توضیح عکس: یک کارخانه پنبه در پی آتش توپخانه ارمنی‌ها علی رغم توافق آتش بس بین باکو و ایروان، در روستایی در شهر ترتر آذربایجان، ۱۹ اکتبر ۲۰۲۰ می‌سوزد. (عکس  آسوشیتدپرس)

(نوت مترجم: مولف مقاله صرفا به جنگ اخیر بین ارمنستان-آذربایجان پرداخته و سیاست‌های عمومی و درازمدت ارمنستان در مناطق اشغالی آذربایجان را که از سوی مراجع صلاحیت‌دار بین المللی قبلا جنایات جنگی شمرده شده‌اند را ذکر نکرده است. مانند قتل عام خوجالی و دیگر قتل عام‌های اهالی و افراد غیرنظامی، اسکان ارمنیان لبنانی و خارجی در مناطق اشغالی آذربایجان، تخریب بناها و اماکن تاریخی و مذهبی مانند مساجد و قبرستان‌ها، تغییر اسامی جغرافیایی در مناطق اشغالی از تورکی به ارمنی و ...).

جنایات جنگی: کاری که ایروان در ناگورنو-قره باغ انجام می‌دهد

موهیتین آتامان

درگیری‌های ارمنستان و آذربایجان که در ۲۷ سپتامبر آغاز شد، اکنون وارد هفته چهارم شده است. اگرچه دو طرف متخاصم دو بار به توافقی رسیدند که آتش‌بس بشردوستانه را اعلام می‌کرد، اما نتوانستند آتش‌بس را حفظ کنند. طرف ارمنی با اصرار آتش‌بس‌ها را نقض کرد و به حملات خود به هر دوی ارتش آذربایجان و غیر نظامیان آذربایجانی ادامه داد.

تنها ساعاتی پس از توافق باکو و ایروان بر سر دومین آتش‌بس بشردوستانه در ۱۰ اکتبر که به مبادله زندانیان و یافتن اجساد جان باخته‌ها امکان می‌داد، ارتش ارمنستان به حملات موشکی به گنجه، دومین شهر بزرگ آذربایجان آغاز نمود. به عنوان پاسخی به این حملات، آذربایجان اقدامات متقابلی را برای حفاظت از غیرنظامیان و مواضع نظامی خود انجام داده است.

از آنجا که نیروهای ارمنی در میدان جنگ متحمل خسارات سنگینی شده‌اند، تلاش می‌کنند جنگ را به سطح جدیدی ارتقاء دهند که در آن شهرها و غیر نظامیان آشکارا هدف قرار می‌گیرد. روشن است که اوضاع برای ارمنستان که صدها سرباز خود را به ویژه در جریان بمباران هوایی آذربایجان از دست داد، خوب پیش نمی‌رود.

گزارش‌هایی وجود دارد که ادعا می‌کنند برخی از سربازان ارمنی در حالی که نیروهای ارمنی تقریباً در تمام جبهه‌ها شکست خورده‌اند، شروع به فرار از ارتش کرده‌اند. در مقابل، ارتش آذربایجان به تدریج بخش‌هایی از سرزمین‌های اشغالی را آزاد کرده است. به گفته مقامات رسمی آذربایجانی تا کنون حدود ۷۸ منطقه مسکونی (روستاها و شهرک‌ها) از اشغال ارمنی‌ها آزاد شده‌اند.

آخرین تحولات، نقطه عطفی برای هر دو طرف است. در حالی که ارمنستان برای اولین بار شروع به از دست دادن هر دوی سرزمین و حس برتری خود کرد، آذربایجان اعتماد به نفس پیدا نمود و بخش‌هایی از خاک خود را آزاد کرد. در جستجوی یک مفر و خروجی، ارمنستان بی وقفه اماکن غیر نظامی را هدف قرار داده است.

تا کنون توسط ارتش ارمنستان [در خارج منطقه جنگی] بیش از ۶۰ غیر نظامی کشته و ۲۷۰ نفر زخمی شده‌اند. به عنوان مثال صرفا در شهر گنجه، ۱۰ غیرنظامی کشته و ۳۵ نفر زخمی شدند. هفته گذشته ارتش ارمنستان غيرنظاميانی را هدف قرار داد که برای تشييع جنازه در گورستانی در شهر ترتر آذربايجان جمع شده بودند و چهار غيرنظامی را کشت. بنا به باکو، در جریان گلوله‌باران ارمنی‌ها ۱۷۰۰ خانه، ۹۰ ساختمان مسکونی و ۳۲۷ تأسیسات غیر نظامی تخریب یا آسیب دیده است.

