*جنبش دادخواهی* که بیش از هر چیز متکی بر تلاش خانوادهها و وابستگان آن جانباختگان میباشد، بی شک نقشی بسزایی بر مقابله با "فراموشی" بازی میکند. این جنبش میتواند تبدیل به *وجدان عمومی جامعه* ما گردد. جنبش دادخواهی میتواند تمامی فرهیختگان جامعه را که از راهکارهای خشونتآمیز اجتناب میکنند بدور خود گرد آورد و بدین ترتیب زمینه برای ایجاد *"کمیسیون حقیقت یاب"* فراهم آورد.
سومین روز محاکمه حمید نوری، دادیار پیشین قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران در زندان گوهردشت کرج، به اتهام جنایت جنگی (نقض حقوق عمومی بینالمللی) و قتل عمد بهدلیل مشارکت در اعدامهای دستهجمعی تابستان ۶۷ در ایران، در شهر استکهلم سوئد برگزار شد.
در جلسه سوم دادگاه حمید نوری که روز پنجشنبه، ۲۱ مردادماه، برگزار شد، همچون جلسات روزهای سهشنبه و چهارشنبه، دادستان استکهلم به قرائت کیفرخواست صادرشده علیه متهم ادامه داد و به نقش نوری در بازجویی از زندانیان سیاسی و انتقال زندانیان سیاسی برای اعدام پرداخت.
به گفته دادستان، ابتدا زندانىها را به سلول انفرادى منتقل میکردهاند و نوری و بازجوی دیگری به نام داود لشکری، پس از بازجویی چند دقیقهای آنها را همراه با نگهبانان به هیئت مرگ میبردند تا در آنجا بدون داشتن حق دفاع از خود محاکمه شوند. زندانیان پیش از حضور در برابر هيئت مرگ، با دستان و چشمان بسته در صفهای طولانی به انتظار محاکمه میماندند و پس از آن اکثر افراد به محل اعدام فرستاده میشدند. این صفهای طولانی به «راهروی مرگ» معروف بود و دادستان در این جلسه دادگاه، تصاویری از آن و همچنین تصاویری از مکان کمیته مرگ و حسینیه زندان، محل اعدام زندانیها، را نمایش داد.
براساس دادخواست قرائتشده، حمید نوری ازجمله افرادی بود که در این روند، بهطور سیستماتیک زندانیان سیاسی را بهشدت شکنجه میداد. دادستان همچنین به موارد مختلفی از اظهار آمادگی حمید نوری برای شلاق زدن زندانیان سیاسی اشاره کرد.
در این جلسه دادگاه، دادستان براساس خاطرات زندانیان سیاسی دهه ۶۰ که در قالب کتاب منتشر شده است، به چگونگی برخورد حمید نوری و دیگر مسئولان زندان با افراد زندانی پرداخت. ازجمله کتابهای مورد استناد در این دادگاه میتوان به كتاب خاطرات ايرج مصداقی، «نه زیستن، نه مرگ» و همچنین کتاب «آفتابکاران»، نوشته محمود رویایی اشاره کرد. در دادگاه به نقل کتاب ایرج مصداقی مطرح شد که حمید نوری که با نام مستعار حمید عباسی شناخته میشد، پس از اعدام هر گروه از زندانیان سیاسی، شیرینی پخش میکرده است.
دادستان همچنین بخشهایی از اظهارات و خاطرات شهود دیگر ازجمله زندانیان سیاسی پیشین، حسین فارسی، محمد زند، حسن گلزار و اصغر مهدیزاده را درمورد روزهای اجرای این اعدامهای دستهجمعی قرائت کرد. به نقل از اصغر مهدیزاده خوانده شد که او در اول اوت ۱۹۸۸ مقابل هیئت مرگ و سپس به سالن اجرای اعدامها بردهاند تا اجساد بیجان اعضای سازمان مجاهدین خلق و دیگر گروههای سیاسی بر چوبه دار ببیند.
با پایان سومین روز دادگاه، نشستهای این هفته دادگاه به پایان رسید و اعلام شد که جلسه بعدی روز سهشنبه آینده، ١٧ اوت، برگزار خواهد شد. روند برگزاری دادگاه حمید نوری در جلسات متعدد تا آوریل سال آینده میلادی ادامه خواهد داشت.
