اتحاديه با تشكيل جلسه پيرامون مسائل فلسطين نشان داد كه به تدريج دارد درمي يابد كه يك كشور نيست، بلكه مجموعه اي از كشورهاي ثروتمند است كه با اقداماتي هماهنگ و حساب شده مي تواند بزرگترين ابرقدرت ها با خود هماهنگ كند و يك كشور منفعل نيست كه تنها با قطعنامه ها بخواهد تأثيرگذار باشد، بلكه مجموعه اي از كشورهاي ثروتمند داراي حياتي ترين انرژي هاي مورد نياز جهان است كه با برنامه ريزي هاي حساب شده و سيستمي از پاداش و تنبيه هاي هدفمند مي تواند بيشترين نقش را در تمامي تحولات جهان بازي كند، چه رسد خاورميانه و فلسطين. كشورهاي عربي آنقدر در فشار آوردن به روسيه كوتاهي كردند كه حالا روسيه است كه پيش دستي كرده و آنان را متهم مي سازد و اين هم از دستاوردهاي بي عملي و كم كاري اعراب در تنبيه و مجازات عملي حاميان رژيم جاني سوريه است.

نخست اين كه بايد كمك هايي پراكنده را به روالي از كمك هاي مستمر ساليانه به فلسطين بدل سازند كه قابل پرداخت از صندوق اتحاديه عرب باشد و مبالغي كه هر كشور براي كمك به صندوق متعهد مي شود، براي كشورهاي عربي چيزي نخواهد بود. سپس كشورهايي چون تركيه، امارات و قطر مي توانند بخش خصوصي را تشويق به سرمايه گذاري در فلسطين كنند. محمود عباس مي بايست علاوه بر جلب كمك هاي كشورهاي عربي براي حل مشكل فلسطين با اسرائيل، از اعراب بخواهد كه سلسله اي از فشارهاي ديپماتيك و اقتصادي را به اسرائيل وارد سازند (همچون تحريمي كه اتحاديه اروپا در خريد كالاهاي توليدي سرزمين هاي اشغالي توسط اسرائيل كرده است) تا به جاي مانع سازي در روند صلح با شهرك سازي و متناقض با آن سخن از صلح، ناگزير شود تا حرف و عمل اش را با هم هم راستا سازد. محمود عباس بدون هيچ ترديد و تخفيفي بايد در ماه سپتامبر درخواست تصويب كشور فلسطين را در مجمع عمومي سازمان ملل تقديم كند. او بايد كاملاً آماده باشد كه آمريكا و اتحاديه اروپا با نزديك شدن زمان موعد، شروع به انواعي از رايزني ها و فشار بر او و تشكيلات خودگردان مي كنند تا او را از اين درخواست منصرف سازند و او بايد كاملاً آماده باشد كه بدان ها بفهماند كه 64 سال صبر براي تشكيل كشور فلسطين، ميانبر نيست (شايد دالبر باشد و اوباما مي تواند تفاوت شان را از همسرش بپرسد) و همچون وصول درخواست اش به شوراي امنيت در سال گذشته، متين و مصمم آن را به مجمع عمومي ارائه كند و دچار كوچكترين ترديد و تأخيري نشود. انتخابات براي تشكيل دولت با مشاركت با حماس مي بايست پيش برود، اما چه حماس و چه هر سازمان ديگري، اگر خيال مي كنند كه غرض از انتخبات آن است كه حاصل سال ها مذاكرات را كه اينك دارد به بار مي نشيند، تعدادي نادان و هالو (كه نه استراتژي سرشان مي شود و نه مذاكره و تعدادي متحجرند كه تعصبات كور را با تمايلات ديني عوضي گرفته اند) با نقاب آشتي ملي مي توانند به هم بزنند و آن هديه اي را به تندروهاي اسرائيل تقديم كنند كه هيچ ابرقدرتي نكرد، سخت در اشتباه اند و بايد بدان ها بشارت دهم كه اين آرزوي سياه را با خود به گور خواهند برد. چون صلح برايمان يك آرمان است و ما آخرت مان را به اين بهاي ناچيز نمي فروشيم. از اين سبب، محمود عباس بايد با تصويب طرحي، پيوستن هر حزب و گروه فلسطيني به كميته اي كه كار مذاكرات صلح با اسرائيل را دنبال مي كند، مشروط بدان سازد كه تعهدات و تفهمات و ساير تعهدات مصوب و بين المللي اي را كه فلسطينيان پذيرفته اند، به رسميت شناسد ( قرارداد اسلو و غيره) و به مذاكرات صلح نيز ملتزم و متعهد باشد و گرنه نمي تواند به كميته مذكور وارد شود تا حاصل سال ها مذاكره و مبارزه را نابود سازد. درضمن، اتحاديه عرب بايد براي سوريه نيز اقداماتي عملي به شكلي رسمي و غيررسمي در دستور كار قرار دهد تا سقوط رژيم دجال سوريه زودتر و با تاوان هاي كمتر رقم بخورد و پس از آن نيز براي كمك به مردم جنگ زده و بازسازي كشور، چشم اندازي را ببيند و برطبق آن برنامه اي را تدوين كند.

كشورهايي كه در آن ها بهار عربي به شكوفه نشسته نبايد به امور داخلي خود محدود شوند و بايد سلسله اي از نشست ها و برنامه هاي مشخص را براي كمك به ساير مللي كه هنوز در راه انقلاب يا اصلاحات مبارزه يا اعتراض مي كنند، به نوعي كمك كنند و اين به ديپلماسي فعال تري نياز دارد؛ به خصوص كشورهايي چون مراكش و الجزاير كه اصلاحات را موفق كليد زدند بايد به كشورهايي چون بحرين و اردن براي گام هاييي موثر و ملموس در اصلاحات راهكار و مشورت ارائه كنند. كليه حكومت هاي خاورميانه متوجه باشند كه جهان شتابان در حال تغيير است و اينك فصلي جديد در نوع حكومت ئ نظام هاي مبتني بر دموكراسي با رعايت حقوق انساني باز شده كه با تأخير و تغييرات صوري نمي توان آن را به تعويق انداخت يا از آن طفره رفت و بايد با آن همراه و هم راستا شد.

دكتر كاوه احمدي علي آبادي

عضو هيئت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري

عضو جامعه شناسان بدون مرز