رئیس‌جمهور افغانستان در سخنرانی خود پس از ادای نماز عید قربان گفت که او طرحی امنیتی را در دستور کار قرار داده است که ظرف سه تا شش ماه در جنگ افغانستان تغییرات عمده‌ای پدید خواهد آورد. آقای غنی اظهار داشت که وی یک هفته روی این طرح کار کرده است و با اجرایی شدن آن وضعیت جنگ به شکلی گسترده تغییر خواهد کرد.

رئیس‌جمهور بیش از این درباره ساختار طرحش صحبت نکرد اما به آن اشاره‌ای گذارا داشت و از جمله به مدیریت خیزش‌های مردمی پرداخت. وی با استقبال از خیزش‌های مردمی در گوشه و کنار افغانستان در برابر طالبان گفت که از تمام نیروهایی که برای مقابله با طالبان به پا خاسته‌ و در مقابل طالبان ایستاده‌اند، استفاده خواهد کرد. وی پس از آن تاکید کرد که دیگر در افغانستان برای ملیشه‌سازی و نیروهای خودسر جایی وجود ندارد.

به گفته آقای غنی، طرح او دو جنبه دارد؛ جنبه اول تعریف دقیق اولویت‌ نیروهای امنیتی افغانستان و جنبه دوم تنظیم و مدیریت خیزش‌های مردمی است. اما پرسش این است که این طرح چگونه قابل‌اجرا خواهد بود؟ 

سرعت پیشروی طالبان و تصرف مناطق زیادی از افغانستان، رهبری حکومت افغانستان را متوجه نقاط ضعف نیروهای امنیتی کرده است. این نقاط ضعف بیشتر در مدیریت نیروها نهفته بودند؛ به همین دلیل رئیس‌جمهور در سخنرانی روز عید خود گفت که مداخلات سیاسی در روند استخدام رهبران نیروهای امنیتی باعث فرار نیروها از صحنه جنگ شده است و این وضعیت تغییر می‌کند.

به نظر می‌رسد بخشی از این طرح امنیتی جدید رئیس‌جمهور، ایجاد تغییرات گسترده در رهبری نهاد امنیتی افغانستان باشد. پیش از عید قربان، زمزمه‌های در محافل سیاسی افغانستان مطرح شد که پس از عید، دولت تحولات و تغییرات گسترده‌ای خواهد داشت. گفته می‌شود تعدادی از وزرا، روسای نهادهای مستقل و مدیران ارشد امنیتی جای خود را به چهره‌های جدید خواهند داد.

از سوی دیگر رئیس‌جمهور افغانستان می‌خواهد نیروهای خیزش مردمی را در چارچوب نیروهای امنیتی تنظیم کند. منابعی در ارگ ریاست‌جمهوری به ایندیپندنت فارسی گفتند که رئیس‌جمهور می‌خواهد تا سقف ۳۰ هزار نفر از افراد خیزش مردمی را در چارچوب پلیس محلی قرار دهد. همچنین در حدود ۵۰هزار تن هم به پلیس نظامی وارد خواهند شد و تعدادی هم در قطعه‌های صفر دار ( نیروهای ویژه افغانستان‌ که در عملیات جنگی نقشی اساسی دارند) جذب می‌شوند.

آنچه از سخنرانی رئیس‌جمهور در روز عید استنباط می‌شود این است که حکومت امید خود به حل مسئله از طریق گفت‌وگو را از دست داده است. طالبان نیز پس از پیشروی و تصرف بخش‌های زیادی از افغانستان، به مذاکره تمایلی ندارند. یکی از اعضای هیئت طالبان که چند روز قبل به مسکو رفته بود، در نشستی خبری گفت که اگر آنان بخواهند ظرف ۱۴ روز سراسر افغانستان را به تصرف درآوردند، می‌توانند. این اعتماد به نفس طالبان باعث شده است تا سقف خواسته‌های این گروه در مذاکرات صلح بسیار بالا رود؛ از جمله اینکه حالا می‌خواهند اول هفت هزار زندانی این گروه از زندان آزاد شوند و بعد از آن درباره هرگونه توافقی صحبت شود.

گفت‌وگوهای دوحه با حضور دکتر عبدالله و چهره‌های سیاسی مطرح افغانستان نیز راه به جایی نبرد. این گفت‌وگوها تنها یک نتیجه داشت و آن‌، توافق بر ادامه مذاکرات بود.

رویکرد کشورهای غربی که زمانی در افغانستان نیروهای نظامی فراوانی داشتند نیز امید به بهبود شرایط را از بین برده است. طرح دولت آمریکا برای انتقال اضطراری هزاران خانواده افغان که روزگاری با آمریکایی‌ها همکار بودند، به پایگاهی در ویرجینیا و همچنین بررسی راهکار صدور ویزا برای هزاران زن در معرض خطر در افغانستان نشان می‌دهد که این کشورها هم امید چندانی به بهبود وضعیت ندارند. آمریکا در حال بررسی امکان صدور کردن ویزا برای زنانی است که فعال سیاسی‌ یا خبرنگارند یا عضو جامعه مدنی افغانستان‌ محسوب می‌شوند؛ زیرا با حضور طالبان، خطر بیشتر از هر کس این چهره‌ها را تهدید می‌کند.

در حال حاضر به دلیل فرا رسیدن روزهای عید در افغانستان، درگیری‌ها و جنگ به شدت کاهش یافته است اما به نظر می‌رسد که این آرامش، آرامش قبل از طوفان است و به زودی سنگرها و جبهه‌ها شعله‌ور شدن دوباره آتش جنگ را شاهد خواهند بود.