پس از سه سال و نیم قطع رابطه عربستان سعودی و قطر، حاکم قطر برای شرکت در اجلاس رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، به عربستان سعودی رفت و محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به استقبال تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی امیر قطر، در فرودگاه رفت و دو طرف علی‌رغم شیوع ویروس کرونا با کنار گذاشتن پروتکل‌های بهداشتی یکدیگر را پای پلکان هواپیما در آغوش کشیدند.

طرفین در مراسمی، بیانیه‌ای را امضا کردند که ضمن برقراری مجدد روابط، مرزهای هوایی، دریایی و زمینی خود را به سوی دو کشور را باز می‌کند. محمد بن سلمان این توافق را "اتحاد پایداری" نامید. عربستان سعودی، کویت، عمان، امارات متحده عربی، بحرین و قطر شش عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند.

تصمیم عربستان سعودی به بازگشایی فضای هوایی، مرزهای زمینی و دریایی خود به روی قطر گام مهمی در جهت "اعتمادسازی" توصیف شده تا زمینه را برای حضور امیر قطر در اجلاس عربستان فراهم کند. قطر یک ماه پیش آغاز مذاکره با عربستان سعودی برای پایان به اختلافات را تایید کرده بود.

ایران ''تهدید اصلی" منطقه

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در افتتاحیه اجلاس شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس، برنامه هسته‌ای ایران را "تهدیدی برای منطقه و دنیا" دانست.

ولیعهد عربستان در سخنرانی‌ای که از شبکه العربیه زنده پخش شد از کشورهای حاشیه خلیج فارس خواست برای غلبه بر "با چالش‌های اطرافشان" دست به دست هم دهند.

او ایران و برنامه هسته‌ای و "برنامه موشک‌های بالستیک و اهداف مخربش" را چالش اصلی خواند و هشدار داد ایران و گروه‌های نیابتی‌اش با "اقدام‌های تروریستی و تفرقه‌افکنی قصد بی‌ثبات کردن منطقه را دارند."

رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس در بیانیه‌ای که امضا کردند و به نام شهر محل برگزاری اجلاس بیانیه عُلا خوانده شد بر نیاز به "تقویت و اتحاد" این شورا و همکاری بیشتر کشورهای اسلامی تاکید کردند.

عربستان، مصر، امارات و بحرین، تابستان سال ۲۰۱۷ با متهم کردن قطر به "حمایت گسترده از تروریسم" روابط سیاسی و اقتصادی خود با این کشور را قطع کردند.

این کشورها قطر را متهم می‌کردند که از تروریسم حمایت می‌کند. قطر این اتهام را رد می‌کند و از عربستان سعودی امارات متحده عربی، بحرین و مصر که دست به تحریم این کشور زدند به علت خسارت به خطوط هوایی خود درخواست میلیاردها دلار غرامت کرده است.

در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، قطر روابط گرمی با ایران دارد.

در ماه های اخیر، دولت دونالد ترامپ فشارهای خود را برای حل اختلاف بین اعضای این شورا شدت داده و اصرار داشت که کشورهای خلیج فارس برای منزوی کردن ایران یا یکدیگر روابط نزدیک و وحدت نظر داشته باشند.

جراد کوشنر داماد و مشاور ارشد آقای ترامپ هم در این اجلاس عربستان سعودی حضور دارد.

خبر توافق میان دوحه و ریاض یک روز پیش از آغاز اجلاس رسمی شورای همکاری‌های خلیج‌فارس منتشر شد.

عربستان سعودی به اتفاق امارات متحده عربی، بحرین و مصر در زمان قطع روابط با قطر فهرستی شامل ۱۳ درخواست را به این کشور تحویل دادند و یک مهلت ۱۰ روزه برای اجرای این درخواست‌ها تعیین کردند.

از جمله این درخواست‌ها قطع تمام ارتباط ها با تشکیلاتی بود که ادعا می‌شد "اسلامگرا" هستند و برخی از آنها مانند اخوان المسلین، حزب‌الله لبنان و گروه داعش "تروریست" خوانده می‌شدند.

این کشورها همچنین از قطر خواستند روابط دیپلماتیک و اقتصادی‌اش با ایران را قطع کرده و تحریم‌های آمریکا علیه ایران را رعایت کند.

قطر هرگونه ارتباط با "گروه‌های تروریستی" را تکذیب می‌کرده و اجابت درخواست‌های عربستان و متحدانش را هم غیرقابل قبول می‌خواند.

در زمان شروع تحریم قطر از سوی چهار کشور، ایران هواپیماهایی حامل کمک های انساندوستانه از جمله مواد غذایی به قطر فرستاده بود.