ارمنستان عمداً به غیرنظامیان حمله کرده و به آن‌ها آسیب رسانده است. مقامات رسمی و شاهدان عینی آذربایجانی بیان کردند که ارمنستان مناطق مسکونی مانند شهرهای گنجَه، مینگه‌چِویر، خیزی، شَمکیر و آبشِرون را هدف قرار داده است که از خط مقدم دور هستند. در جریان این حملات بسیاری از زنان و کودکان جان خود را از دست داده‌اند.

ارتش ارمنستان علاوه بر تأسیسات زیربنایی برق، گاز طبیعی، آب و مخابرات آذربایجان، همچنین بازارها، بیمارستان‌ها، آمبولانس‌ها، مدارس و گورستان‌ها را هدف قرار داده است. بیش از ۷۰ قطعه مهمات منفجر نشده در شهرهای مختلف آذربایجان یافت شده است.

ارتش ارمنستان با انجام ندادن اقدامات لازم برای متمایز کردن روزنامه‌نگاران از نیروهای نظامی، و با برخی سربازان ارمنی حامل نشانه‌هایی که ادعا می‌کنند مطبوعاتی هستند، جان اعضای مطبوعات را به خطر می‌اندازد. گزارش‌ها همچنین نشان می‌دهند که غيرنظاميان، از جمله بسياری از کودکان، مجبور می‌شوند که برای ارتش ارمنستان بجنگند.

ارمنستان با اقدامات و اعمال خود اصول عمده حقوق بین الملل مانند کنوانسیون‌های ژنو در سال ۱۹۴۹، وضعیت دادگاه کیفری بین المللی (ICC) و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر (ECHR) را نقض کرده است. به عنوان مثال، حملات ارمنی‌ها علیه غیرنظامیان نقض آشکار اساسنامه رم  ICC، ماده ۸(ب) است که تمام «حملات عمدی بر علیه مردم غیرنظامی به عنوان یک جمعیت و یا علیه غیرنظامیان منفردی که در درگیری‌ها شرکت مستقیم نمی‌کنند» را به عنوان جنایات جنگی قبول می‌کند.

به همین ترتیب حملات ارمنی‌ها به تأسیسات بهداشتی، تجهیزات پزشکی و پرسنل پزشکی نقض ماده ۳۵ کنوانسیون اول ژنو است. در حالی که حملات ارمنستان به زیرساخت‌های آذربایجان ماده ۱۴ ECHR را نقض می‌کند.

به نظر می‌رسد هر چه ارمنستان احساس فشار بیشتری کند، به همان اندازه بیشتر درگیری را در یک جنگ تمام عیار همه‌جانبه به حد ماکسیموم خود و یک بحران انسانی سوق خواهد داد. این، به این دلیل است که ارمنستان بدون حمایت خارجی شانس بقاء ندارد و صرفا بر اساس پارامترهای نظامی و اقتصادی خود نمی‌تواند در جنگی پیروز شود.

روشن است که آذربایجان از نظر قانونی-حقوقی، مادی و روانی دست بالایی دارد. اگرچه ارمنستان متجاوز و اشغال‌گر است، اما ضعیف‌تر از آذربایجان است که در دفاع از سرزمین‌هایش همچنان مستحکم و نیرومند باقی مانده است.

ارمنستان در تلاش است که با تحریک کردن آذربایجان، این دولت را به نقض اصول حقوق بین الملل وادار کند. در حالی که قدرت‌های جهانی مانند روسیه و آمریکا را نیز تشویق به مداخله و تبدیل درگیری به یک جنگ منطقه‌ای می‌کند.

مکانیسم‌های حقوقی بین المللی باید ارمنستان را مجبور سازند که حملات خود علیه غیرنظامیان را متوقف کند و تدابیر لازم برای جلوگیری از نقض قوانین بین المللی بشردوستانه را اتخاذ نماید.

موهیتین آتامان

دیلی ساباه، ستون اکتبر ٢١، ٢٠٢٠

ترجمه از انگلیسی: حمید دباغی

متن انگلیسی مقاله:

https://www.dailysabah.com/opinion/columns/war-cr…