رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهان همکاری فوری ایران در بازرسی از دو مرکز شد

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در آستانه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهران گفت این سفر هیچ ارتباطی به "مکانیسم ماشه" ندارد. این نخستین بار است که رافائل گروسی پس از انتخاب به عنوان مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران سفر می‌کند. همزمان اعلام شده مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در آغاز سفر پنج روزه خود به خاورمیانه، وارد اسرائیل شده است.

آقای پومپئو در بخشی از سخنان خود از کشورهای دیگر خواست تا از تلاش‌های آمریکا برای توقف برنامه هسته‌ای ایران حمایت کنند. وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. بحرین، سودان و امارات مقاصد بعدی آقای پمپئو در سفر به خاورمیانه است.

آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران با روسیه، چین و کشورهای اروپایی عضو توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) اختلاف دارد، و خواستار بازگرداندن تحریم‌ها علیه این کشور است.

مدیرکل آژانس قرار است به زودی گزارش تازه‌ای از نحوه اجرای توافق برجام به شورای حکام ارائه کند. رافائل گروسی در گزارش قبلی خود از چند مورد عدم همکاری ایران خبر داده بود.

آقای گروسی پیشتر ابراز امیدواری کرده بود در سفر به تهران، موفق به ایجاد یک کانال تماس مستقیم با دولت ایران شود و آن را برای وضعیت فعلی و آینده ارزشمند توصیف کرده بود.‏

گفته می‌شود یکی از مسائل اصلی که رافائل گروسی با مقام‌های ایران در میان خواهد گذشت، تقاضای دسترسی کارشناسان آژانس به دو مکان- یکی در اطراف شهرضای اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران" است.

نزدیک به دو ماه پیش، آقای گروسی در آغاز نشست شورای حکام آژانس با ابراز شدید گفته بود ایران اجازه دسترسی به این دو مرکز را نداده و افزود که حدود یک سال است که جمهوری اسلامی از "گفت‌وگوی جدی درباره سوالات مربوط به فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام‌نشده احتمالی" در این مراکز امتناع می‌کند.

در واکنش به سفر رافائل گروسی به تهران و در خواست آژانس برای دسترسی به این مراکز، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز گذشته گفت "ایران از ابتدا با دسترسی به اماکن هسته‌ای خود مخالف نبود اما معتقد است سوالات آژانس بایستی مبتنی بر مبانی، مدارک و دلایل جدی باشد".

آقای کمالوندی همچنین در گفت‌وگو با شبکه العالم به انفجار اخیر در تاسیسات هسته‌ای نطنز پرداخت و علت آن را خرابکاری دانست.

سفر رافائل گروسی به ایران چند روز پس از آن انجام می‌شود که مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا رسما شکایت کشورش مبنی بر "تخلف" ایران از توافق هسته‌ای (برجام) را به ریاست دوره‌ای شورای امنیت که بر عهده اندونزیست تسلیم کرد. با این حال سایر اعضای دایم شورا اعلام کردند اقدام آمریکا اعتباری ندارد.

آمریکا پیشتر نیز در تصویب پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران ناکام ماند. تحریم تسلیحاتی ایران قرار است براساس قطعنامه ۲۲۳۱ که در جریان برجام تایید شد در ماه اکتبر منقضی شود.

در پی خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ ایران چند تعهد از جمله در زمینه حجم اورانیوم غنی شده را زیر پا گذاشته است.