دیمیتری شوگایف، رئیس «سازمان فدرال روسیه برای همکاری‌های نظامی و فنی»، گفته است که ایران خواهان خرید طیف وسیعی از سیستم‌های تسلیحاتی از روسیه است و این کشور نیز دورنماهایی برای همکاری نظامی و فنی با ایران دارد.

به گزارش «دیفنس پست»، شوگایف که در حاشیه یک کنفرانس سخن می‌گفت، اعلام کرد: «ما روابط طولانی‌مدت با ایران داریم. اخیرا در حال اجرای تعهدات مربوط به قراردادی هستیم که برای تحویل کالاهای مورد نظر بسته بودیم.»

ایران و روسیه از زمان امضای توافق‌نامه جنجالی دریایی خزر در ژوئیه 2019، در حال مذاکره برای گسترش همکاری‌های دفاعی بوده‌اند. پس از امضای این توافق‌نامه، که با واکنش جمعی از مخالفان رژیم و مردم ایران روبرو شد، نیروی دریایی ایران در سال 2020 در تمرین نظامی هفت‌کشوری به رهبری روسیه تحت عنوان «قفقاز» شرکت کرد.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در جریان سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران، تمایل کشورش را برای افزایش همکاری‌های دفاعی و منطقه‌ای با مسکو ابراز کرد. دیدار این دو با توجه به انقضای تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی در اکتبر 2020، اقدامی معنی‌دار بود.

روابط دفاعی و تسلیحاتی ایران و روسیه

گفتنی است که روابط دفاعی و تسلیحاتی ایران و روسیه به دوران اتحاد جماهیر شوروی به سال‌های 1989-1991 برمی‌گردد، که دو کشور توافق‌نامه‌هایی امضاء کردند که بر مبنای آنها شوروی طیف وسیعی از سلاح‌ها را به ایران تحویل می‌داد. این تسلیحات شامل هواپیماهای جنگنده میگ-29 و سوخو-24، موشک‌های هواپیمایی‌، سامانه‌های دفاع هوایی اس-200، سه زیردریایی دیزلی، و صدها تانک و خودروی زرهی بود.

با این وجود، در سال 1995، دولت روسیه، به قصد روابط نزدیک‌تر با ایالات متحده، با درخواست واشینگتن برای توقف روابط دفاعی با ایران موافقت کرد. این دوره عدم همکاری طوی نکشید، و با حضور ولادیمیر پوتین در کرملین، ایران و روسیه بار دیگر همکاری‌های نظامی خود را از سر گرفتند. از جمله در سال 2001، دو کشور قراردادی 150 میلیون دلاری برای تامین بالگرد و 300 خودروی زرهی برای ایران منعقد کردند.

قرارداد جنجالی 700-900 میلیون دلاری سامانه دفاع هوایی اس-300 در دسامبر 2005، تا به امروز بزرگترین معامله تسلیحاتی اعلام‌شده میان ایران و روسیه بوده است. به دلیل وجود تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بر ایران بابت تلاش‌های جمهوری اسلامی برای دستیابی به بمب اتم، روسیه سال‌ها از تحویل این سامانه دفاعی پیشرفته به ایران خودداری می‌کرد. تنها پس از عقد برجام در سال 2015 بود که روسیه بالاخره چند سامانه اس-300 به ایران تحویل داد.

گفتنی است چین و روسیه همواره بر لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تاکید دارند.