همزمان با محاکمه حمید نوری در استکهلم از روز سهشنبه، شماری از خانوادهها و بستگان اعدامشدگان دهه ۶۰ در جمهوری اسلامی ایران و معترضان به جمهوری اسلامی هر روز مقابل ساختمان دادگاه در استکهلم تجمعهایی برگزار کردند و با قرار دادن تصاویری از اعدامشدگان در خیابان، خواستار دادخواهی برای آنها شدند. تعداد زیادی از شرکتکنندگان در این تجمعها هواداران سازمان مجاهدین خلق بودند که علیه جمهوری اسلامی و مقامهای آن شعار میدادند و محاکمه ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران و از دیگر متهمان پرونده این اعدامهای دستهجمعی را خواستار بودند. در روز چهارشنبه، جلسه دوم محاکمه، وكيل حمید نورى به صداى تجمع مقابل ساختمان دادگاه اعتراض كرد که قاضی ضمن اعلام تنفسی ۱۵ دقیقهای، از پلیس خواست تا تجمعکنندگان را به سکوت فراخواند.
در دومین روز از دادگاه حمید نوری، دادیار زندان گوهردشت در دهه شصت، به اتهام مشارکت در اعدام چندین هزار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، قتل و انجام جنایت آشکار و نقض حقوق بینالملل، جزئیاتی از چگونگی اعدام این زندانیان تشریح شد.
این جلسه روز چهارشنبه ۲۰ مرداد در استکهلم سوئد برگزار شد.
، در این جلسه، وكيل نورى اعتراض كرده که فتواى روحالله خمينى درباره اعدامهای ۶۷ صحت ندارد، اما دادستان پرونده در جواب او از مدارکی سخن گفت كه نشان میدهد این فتواى خمينى است و در خاطرات حسینعلی منتظری هم به آن اشاره شده است.
همچنین در این جلسه از دادگاه نوری، دادستان پیامکهای تلفن همراه این متهم را بررسى كرد و دو پیامک را در دادگاه نشان داد که نوری در آن خود را «حميد نورى» و «حمید عباسى» معرفى كرده است.
دادستان همچنین درباره زندان گوهردشت توضيحاتی ارائه داد و گفت اكثر زندانيان سياسى در آمفىتئاتر اين زندان پس از بازجويى كوتاه توسط كميته مرگ به دار آويخته میشدند.
در دادگاه نقشه كامل زندان گوهردشت كه توسط كارشناسان كشيده شده نیز پخش شد.
دادستان گفت در زندان گوهردشت مقابل دوربين از زندانيان اعتراف مىگرفتند و اين دوربينها میتوانست مربوط به تلويزيون ايران هم باشد.
او اضافه کرد زندانیان مستقيم بعد از بازجويى براى اجراى حكم اعدام میرفتند و در تاريخى هم دارهاى اعدام را به داخل سالن آمفیتئاتر بردهاند.
به گزارش خبرنگار ایران اینترنشنال، وكيل نورى به صداى معترضان خارج از ساختمان دادگاه اعتراض كرد و پليس به داخل سالن آمد تا بررسى كند صداها چقدر براى روند دادگاه مزاحمت ايجاد مىكند.
همزمان با برگزاری دادگاه از روز سهشنبه، چند صد نفر از معترضان مقابل ساختمان دادگاه تجمع کردند و از دادگاههای سوئد و بینالمللی خواستند که ابراهیم رئیسی، رییس جمهوری اسلامی ایران و دیگر متهم این پرونده را محاکمه کنند.
در هفته جاری، سه روز جلسه دادگاه برای نوری پیشبینی شده، اما روند طولانی محاکمه او تا آوریل سال آینده میلادی ادامه خواهد داشت.
برگزاری دادگاه حمید نوری از این رو که برای اولینبار یکی از مقامهای قضاییامنیتی جمهوری اسلامی دخیل در اعدامهای گروهی سال ۶۷ در خارج از ایران بازداشت و محاکمه میشود از اهمیت ویژهای برخوردار است.
علاوه بر این، اکنون با نشستن ابراهیم رئیسی بر کرسی ریاست جمهوری اسلامی، دادگاه نوری بیش از پیش اهمیت یافته است.
رئیسی که در جریان اعدامهای سال ۶۷، معاون دادستان تهران و از اعضای هیات منصوب روحالله خمینی برای اعدام زندانیان، مشهور به «هیات مرگ» بود، گفته است که باید از او قدردانی شود.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید