین عملی آزادی مطبوعات از آغاز تصدی و استوارسازی حق آزادی بیان با تدوین و اجرای لایحه ی قانونی مطبوعات بهمن ۱۳۳۱

۳ ـ ملی کردن مخابرات ایران (آذر ۱۳۳۱)

۴ ـ بنیانگذاری سازمان نقشه برداری کشور (خرداد ۱۳۳۲)

۵ ـ بنیانگذاری سازمان تربیت بدنی و پیشاهنگی کشور (اردیبهشت ۱۳۳۲)

۶ ـ ملی کردن صنعت ماهی و شیلات ایران و کوتاه کردن دست دولت شوروی از آن (بهمن ۱۳۳۱)

۷ ـ افزایش بهره وری دهقانان از دسترنج خود از راه کاهش بهره ی مالکانه (مرداد ۱۳۳۱)

۸ ـ پایه گذاری سازمان بیمه های اجتماعی کارگران (بهمن ۱۳۳۱)

۹ ـ استقلال کانون وکلای دادگستری (اسفند ۱۳۳۱)

۱۰ ـ استقلال دانشگاه ها (دی ۱۳۳۱)