پس از فروكش بحران هاى سياسى دهه ى سى ، در ابتداى دهه ى پربار چهل ، شاه ،براى آغاز تحولات ژرف اقتصادى - اجتماعى و اصلاحات بنيادين ، قصد كاهش شكاف هاى بين لايه هاى ملى و سياسى را دارد . گويى پادشاه ،اين اصل مهم علوم سياسى را فراگرفته است كه در سياست ، دوستان و دشمنان ابدى وجود ندارند . او در طى ملاقات حضورى با خليل ملكى در قصر خود، به سران جبهه ملى دوم پيام ميدهد كه بيايند و در مديريت سياسى كشور شركت كنند و دولت تشكيل دهند .

زنده باد خليل ملكى ، بواسطه ى شور ميهن پرستى و تفكر ملى و سوسيال - دموكراتيك ، با خوشحالى به سوى سران جبهه ملى ميرود و ناباورانه ،با عناد و سرسختى آنها در رد پيشنهاد وفاق ملى شاه روبرو ميشود .

زنده ياد ملكى ، از اين رفتار غير مسئولانه و بدور از عقل سليم آنها بر مى آشوبد و در اسفند ١٣٤١ به دكتر مصدق مينويسد :

" آنها ، حتى عوام فريب هم نبودند، بلكه فريفته تمام و كمال عوام بودند . متاسفانه سران جبهه ملى در عمل نشان دادند كه مردانى نيستند كه در جريان هاى سياسى آگاهانه دخالت كنند ، و با تدبير و موقع شناسى از فرصت ها استفاده كنند . آنها نشان دادند كه هدفشان محبوب القلوب بودن صرف است نه اقدام و خدمت اجتماعى كه محبوبيت تاريخى بياورد . آنها در سنگر راحت منفى گرايى موضع گرفته اند . "

بعدها مواضع اكثريت رهبران جبهه ملى و نهضت آزادى در تشكيل اولين كابينه ى دولت انقلاب ، نشان داد كه زنده ياد ملكى ، چه شم سياسى نيرومندى در تشخيص عوام گرايى و پوپوليسم آقايان داشت و ميدانست ، كه بواسطه ى كينه ، و فقدان فهم الزامات سياست ملى ، آنها تا كجا حاضرند تا حد پايين ترين لايه هاى اجتماع ، خود را تقليل دهند ! ولى هنوز زود است نقش و جايگاه واقعى امثال خليل ملكى ، در تاريخ معاصر ما شناخته شود . او هم ، يكى از ستاره هايى بود كه در تاريكى سپهر عوام زده سياست ايران، ادراك نشده ، خاموش شد .

آيندگانى كه ايران آزاد و آباد را خواهند ساخت ، قدرش را خواهند شناخت . بزرگى و حقيقت سركوب ميشود ، ولى نميميرد !