با شدت گرفتن تنش میان ایران و اسرائیل، گزارش‌ها حاکی‌ست طی یک ماه‌ اخیر این دو کشور دست‌کم دو حمله سایبری علیه تاسیسات زیربنایی یکدیگر ترتیب داده‌اند.

در تازه‌ترین گزارش منتشر شده در این زمینه، روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه روزنامه واشینگتن‌پست به نقل از یک مقام رسمی دولت آمریکا و مقام‌های «دولتی خارجی» که نامی از آن‌ها برده نشده نوشت که احتمالا حمله‌ سایبری روز ۲۰ اردیبهشت‌ماه به تاسیسات آبی و جاده‌ای بندر «شهید رجایی» در استان هرمزگان از سوی اسرائیل ترتیب داده شده بود.

یک روز پس از این حمله محمد راستاد،‌ مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران،‌ آن را تایید کرد و گفت که این حمله سایبری به اپراتورهای بندر بوده و موجب اختلال موقت در صدور بیجک خروجی آن شده است. 

او روز ۲۲ اردیبهشت‌ماه نیز با خبرگزاری ایلنا در این زمینه گفت‌وگو کرد و حمله مورد نظر را «ناکام» خواند. راستاد اشاره کرده بود این حمله «فقط توانست به تعدادی از سامانه‌های اختصاصی عملیاتی بخش خصوصی در بنادر نفوذ کند و آسیب برساند.»

این مقام دولت ایران نیاز به «تقویت و به روز‌رسانی لایه‌های حفاظتی» در این زمینه را مورد اشاره قرار داد.

واشینگتن‌پست در این زمینه به نقل از یک مقام امنیتی دولت خارجی نوشته که حمله صورت گرفته «بسیار دقیق» بوده و اثر آن از آن‌چه که مقام‌های ایران می‌گویند بیشتر بوده است. این گزارش به توقف چند روزه فعالیت و ترافیک این بندر در اثر حمله سایبری اشاره کرده است.

در بخشی از این گزارش اشاره شده است: «رایانه‌هایی که جریان کشتی‌ها، کامیون‌ها و کالاها را تنظیم می‌کنند به یک‌باره خراب شدند.» این نشریه نوشته بر اساس تصاویر ماهواره‌ای ترافیک چند مایلی در مسیرهای منتهی به این بندر شکل گرفت و کشتی‌ها منتظر تخلیه بار بوده‌اند.

حمله ایران به شبکه آب‌رسانی اسرائیل

بر اساس این گزارش،‌ حمله به تاسیسات بندری ایران در واکنش به حمله‌ای بوده که پیش از آن ایران به شبکه آب‌رسانی روستایی در اسرائیل کرده بود. این حمله در روزهای پنجم و ششم اردیبهشت‌ماه گزارش شد.

بر اساس گزارش واشنگتن‌پست، مقام‌های رسمی مرتبط با این حوزه گفته‌ بودند این حمله پیش از خسارت قابل توجه شناسایی و خنثی شد.

نشریه تایمز اسرائیل روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه در ارتباط با این حمله به نقل از یک مقام رسمی این کشور بدون ذکر نام نوشته بود: «این حمله‌ای بر خلاف تمامی قوانین جنگ است.»

کانال ۱۳ تلویزیون اسرائیل نیز گزارش داده بود که در پی این حمله کابینه اسرائیل جلسه‌ای با سطح بالای امنیتی برای بررسی موضوع و ارزیابی واکنش به آن برگزار می‌کند.

یک مقام ارشد وزارت انرژی ایالات متحده در این‌ زمینه به شبکه فاکس‌نیوز گفته بود که دولت ترامپ متعهد شده است تا از متحدان در برابر حملات سایبری محافظت کند. او از تحقیقات در این زمینه خبر داد.

پیشینه حملات سایبری به ایران

سال گذشته نیز با افزایش تنش میان ایران با آمریکا و اسرائیل گزارش‌هایی از حمله سایبری به تاسیسات زیربنایی ایران منتشر شد.

در شهریور ماه سال ۱۳۹۸‌ خبری مبنی بر اعلام «وضعیت نارنجی» برای آماده‌باش در تاسیسات نفتی پتروشیمی جنوب ایران منتشر شد. 

پس از آن مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست‌جمهوری ایران با صدور اطلاعیه‌ای گزارش‌ها در مورد «حمله سایبری موفق» به تاسیسات نفتی و زیرساخت‌های حیاتی این کشور را تکذیب کرد.

روزنامه نیویورک‌تایمز روز اول مهرماه در گزارشی «حمله سایبری گسترده» علیه تاسیسات نفتی ایران را یکی از گزینه‌های در حال بررسی از سوی دولت آمریکا در زمینه پاسخ به حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی خوانده بود.

یک‌بار نیز با شدت گرفتن این تنش‌ها محمدجواد آذری‌ جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران،‌ در آذرماه تایید کرد که یک حمله «بسیار بزرگ» به زیرساخت‌های ارتباطی دولت الکترونیک در ایران صورت گرفت و دفع شد.

اکنون هم‌زمان با گزارش‌ها درباره افزایش تنش میان نیروهای نظامی ایران و اسرائیل در سوریه و تنش با آمریکا در خلیج فارس و عراق میزان حملات سایبری میان این دو کشور بیش از پیش تشدید شده است.

براساس این گزارش‌ها به نقل از مقاماتی که به نام‌شان اشاره نشده، این حمله از جمله فعالیت‌های اصلی مانند بارگیری و تخلیه کشتی‌ها در این بندر را به‌شدت مختل کرده و این اختلال تا چند روز هم ادامه داشت.

