کشورهای عربی با وجود ثروت نفتی و منابع بیشمار هموارە از جنگ و کشتار رنج بردە و میبرند. یکی از نقاط شکست و چند دستگی کشورهای عربی ضعف دیپلماتیک در برخورد با همدیگر است. در ارتباط با عراق بعداز سقوط رژیم صدام در سال ٢٠٠٣، در بحران سوریە در سال ٢٠١١ و قطر در سال ٢٠١٧ شاهد برخوردهای احساسی و بدون توجە بە اصل همبستگی ملی، از حل مشکلات درونی خود ناتوان و در نتیجە با سیاست تحریم و اخراج از نهادهای عربی همچون اتحادیە عرب و پارلمان عربی. عملا ان کشورها را بە دامن رقبای اصلی خود سوق دادەاند. اینک شرایط بگونەایست کە هرکدام از ایران و ترکیە موقعیت خود را در کشورهای مطرود شدە تحکیم و بنوعی کار از کار گذشثە است. برای نمونە رژیم ایران در هشت سال جنگ نتوانست اندکی از خاک عراق را اشغال کند اما اینک کل عراق را در اختیار دارد. حال هرچند دیرهنگام و تحت تاثیر تحولات پیش رو کشورهای عربی بە اشتباە خود پی بردە و درصدد بازگشت کشورهای راندە شدە بە دامن جامعە عربی هستند.

 

بعداز سقوط رژیم صدام کە شیعیان امور کشور را در دست گرفتند کشورهای عربی برخوردهای نازلی با رهبران عراق داشتند، جایگاە عراق شیعی را ارزش نمی نهادند و کشوریکە در مقاطعی جایگاە ویژەای در ترویج و بروز ناسیونالیسم عربی داشت در حاشیە قرار گرفت. در همچون شرایطی کە ایران کینە جنگ هشت سالە را نیز در دل داشتند، با استفادە از خلع موجود و با سیاست ویژە و نفوذ دینی عراق را بە کنترل خود دراورد. اینک بعداز چندین سال از یکە تازی ایران در عراق، کشورهای عربی متوجە اهمال و خطای خود شدە و تلاشهایی برای بازگشت عراق بە دامن جامعە عربی اغاز کردەاند. در سالهای اخیر سعودی عربیا با اختصاص بودجە برای تاسیس و بازسازی اماکن عمومی عراق همچون ورزشگاە، راەاندازی خطوط هوایی و دعوت از سران شیعی ان کشور برای سفر بە سعودی تلاشهایی برای بسط نفوذ خود در عراق انجام دادە و اینک آنگونە برداشت میشود کە عراق اهمیت خود را نزد کشورهای عربی بازیافتەاست.

 

در ارتباط با سوریە نیز کشورهای عربی با پشت کردن و اخراج سوریە از اتحادیە عرب در سال ٢٠١١ مرتکب خطا و ان کشور را همچون طعمەای بە ایران و ترکیە سپردند. بعداز چند سال از این رویە شکست خوردە کە اعتبار جامعە عربی را زیر سوال برد، برخی کشورهای عربی بە فکر تجدید روابط با سوریە شدە تا بلکە با سیاست فعال عربی ان کشور را از اشغالگری ایران و ترکیە نجات دهند. در همین رابطە برخی کشورهای عربی بویژە امارات و تونس سفارت خانەهای خود دران کشور را مجددا بازگشایی کردند.

 

در اتباط با قطر نیز بعداز سە سال اختلاف جدی شاهد ترمیم رابطە کشورهای عربی با قطر هستیم بدون اینکە خواستەهای ١٢ گانە انان از قطر براوردە شدە باشد. در حالیکە یکی از شروط کشورهای عربی با محوریت سعودی بە قطر قطع رابطە با ترکیە بود اینک قطر در اولین موضع خواستار میانجیگری میان سعودی و ترکیە شدەاست!!. ضعف دیپلماتیک کشورهای عربی خسارت جبران ناپذیری هم بە خود هم بە دیگران کە منافع مشترک با جامعە عربی دارند وارد کردە است.