رفتن به محتوای اصلی

یلدا .. یا بلند ترین شب سال
18.12.2020 - 14:31

 Missing media item.

اول : پیشنهاد میشود :دور همی  شب یلدای امسال برای جلوگیری از مخاطرات بهداشتی که از واکسن فعلا خبری نیست  ،حد اکثر  8 نفر  و  بجای انار و آجیل برای پذیرائی -طبق توصیه  صنف طلافروشان به افراد حاضر در این مراسم طلا  هدیه بفر مائید ...

 چون (البته گویا ) قیمتها در یک حدود است و توانمندی ها در پی انتخاب آقای بایدن و این همه صدور نفت و رفع تحریم ها فراوان  !!

 دویم : نوشته خلاصه شده پهلوان دیارمان «دکتر احمد زید آبادی » را بخوانید :

روزی یک چارَک ارزَن! وقتی می شنیدیم که در دهه‌های 20 و 30 مقنی‌ها در مقابل دریافت یک چاُرک ( معادل 750 گرم) ارزن، از صبح تا غروب آفتاب بستر قنات را لایروبی می‌کردند، باورمان نمی‌شد!

 با یک چارک ارزن چطور می‌شود زندگی کرد که مقنی‌ها برای دریافت آن حاضر به تن دادن به آن کار شاق می‌شدند؟ و به ذهنمان خطور نمی‌کرد که ممکنست با وضع مشابهی روبرو شویم!

 پایۀ حقوق یک میلیون و نهصد هزار تومان میباشد اما  به دلیل نرخ بالای بیکاری و کمبود شغل، بسیاری از شاغلان این رقم را هم دریافت نمی‌کنند. در بسیاری از کارگاه‌های تولیدی و مشاغل خدماتی، افراد با رقمی بسیار پایین‌تر از این مشغول به کار می‌شوند.

حقوق ماهیانۀ خانمی زحمتکش ماهانه  یک میلیون تومان بود که سیصد هزار تومان آن را بابت کرایۀ اتاق می‌پرداخت. در واقع او برای دریافت ماهی هفتصد هزار تومان، مجبور به مهاجرت و اشتغال به آشپزی در یک رستوران بیرون‌بر بدون هرگونه امکانات  بود.

امروزه بعنوان مثال قیمت  لپه به کیلویی حدود 60 هزار تومان رسیده _ دستمزد معادل سیصد گرم لپه در روز ، تقریباً معادل قیمت همان یک چارک ارزن که کیلویی حدود 30 هزار تومان برابر دستمزد کارگران مقنی در دهۀ 20 و 30 .

 آیا به این می‌توان گفت "مقاومت شجاعانۀ در مقابل تحریم‌ها" آنطور که جماعت می‌گویند؟

این وضع فلاکت‌بار از هر جهت شرم‌آور است، اما شرم هم دیگر گویی حکم کیمیا پیدا کرده است!

& اما بعد ( سیم ):واژه «یلدا» به معنای «زایش زادروز» و تولد است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند و از این رو به دهمین ماه سال   - دی (دی در دین زرتشتی به معنی دادار و آفریننده) می‌گفتند که ماه تولد خورشید بود.

یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.
این که در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند می‌شود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر می‌توانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکش‌اند.

مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی – هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاهتر می‌شوند، از همین رو آنرا شب زایش خورشید نامیده و آنرا آغاز سال قرار دادند.بدین‌سان در دوران کهن فرهنگ اوستایی، سال با فصل سرد شروع می‌شد و در اوستا، واژه Sareda, Saredha «سَرِدَ» یا «سَرِذَ» که مفهوم «سال» را افاده می‌کند، خود به معنای «سرد» است و این به معنی بشارت پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی بر تاریکی است.

در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی، ص ۲۵۵، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده‌است و در قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده‌ است.

در برهان قاطع ذیل واژه «یلدا» چنین آمده‌ است  :  <یلدا شب اول زمستان و شب آخر پاییز است که اول جَدی و آخر قوس باشد و آن درازترین شب‌هاست در تمام سال ، در آن شب و یا نزدیک به آن شب، آفتاب به برج جدی تحویل می‌کند و گویند آن شب به غایت شوم و نامبارک می‌باشد وبهمین دلیل بایستی با دور هم جمع شدن و شادی کردن بد یمنی را از جامعه دور کرد  ، بعضی گفته‌اند شب یلدا یازدهم جدی است >سفره شب یلدا، «میَزد» Myazd نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک، نیز آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، «لُرک» Lork که از لوازم این جشن و ولیمه بود، به افتخار و ویژگی «اورمزد» و «مهر» یا خورشید برگزار می‌شد.

روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خورروز (روز خورشید) و دی گان؛ می‌خواندند و به استراحت می‌پرداختند و تعطیل عمومی بود. فردوسی به استناد منابع خود، یلدا و خور روز، را به هوشنگ از شاهان پیشدادی ایران (کیانیان که از سیستان پارس برخاسته بودند) نسبت داده و در این زمینه از جمله گفته است:

که ما را ز دین بهی ننگ نیست /  به گیتی، به از دین هوشنگ نیست 

-همه راه داد است و آیین مهر /  نظر کردن اندر شمار سپهر

شب چله:

در ایران باستان 60 روز از 3ماه اخر هر سال  یعنی :چهل روز از زمستان که آغاز آن برابر است  با هفتم دی ماه جلالی ( بیست و هشتم دسامبر ) و پایانش برابر است با شانزدهم بهمن ( پنجم فوریه ) چله بزرگ و بیست روز از فصل زمستان که آغاز آن از هفدهم بهمن ماه جلالی شروع می شود و در ششم اسفند ماه پایان می یابد. چله کوچک میگویند و در بیان عامه کنایه از سرمای سخت که چله زمستون  گفته میشود .

در ایران مرکزی چله بزرگ زمستان از آغاز زمستان که برابر است با آغاز دی ماه شروع می شود و مدت آن چهل روز  و چله کوچک زمستان از شب دهم بهمن ماه تا پایان بهمن ماه که مدت آن بیست روز است/ تمامی این شب های بلند به کتاب خوانی و قصه گویی، بزرگداشت اندیشمندان، دانشمندان، خدمتگذاران جامعه وماند گاران شهر و دیار ها و تکرار حماسه های شاهنامه فردوسی، اشعار پر مغز و محتوا و شیوای مولوی، سعدی، حافظ و دیگر شعرا و فلاسفه دیرین و نام اوران امروزهمچون : شهریار، پروین، بهبهانی؛ مشیری اختصاص می یافت.


 مراسم، تشریفات و یاد بودها ی بسیاری از پیشینیان پاک و متفکر ما ایرانیان در تاریخ پر شکو همان  زنده  و بیاد مانده اند و در این فرصتها و شبهای بلند جشن و سرور، که شادی بخش خانواده ها وجوانان و باعث خلاقیت، ابتکار، سازندگی، دور شدن از خرافات، جهل و نادانی، خمودگی و اندوه است با مغتنم شمردن مناسبت ها بر پا میشده  که شاخص ترین انها را میتوان جشن سده در دهم بهمن ماه عنوان نمود.    

این باور دیرین و عملکرد اندیشمندانه اجداد گرامی و بزرگ ما ایرانیان، امروز در علوم پزشکی، روان درمانی، روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت و... به ثبوت رسیده که

افسردگی و غم غصه بنیاد شکر گزاری و سپاس افریدگار را  و باور یگانه بودن او را، بتبع آ ن سلامت ، شرف و عزت را از جوامع دور میسازد .

توصیه اینکه :  با همه درد مندی ملت بزرگوار بمناسبت ها  - اما برای ارج گذاری براین پیشینه ملی ایرانیان «آزرده از ادامه شرایط غیر انسانی حاکم »  پاک نهاد این روزگار پر آب و چشم -   بدون هر گونه تامل ، تردید ، نگرانی و واهمه -  در بزرگداشت  حفظ و احترام این روزها و شبها با اعتقاد و اطمینان به اثر بخشی مثبت آن، بکوشند که در هر شرایطی وظیفه  شاد کردن انسانها :خدایی، ملی ، میهنی و مردمی است،

هر چند با افزایش بسیار شدید هزینه ها مخصوصا تدارک آجیل و خوردنی های سنتی مربوط به این دور هم آئی ،  بسیاری از هموطنان با میزهای خالی پذیرای زمستان 99 در پسین و شامگاهان یکشنبه   خواهند بود.

 برای ملت بزرگوار ، پر تحمل ،هشیار ، وطن خواه و اندیشمند ایران  آرزوی سلامتی و عبور از مصائب را   داریم .

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

ضیاء مصباح

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.