رفتن به محتوای اصلی

پاسخ به سوالات و در ادامه بررسی تاریخ سازمان چریک های فدایی خلق ايران
15.06.2020 - 20:34

جای میراث خلیلی ملکی در فعالیت احزاب سوسیالیست ایرانیهمچنان خالی است

اخیرا اقای جلال ایجادی گفتگوهایی را با افرادی از اپوزیسیون ایرانی،بر محور برخی سوالات مربوط به خط مشی آنها در قبل وبعد از انقلابانجام داده اند. به گمان من، حد اقل جای دو سوال بسیار مهم دراین گفتگوها خالی است. سوال اول به همه گرایشان سیاسی در اپوزیسیون ارتباط پیدا میکند و آن چنین است:

چه نوع خط مشی سیاسی میتوانست در بعد از انقلاب اسلامی بهمن 1357 نیروهای اپوزیسیون دموکرات وسکولا ر را برای ایفای نقشی موثر در روندهای سیاسی بعدی در درون کشور و در بر آمدهای اعتراضی سراسری در 40 سال گذشته و خصوصا دوره اخیر حفظ کند؟ اگر با تجربه و دانش امروز به آن زمان برگردیم؛ آیا امکان طراحی و اجرای چنین خط مشی ای میتوانست وجود داشته باشد یا نه؟ وچرا؟
سوال دوم به نیروهای چپ سوسیالیستی به جز حزب توده ایران مربوط است. اغلب این نیروها در مورد خلیل ملکی  ومیراث وی و اینکه اصولاچنین شخصیتی در تاریخ سده اخیرا ایران وجود داشته، سکوت پیشه میکنند. به همین خاطر سوال بجایی خواهد بود اگر پرسیده شود: نظر رهبران چپ سوسیالیست ایرانی، در مورد میراث نظری و تجربی یکی از نادرترین شخصیتهای تاریخ 80 سال اخیر کشور چیست و چرا در نوشته ها وادبیات اغلب آنان گفتگویی در این مورد وجود ندارد؟
خلیل ملکی شخصیت نادری بود که بطور پیگیر با چسبندگی حزب توده ایران به سیاستهای استالینیستی شوروی مقابله کرد و به همین خاطر از سوی حزب توده و شورویها ترور شخصیت شد، وی با نیات توسعه طلبانه شورویها و مطامع استعماری انگلیس با جسارت وشجاعتی در خور به مبارزه برخواست، سیستم حاکم براتحاد شورو ی را نه سوسیالیستی،بلکه سرمایه داری دولتی از بدترین نوع آن شناخت و کوشید که رابطه شاه با مصدق را که با پاسخ منفی شاه روبرو شد بهبود بخشد، در کنارمصدق و نیز مستقل از وی و جسورانه برای اهداف ملی ایرانیان مبارزه کرد. وی درعین وفاداری به مصدق از بی برنامگی او، از رد پیشنهاد معقول بانک جهانی توسط وی، از عدم توجه او به ایجاد حزبی مستقل، از بی اعتنایی او به ایجاد گارد حفاظت نحست وزیری واز اقداماشتباه و ماجراجویانه وی در انحلال غیرقانونی مجلس شورای ملیوبرگزاری رفراندوم، مشفقانه و مخلصانه انتقاد کرد و کوشید از تضعیف او جلوگیری کند و به طرق مختلف به مبارزه وی یاری رساند. ولی متاسفانه مصدق به هشدارهای وی توجهی نکرد و پیش بینی او در مورد سقوط دولت او به حقیت پیوست. مصدق به تبعید فرستاده شد وخود ملکینیز به زندان افتاد وشدید ترین شکنجه های روحی تا آنزمان را از توده ایهای محبوس در زندان به جان خرید. وی بعد از رهایی از زندان مدتی از سیاست کنار کشید، ولی دوباره کوشید در مقطع اصلاحات معروف به انقلاب سفید شاه، نظر رهبران جبهه ملی را به حمایت از این اصلاحات جلب بکند ولی تلاشش به جایی نرسید. وی هم چنین کوشید آنان را از خطر همراهی با خمینی برحذر دارد؛ و لی باز گوش شنوایی در میان آنان نیافت. شاه وساواکش به وی بی اعتماد بودند، جبهه ملی نادیده اش میگرفت و حزب توده دشمنش میداشت. اما هیچ یک از نیروهای منتقد و مخالف حکومت شاه، نه واقع بینی وی در تعیین هدف صحیح در مبارزه دارا بودند، نه اهل خطر وعمل بوده و از شجاعت و پایداری وی به عقایدی که طرح میکرد بهره چندانی برده بودند، ونه تحمل اشتهار وی درپایبندی اش به اصول اخلاقی درمبارزه با دشمنان و رقبای خود را داشتند.
هنوز هم هیچ حزب وسازمان چپی به جز چند گروه کوچک کم تاثیر، به خاطر سیاست اصلاح گرانه ای که وی در برابر حکومت شاه در پیش گرفت منش وی را بر نمیتابند و تحت تاثیر ماندگار فرهنگ ترور شخصیت وی در گذشته توسط حزب توده، ترجیح میدهند چشم بر آثار و میراث وی در تاریخ چپ سوسیالیستی ایران ببندند. 

برای ادای دین به این شخصیت کم نظیر تاریخ چپ سوسالیستی در ایران، هنوز هم دیر نیست. بحث و گفتگو در مورد میراث ارزشمند وی وتشویق وترغیب پیروان جوان چپ سوسیالیستی به مطالعه اثاراو میتواند،در آموزش و انتقال تجربه پیشینیان سده اخیر به نیروهای نسل جوانکشور در برپایی جامعه ای آزاد، پلورال و عادلانه برای آینده کشور، موثر افتد.

اصغر جیلو

15/06/2020

 

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

انتشار از:

کیانوش توکلی

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.