گزارشی از آخرین وضعیت زندان وکیل آباد مشهد حاکیست این زندان بیش از ظرفیت کنونی‌اش زندانی دارد. بیشتر زندانیان بدلیل نبودن جا و نداشتن تخت، کف خواب و یا توالت خواب هستند. در این زندان از زندانیان پرخطر نظیر قاتل‌ها و اشرار برای فشار به دیگر زندانیان، به ویژه زندانیان سیاسی و عقیدتی بهره می‌گیرند.

گفتنی است که وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنج‌شنبه ۳ مهر ۹۹ دو قاضی و سه زندان از جمله زندان وکیل‌آباد مشهد را به دلیل نقش آنها در شکنجه بیرحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز، بازداشت‌های خودسرانه افراد به دلیل شرکت در اجتماع‌های مسالمت‌آمیز در لیست سیاه خود قرار داد و تحریم کرد.

بند قرنطینه:

ورودی ها به زندان و یا کسانی که از مرخصی بازمیگردند ابتدا به این بند وارد می شوند. بند قرنطینه دارای  ۴سالن می باشد. وضعیت بهداشت در این بند بشدت بحرانی و غیرقابل قبول است. تخت ها، ملحفه و پتوها همگی کثیف و آلوده هستند. سرویس های بهداشتی تبدیل به مکان سیگار کشیدن زندانی ها شده و معمولا چاهها در سرویس های بهداشتی گرفته و پر است. اغلب کسانی که وارد قرنطینه می شوند ترجیح میدهند در آن مدت کمتر آب و نوشیدنی مصرف کنند تا نیازی به استفاده از سرویس های بهداشتی نداشته باشند.

بدلیل اینکه این بند، بند ورودی ها می باشد اغلب کسانی که وارد می شوند هیچگونه وسایلی حتی قاشق و لیوان با خود ندارند؛ و اکثرا مجبور به خوردن غذا و مواد غذایی با دست و بدون قاشق هستند. به همین دلیل عدم امکانات ضروری و بهداشتی در این بند، یک بحران انسانی تولید کرده است.

محوطه هواخوری در این بند بسیار کوچک و زمان آن محدود و صرفا در روزهای مشخص و به مدت بسیار محدود (تقریبا یک ساعت) داده می‌شود.

مدت زمان اقامت در این بند معمولا یک هفته تا ده روز است و بعد از آن بسته به سن زندانی ها و جرم آنها، به سایر بندها منتقل می شوند.

بند یک:

این بند نیز بند ورودی ها و بنوعی بند قرنطینه محسوب می شود و یک ساختمان سه طبقه است. وضعیت بهداشت در این بند نسبت به بند قرنطینه بهتر است اما بشدت با ضعیف ترین استانداردها نیز فاصله جدی دارد. ورودی هایی که متولد قبل از دهه ۷۰ می باشند پس از بند قرنطینه به این بند منتقل می شوند و قریب به یک هفته در این بند سپری می‌مانند تا به سایر بندها منتقل شوند.

بند دو ( مشاوره دو):

این بند یک ساختمان سه طبقه است. به این بند به اصطلاح بند مشاوره گفته میشود و روانشناسان در این بند حضور دارند. در این بند سیگار و متادون ممنوع می باشد اما قاچاق سیگار و قرصهای مخدر در این بند صورت می‌گیرد که منبع درآمدی برای مافیای حاضر در این بند است.

افرادی که در این بند حضور دارند، مدت طولانی تری در این بند می‌مانند به همین دلیل وسایل و بهداشت در مقایسه با قرنطینه و بند یک، نسبتا بهتر است اما باز هم هرگز بهداشت قابل قبول نیست. زندانی ها ناچارند مواد غذایی و تمامی وسایل خود را زیر تخت هایشان قرار دهند.

در هر اتاق ۱۵ تخت وجود دارد. فضای اتاق ها از یک اتاق ۳ در ۴ کوچکتر است و بطور میانگین در هر اتاق ۱۷ یا ۱۸ زندانی حضور دارند و نفرات اضافی مجبورند روی زمین بخوابند. فضای زیر هر تخت به چند نفر اختصاص دارد و همواره بوی مواد فاسد شده و کپک زده از زیر تخت ها، آزار دهنده است. اتاق ها پر از نوعی سوسک و ساس است.

