آنچه در زیر می‌آید مجموعه مشاهدات شخصی و شنیده‌های نگارنده است.

 این گردهمایی به دعوت "کميته درياچه اوروميه – 2012" صورت گرفت.

از همان ابتدا اعلام شده بود که "کمیته..." به هیچ جریان سیاسی وابسته نیست، گردهمایی صرفا محیط زیستی است و به هیچوجه جنبه سیاسی ندارد و شرکت کنندگان در آن باید از آوردن پرچم و تبلیغات گروه خود، خودداری کنند.

06.07.2012.اولین روز گردهمایی، به آشنایی شرکت‌کنندگان و نمایشگاه عکس از وضعیت دریاچه اورمیه اختصاص داشت. در این روز، تا نیمه شب تجدید دیدارها و بحث و گفتگوهای دو نفره و چند نفره در میان حاضرین در جریان بود.

 07.07.2012 روز دوم گردهمایی روز موسیقی و کنسرت بود. سالن کنسرت که در حقیقت از چادر بزرگی تشکیل می‌شد، در تمام طول روز تا آغاز کنسرت رامیز قلی اف، استاد بی‌همتای تار در آذربایجان، در اکثر مواقع تقریبا خالی بود. بسیاری از شرکت‌کندگان در گردهمایی ترجیح می‌دادند همچنان در بیرون چادر و در کنار دریاچه کوچک زیبای لایمن که چادر در کرانه آن برپا شده بود، به بحث و گفتگو و تبادل نظر ادامه دهند.

حوالی ظهر یکی از نمایندگان پارلمان از هایدلبرگ از گردهمایی دیدار کرد و با برخی از شرکت کنندگان و با برگزارکنندگان به صحبت پرداخت.

در میان شرکت‌کنندگان چند نفری با تیشرت مزین به یک مشعل و شعله‌ای که به شکل اللـه بود و دور آن را "دونیا آذربایجانلیلار کنگره سی" (با حروف لاتین) گرفته بود و از مسکو آمده بودند، جلب نظر می‌کرد. لازم به یادآوری‌است که چندین گروه با نامهای مشابه فعالیت می‌کنند ولی چنین گروهی با آرم اللـه، برای من و بسیاری از حاضرین ناشناخته بود.

شروع کنسرت رامیز قلی اف همه را به داخل چادر کشاند. در آغاز، جوانی که از اعضای "کنگره آدربایجانیهای دنیا" (داک) (دنیا آذربایجانیلارین کنگره سی) بود و رامیز قلی اف را همراهی می‌کرد، شعر مهیجی خواند که از الله و قرآن و توران صحبت می‌کرد. وی از سوی گروه خود به حاضرین خوش‌آمد گفت و از شخصی به نام "میراشرف" که سرپرست گروهشان بود و نیز از مسولین تدارک گردهمایی تشکر کرد و بلافاصله سرود ملی جمهوری آذربایجان نواخته شد. این خوش‌آمدگویی و تشکر و نواختن سرود ملی جمهوری آذربایجان، بسیاری حاضرین و از جمله مسولین تدارک را شوکه کرد.

با نواختن سرود ملی جمهوری آذربایجان عده‌ای به پا خاستند. عده‌ای دیگر همچنان در جای خود نشستند و تعدادی نیز از سالن بیرون رفتند. عده زیادی به مسولین تدارک اعتراض کردند. آقای "حبیب ماکو" مسول کمیته تدارکاتی مرتبا توضیح می‌داد که قرار نبود که چنین برنامه‌ای باشد و وی از آن بی‌خبر بوده و گروه مزبور بدون اطلاع وی و خودسرانه به این کار مبادرت کرده است.

با همه این احوال کنسرت ادامه یافت و استاد رامیز قلی اف به هنرنمایی پرداخت و با اجرای آثار کلاسیک آذربایجانی و موسیقی فولکوریک آذربایجان توسط تار، نشاط را به میان جمع آورد. در این برنامه خانم "گلچین اصلان اوا" استاد را با پیانو همراهی می‌کرد.

در فاصله تنفس، آقای "حبیب ماکو" مسول کمیته تدارکات بر روی صحنه رفت و توضیح داد که عمل "کنگره ملی آذربایجانیان دنیا" خودسرانه و غیرمسولانه و بدون اطلاع مسولین تدارکات بوده و به هیچ عنوان قابل توضیح و توجیه نیست. وی با لحن تندی آنها را به باد انتقاد گرفت.

از بحث بین آقای "حبیب ماکو" و "میراشرف" که شاهد آن بودم، چنین برداشت کردم که این گروه در همان روز پرچم جمهوری آذربایجان و عکس محمدامین رسول‌زاده را نیز در سالن نصب کرده بودند که مسولین تدارکات، آنها را برداشته بودند.

پس از کنسرت، تمام بحث‌های شرکت‌کنندگان بر همین محور دور می‌زد. بحث‌ها همه حول اقدام  "کنگره..." بود و تا دیر وقت ادامه یافت. برخی آن را موضوعی اساسی نمی‌دانستند، چند نفری از آن دفاع می‌کردند و تعدادی دیگر، از جمله نگارنده، آنرا سوءاستفاده گروه مزبور و تا حدی ناشی از اشکالات مدیریتی می‌دانستند. به هر حال از نظر من، این اقدام مباحث را منحرف کرد و جو را تا حدی متشنج ساخت که خوشبختانه با برخورد مسولانه آقای "حبیب ماکو" به آرامش گرایید و فیصله پیدا کرد.

 08.07.2012 - این روز با باران تندی آغاز شد و همه را به داخل محوطه کشاند. مقارن ظهر، به دلایل شخصی از هایدلبرگ خارج شدم و به خانه بازگشتم.

بر اساس شنیده‌هایم از کانال‌های مختلف، برنامه صعود جمعی به قلعه هایدلبرگ انجام نشد و کسانی که می‌توانستند، در گروه‌های کوچک از قلعه بالا رفتند.

سمینار با شرکت اولریش آیشلمان از مسولین NGO Rieverüatch و علی محجوبی مشاور پارلمان آلمان تشکیل شد و یکی از مفیدترین بخشهای گردهمایی بود. در این سمینار، راه‌های ممکن و عملی برای نجات دریاچه اورمیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. باز بر اساس شنیده هایم، در پایان، توافق عمومی بر این بود که تلاش برای نجات دریاچه اورمیه منحصر به آذربایجانی‌ها نیست. دریاچه اورمیه ثروتی محیط زیستی است که خشک شدن آن به زیان همه جامعه بشری است و تلاش برای نجات آن باید دامنه‌ای جهانی یابد و تنها با جلب نظر و حمایت مردم ایران و جهان و فعالین محیط زیستی و فشار جهانی بر حاکمان رژیم اسلامی در ایران است که می‌توان به اقدامات موثر و نجات دریاچه اورمیه از مرگی حتمی دست یافت.

در پایان شخصا از زحمات برگزارکنندگان و بویژه از تلاش مسولانه آقای "حبیب ماکو" در حل و فصل امور تشکر می‌کنم و امیدوارم با تجربه‌اندوزی از این برنامه، کار و فعالیت و تلاش خود را در این زمینه ادامه دهند.