نتایج نظرسنجی گالوپ نشان می‌دهد ۷۲ درصد از شرکت‌کنندگان از عملکرد «ابراهیم رئیسی» رضایت دارند.

 برای روشن شدن موضوع، به این خبر و بازتاب آن در ایران دقت کنید؛ «موسسه نظرسنجی گالوپ» روز ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱ نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرده است که نشان می‌دهد اکثریت مردم ایران از عملکرد «ابراهیم رئیسی»، رییس جمهوری جدید ایران در سه هفته اول پس از ورود به کاخ ریاست جمهوری ابراز رضایت کرده‌اند.

این نظرسنجی بین روزهای ۲۴ تا ۳۱ ماه آگوست، یعنی سه هفته بعد از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی انجام شده است و در نتیجه، ۷۲ درصد ایرانیانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، از عملکرد رییس جمهوری جدید ایران ابراز رضایت و ۵۹ درصد نیز اعتماد خود را به این دولت اعلام کرده‌اند؛ نتایجی که عجیب به نظر نمی‌رسند، زیرا از قدیم گفته‌اند املای نانوشته غلط ندارد.

این نظرسنجی زمانی انجام شده که رئیسی هنوز کاری نکرده بوده است که شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی بخواهند نسبت به عملکرد او ابراز نارضایتی کنند. اما این گزارش زمانی عجیب می‌شود که بازتاب آن را در رسانه‌های وابسته به حکومت در داخل ایران بخوانید.

این نظرسنجی با استقبال جالب توجه رسانه‌های وابسته به حکومت روبه‌رو است؛ برای مثال، خبرگزاری فارس با تیتر «نظرسنجی گالوپ: ۷۲ درصد از ایرانیان از عملکرد رئیسی رضایت دارند» نوشت: «گالوپ عملکرد رئیسی را با حسن روحانی، رییس‌جمهوری سابق ایران مقایسه کرده و نوشته او هرگز در دوران ریاست‌جمهوری‌اش موفق به کسب رضایت اکثریت در نظرسنجی‌های این مرکز نشد. در آخرین نظرسنجی گالوپ در دوران روحانی که نوامبر ۲۰۲۰ انجام شده، تنها ۳۲ درصد از ایرانیان از عملکرد او ابراز رضایت کردند.»

خبرگزاری «تسنیم» نیز با توییت «نظرسنجی گالوپ: رضایت از عملکرد رئیسی در ایران بسیار بالاست/روحانی هرگز به این حد نرسید»، به استقبال این نظرسنجی رفته و به نقل از گالوپ نوشته است: «با آن که حسن روحانی در رسانه‌های غربی به عنوان رییس‌جمهوری میانه‌رو شناخته می‌شود، رضایت از عملکرد او در هیچ‌یک از نظرسنجی‌های این مرکز به بالاتر از ۵۰ درصد نرسید. در آخرین نظرسنجی از مقبولیت دولت روحانی که در نوامبر ۲۰۲۰ انجام شد، تنها یک سوم ایرانی‌ها از عملکرد او ابراز رضایت کردند.»

آن‌چه خبرگزاری فارس و یا تسنیم به نقل از گالوپ نوشته‌اند، نادرست نیست. این ادعاها در گزارش گالوپ آمده‌اند ولی هر دو این رسانه‌ها عامدانه این واقعیت‌ها را پنهان می‌کنند:

• در سوال اول گالوپ که در خصوص میزان رضایت از عملکرد رییس جمهوری سابق و فعلی پرسیده شده، عملکرد سه هفته اول ابراهیم رئیسی که هنوز کابینه خود را نشناخته و در واقع هنوز کاری نکرده بود را با دو سال آخر حسن روحانی که به دلیل تشدید تحریم‌ها و خروج امریکا از «برجام» و اعمال فشار حداکثری و بحران جهان شمول شیوع ویروس کرونا، در بدترین شرایط به سر می‌برد، مقایسه کرده است، نه با سه هفته اول دولت روحانی.
• در سوال دوم گالوپ که میزان اعتماد مردم به رییس جمهوری را مورد پرسش قرار داده، نتایج متفاوت از سوال اول هستند و اتفاقا همین تفاوت باعث شده است هم خبرگزاری فارس و هم خبرگزاری تسنیم چشم خود را روی آن ببندند. نتایج این سوال نشان می‌دهند که میزان اعتماد مردم در شروع به کار ابراهیم رئیسی ۵۹ درصد و میزان اعتماد مردم به حسن روحانی در پایان دوره ریاست جمهوری، ۵۰ درصد بوده است. حال آن که وقتی به نمودار همین سوال نگاه می‌کنیم، می‌بینیم میزان اعتماد مردم به حسن روحانی در آغاز به کار ۸۰ درصد بوده؛ یعنی به مراتب مقبولیت روحانی از رئیسی بالاتر بوده است. حتی مقبولیت حسن روحانی در آغاز دوره دوم ریاست جمهوری‌ خود نیز از میزان مقبولیت ابراهیم رئیسی بیشتر بوده است. در نمودار زیر با رنگ سبز، میزان اعتماد مردم به حسن روحانی در طول هشت سال گذشته و سه هفته اول ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی را نشان می‌دهد و خط آبی پررنگ نیز میزان بی‌اعتماد به روسای قبلی و فعلی جمهوری ایران را ترسیم کرده است:

• هر دو خبرگزاری از عنوان «مردم ایران» استفاده کرده‌اند؛ گویی اکثریتی از مردم در این نظرسنجی شرکت داشته‌اند. حال آن که باید از کلمه «شرکت کنندگان در این نظرسنجی» استفاده می‌شد چراکه عمدتا این‌گونه نظرسنجی‌ها نهایتا از چند هزار نفر فراتر نمی‌روند.

فارغ از میزان اعتبار نظرسنجی انجام شده توسط گالوپ، روشن نیست:

• این نظرسنجی به سفارش چه کسی یا چه نهادی انجام شده است؟
• این نظرسنجی توسط یا با همکاری کدام مرکز افکارسنجی داخلی انجام شده است؟
• چند نفر در آن شرکت کرده‌اند؟
• آیا سوال‌های دیگری هم مطرح شده و نتایج آن‌ها چه بوده است؟

اما آن‌چه روشن است، این که فرم و نحوه ارایه نتایج این نظرسنجی توسط خبرگزاری‌های فارس و تسنیم نشان می‌دهند که این رسانه‌های وابسته به حکومت حتی نمی‌کوشند در نقش روابط عمومی دستگاه‌ها و نهادهای حکومتی عمل کنند بلکه ترجیح می‌دهند نقش پروپاگاندا را ایفا کنند؛ عملکردی که جز حراج اعتبار رسانه‌ای و سلب اعتماد عمومی نسبت به آن‌ها، نتیجه‌ای در پی ندارد.