این نبرد الکترونیکی سایبری دولتی از جمله به «تسلط» بر سامانه‌های رایانه‌ای و قطع منابع ارتباطی عمده بندر منجر شد که عواقب آن تا تنگه هرمز را نیز تحت تاثیر قرار داد.

پیشتر در روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه خبرگزاری کار ایران، ایلنا،‌ به نقل از مدیرعامل سازمان بنادر و‌ دریانوردی ایران نوشته بود: «حمله سایبری به چند اپراتور بندری در ایران رخ داده که منشاء آن خارجی بوده است.»

محمد راستاد در یک نشست خبری و در پاسخ به سوالی درباره علت توقف عملیات کانتینری در بندر شهید رجایی به این نکته اشاره کرده بود.

اما روز ۲۱ اردیبهشت روزی است که نیروی دریایی ارتش ایران تایید کرد که در حین انجام «تمرین دریایی» توسط تعدادی از شناورهای نیروی دریایی ارتش در آب‌های جاسک و چابهار، شناور پشتیبانی سبک کنارک دچار حادثه شده است.

در این حادثه ۱۹ تن کشته و ۱۵ نفر نیز مجروح شدند، و یک روز بعد وب‌سایت «آجا» وابسته به ارتش جمهوری اسلامی ایران در گزارشی ویدئویی از «نقص فنی موشک» یا «جنگ الکترونیک» به عنوان دو عامل شلیک به ناوچه کنارک نام برد.

در هیچ یک از گزارش‌های تازه اشاره نشده است که میان حمله سایبری اسرائیل و حادثه کنارک ارتباطی بوده است.

این گزارش‌های تازه حکایت از آن دارد که این حمله روز ۲۰ اردیبهشت پس از آن رخ داد که کابینه امنیتی اسرائیل در نشست «محرمانه»ای که خبر آن به رسانه‌های اسرائیل نیز درز کرد حملات سایبری ایران به شبکه آب اسرائیل را بررسی کرد.

در آن زمان رسانه‌های اسرائیل از تصمیم به «انتقام» در این نشست خبر داده و نوشتند که مقامات این کشور حمله سایبری ایران به شبکه آب اسرائیل در روزهای پنجم و ششم اردیبهشت را رویدادی که حتی در جنگ هم نباید رخ بدهد، تلقی کرده و از عملی شدن آن توسط ایران به عنوان حمله به غیرنظامیان غافلگیر شدند.

بر اساس جزئیات تازه منتشر شده، هکرهای دولتی ایران در شش نقطه به سامانه آب اسرائیل، «از شمال تا جنوب» این کشور حمله کردند؛ این حملات آسیبی نداشت و تنها به صورت جزئی، شبکه آب را تحت تاثیر قرار داده بود.

با وجود این، یک مقام ارشد اسرائیلی به وب‌سایت خبری وای‌نت گفت که شبکه آب اسرائیل تا پیش از این رویداد، در دفاع از تاسیسات این سامانه اهمال جدی نشان داده بود.

به نوشته رسانه‌های اسرائیل، حمله هکری ایران در روزهایی که مردم اسرائیل در قرنطینه ناشی از بحران ویروس کرونا بودند روی داد، اما قطعی آب رخ نداد. اما مسئولان را ناچار کرد که رمزهای عبور به رایانه‌های کنترل را بارها تغییر داده و در برخی از نقاط، به قطع دستی کنتورهای اصلی سامانه آب اسرائیل اقدام کنند.

مقامات بندر رجایی نیز هفته گذشته به رسانه‌های ایران گفته بودند که «برخی اختلال‌ها» در آن روزها در سامانه‌های رایانه‌ای این بندر «می‌تواند ناشی از حمله سایبری باشد» اما افزوده بودند که «واحدهای پدافند غیرعامل» در منطقه «در آمادگی کامل بوده» و «هیچ گونه اختلالی در روند فعالیت‌های جاری ایجاد نشد».

اما به نوشته واشینگتن پست به نقل از «مقام» رسمی که «هویت آمریکایی ندارد»، حمله سایبری اسرائیل کاملا دقیق و «چند برابر میزانی بود که مقامات ایران به آن اذعان کردند»، به گونه‌ای که رصد ماهواره‌ای نشان می‌داد که تا چند روز بعد، کشتی‌ها در نزدیکی بندر سرگردان بوده و صفی طولانی از کشتی‌ها و کانتینرها به دلیل نقص سیستم اپراتوری بندر، تشکیل شده بود.

در همین حال، مقامات رسمی اسرائیل نوشته واشینگتن پست و مطالب انتشار یافته در رسانه‌های کشورشان را تایید یا رد نکرده‌اند.

بعد از گزارش‌های متعدد رسانه‌های غربی در خصوص دخیل بودن اسرائیل در اختلال در تاسیسات هسته‌ای ایران در دهه گذشته از جمله از طریق رخنه دادن ویروس استاکس‌نت، این یکی از موارد معدودی است که از حمله الکترونیک منتسب به اسرائیل علیه تاسیساتی در داخل ایران سخن می‌رود.

بر اساس برخی شواهد و گزارش‌ها، خصومت ۴۱ ساله دولت‌های ایران و اسرائیل در دوره اخیر تشدید شده و از تقابل و عملیات در سرزمین‌های دیگری مانند سوریه، به تازگی به داخل خود دو کشور رسیده است.