خود زندانی ها مسئول نظافت سرویس های بهداشتی و سایر نقاط بند هستند. سرویس های بهداشتی مملو از سوسک و آلودگی است. در سرویس ها آب گرم وجود ندارد و تنها در قسمتی که برای شست و شوی ظروف در نظر گرفته شده به تازگی شیرهای آب گرم تعبیه شده است. حمام ها نیز نسبت به آمار جمعیت بند بسیار کم است. درب حمامها زنگ زده و کثیف هستند که بدلیل سطح پایین بهداشت، نوعی کرم نیز در میان درزها وجود دارد که به امری طبیعی برای زندانیان تبدیل شده است.

کیفیت غذای زندان بسیار پایین است. در غذاها و خورشت ها بجای گوشت از سویا استفاده می شود و در تمامی غذاها کافور اضافه میشود که غذا را غیرقابل خوردن می‌کند. به همین دلیل زندانیان بسیاری گرسنه می‌مانند.

آب آشامیدنی در تمامی زندان از چاه آب مخصوص زندان تهیه میشود که مملو از شن و ماسه است و کسانی که مدتی طولانی در زندان حضور داشته‌اند عموما از مشکلات کلیوی رنج می‌برند.

آمار این بند در نیمه اول سال حدود ۶۰۰ الی ۷۰۰ نفر است و در نیمه دوم سال که معمولا افراد ناتوان و کارتن خواب، به اتهاماتی همچون سرقت کنسرو و غذا وارد زندان میشوند، به بیش از ۱۰۰۰ نفر می رسد.

بند سه ( مشاوره سه):

این بند نیز بند مشاوره است و زندانیان پس از حضور طولانی مدت در بند ۲ بشرطی که تخلفی نداشته باشند به این بند منتقل می‌گردند. زندانی ها برای استفاده از بند باز نیاز دارند که وارد این بند شوند و درخواست های خود را از این بند ارسال کنند.

ساختمان این بند نیز مانند بندهای ۱ و ۲ ساختمانی سه طبقه است. این بند دارای بزرگ ترین هواخوری میباشد و نسبت به سایر بندها امکانات بیشتری دارد و همواره بازدید کننده های بیرونی را به این بند هدایت می‌کنند.

سایر بندها:

بندهای ۱/۱، ۴ ، ۶ کارگاه، ۱/۶، ۵ سایر بندهای زندان هستند. در بند ۱/۶ معمولا زندانیان سیاسی و سایر جرایم امنیتی محبوس هستند و شرایط بسیار کنترل شده و محدودی دارند.

بند ۵ و ۶ کارگاه و ۴ بندهای عادی محسوب میشوند که در آن سیگار آزاد است و متادون نیز توزیع میشود.

بند ۱/۱ نیز مربوط به زندانی های کم سن و سال می باشد.

بندهای باز:

دو نوع بند باز به نامهای پوسته و بند مشاوره ۱۳ برای مردان وجود دارد. کسانی که در بند پوسته حضور دارند باید در زندان کار کنند و بعدازظهرها میتوانند از زندان خارج شوند. در بند مشاوره ۱۳ زندانی ها باید در بیرون از زندان یک محلی را بعنوان محل کار معرفی کنند و صبح تا ساعت یک بعدازظهر در آن مکان حضور داشته باشند و بعد از آن در بیرون هستند. زندانی های بند باز باید هر شب بجز برخی شب ها و تعطیلات رسمی در همان مکان بخوابند.

بند نسوان:

بندی که زنان زندانی در آن نگهداری میشود به اصطلاح بند نسوان نامیده میشود.

بند نسوان دارای ۶ سالن می باشد که در یکی از  آنها سیاسی ها و در یکی دیگر مادرانی که فرزندان کوچک دارند نگهداری میشوند.

بند زنان، نسبت به بندهای مردان از شرایط بسیار سخت‌تر و با محدودیت بیشتر برخوردار است و زنان زندانی از بسیاری از امکاناتی که بصورت حداقلی در اختیار مردان زندانی است، محروم هستند.

زنان زندانی سیاسی، را به عمد و برای شکنجه کردن آنان، در بندهای مختلف در کنار زندانیان با جرائمی مانند قتل، آدمربایی و مواد مخدر نگهداری می‌کنند.