نشانەهای زیاد و متنوعی می توانند نشان از روند نزولی کشورها داشتەباشند. در بارە ایالات متحدە آمریکا می توان گفت کە اولین مناظرە تلویزیونی جو بایدن و ترامپ بوضوح عمق بحران را بار دیگر در این کشور نشان داد. در کنار اعتراضات داخلی، بحران اقتصادی، معضل کرونا و بیکاری گستردە مناظرە تلویزیونی اخیر فاکت دیگری بر شرایط اسفبار این کشور است. هنگامیکە نزاکت کلام و برخورد سیاسی در بالاترین سطح ممکن فرومی پاشد، نشان از عمق بحرانی دارد کە تاروپود یک کشور را درهم نوردیدە است.

آمریکا حالا بوضوح آمریکای دیگریست. و این را بهتر از هر کس دیگری اروپائی ها می دانند. این آمریکای دیگر، اگرچە با ترامپ شروع شدە اما حتی در صورت شکست او هم دوبارە بە همان آمریکای سابق قبل از ترامپ بازنمی گردد. بیهودە نیست کە ماکرون چند سال پیش پیشنهاد یک اروپای مستقل را از لحاظ نظامی داد.

دەهەهای متمادی اروپائیان بعلت جنگ دوم جهانی و نیز ترس از شوروی بیش از پیش بە دامان آمریکا لغزیدند. این لغزش اگر در آن دوران درست بە نظر می رسید، اما با فروپاشی شوروی می بایست جبران می شد و سیاستمداران قارە سبز چارە دیگری می اندیشیدند. آنان می بایست از همان سال ١٩٩١، در فکر استقلال بیشتر خود می بودند.

بسیاری چیزهاست کە در عین تشابهات با آمریکا آنان را از ایالات متحدە جدا می کند: دولت رفاە، حضور قدرتمند چپ میانە در قدرت و تفاهم بیشتر با کشورهای دیگر از جملە این تفریقات اند.

اروپا دیر فهمید، اما امید است دیر عمل نکند. سیاست چند جانبەگرائی این قارە شرایط را برای ایجاد این استقلال در گستردەترین وجوە خود فراهم می کند. درست است لیبرال دمکراسی آن مفهوم همەگیر است کە اروپا را با آمریکا جمع می کند، اما لیبرال دمکراسی آمریکائی نسبت بە اروپا در سطوح بسیار پایین تری قرار دارد. لیبرال دمکراسی آمریکائی بوئی از سوسیال دمکراسی نبردەاست.