حمله به ترامپ؛ راه‌حل بایدن برای لاپوشانی ضعف در قبال ایران

سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا اتکای به فتوای رهبر ایران را رد کرده است

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفته است که فتوای آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران مبنای اعتماد به غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران نیست و سخنگوی کاخ سفید رییس جمهوری سابق را مسئول ادامه برنامه اتمی و اقدامات منطقه‌ای ایران علیه آمریکا دانسته است.

در نشست خبری ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، یکی از خبرنگاران گفت که درحالیکه نظر وزارت خارجه این است که عمل ایران به توافق اتمی به منزله غیرنظامی بودن همیشگی برنامه اتمی آن کشور است، بسیاری دیگر چنین نظر ندارند.

وی پرسید آیا وزارت خارجه معتقد است که ایران همیشه به تعهداتش در چارچوب پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی عمل خواهد کرد و "فتوایی که گفته می‌شود وجود دارد واقعا رعایت خواهد شد؟"

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که "باید تصریح کنم که ما هیچوقت به فتوا به عنوان عامل جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای اتکا نکرده‌ایم اما اگر آنها می‌خواهند این موضوع را مطرح کنند، به خودشان بستگی دارد."

او گفت "ما به پروتکل‌های مورد توافق از جمله برجام، پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای شامل پروتکل الحاقی متکی هستیم که تاکید دارد ایران به طور دایم به شکلی قابل راستی‌آزمایی از دستیابی به تسلیحات اتمی منع خواهد شد."

مقامات ایرانی همواره فتوای رهبر ایران در مورد مجاز نبودن کاربرد اسلحه اتمی را به عنوان دلیل مهمی برای غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای خود ذکر کرده و در مواردی، برخی مقامات خارجی نیز به آن استناد کرده‌اند.

در عین حال، منتقدان این نظر گفته‌اند که فتاوی فقهای شیعه برای پیروان آنها لازم الاجراست، فقیه می‌تواند در صورت تغییر شرایط و اگر صلاح بداند فتوای دیگری بدهد و هر فقیهی از جمله رهبر آتی ایران نیز حق صدور فتاوی متفاوتی را دارند.

یکی دیگر از خبرنگاران به نقل از یک دیپلمات اروپایی گفت که باید اول فوریه به عنوان ضرب‌الاجل دستیابی به توافق اتمی با ایران تعیین شود، و پرسید که آیا این نظر درست است؟

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که اگرچه فرصت برای دستیابی به یک توافق بسیار کوتاه است اما نمی‌توان یک روز معین در تقویم را به عنوان ضرب‌الاجل تعیین کرد.

سرزنش ترامپ

در این نشست خبری، یکی از خبرنگاران گفت که به نظر می‌رسد که کاخ سفید و همچنین وزارت خارجه "با نزدیک شدن زمان توافق با ایران، به استراتژی جدیدی روی آورده و به سرزنش دولت ترامپ برای خروج از توافق اتمی خواهند پرداخت." وی پرسید که آیا این نظر درست است و سرزنش دونالد ترامپ نشانه نزدیک بودن توافق نهایی است؟

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که سرزنش کردن دولت دونالد ترامپ در مورد خروج ایران از برجام موضوع جدیدی نیست و افزود "مخاطب این گفته قرار است چه کسی باشد و تکرار آن چه نفی دارد؟" وی گفت که ایرانیان و اروپاییان همگی دونالد ترامپ را مسئول خروج از برجام و عواقب آن می‌دانند.

همزمان، جن پساکی، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود صراحتا رئیس جمهوری سابق آمریکا را مسئول خروج ایران از برجام و تبعات آن دانست و گفت که این اقدام باعث شد که ایران تعهدات برجامی خود را نادیده بگیرد و به فعالیت‌های ضد آمریکایی در منطقه دست بزند.

خانم پساکی در پاسخ به سئوالی در مورد روند مذاکرات وین گفت که از روز ۳ ژانویه، دور هشتم مذاکرات آغاز شده و این مذاکرات ادامه دارد و افزود: "آنچه که در برابر خودمان داریم و می‌خواهیم به مردم یادآوری کنیم این است که چرا اکنون در این مرحله هستیم."

وی گفت که "مهمتر از همه اینکه هیچ یک از مسایلی که در برابر خودمان داریم مانند افزایش توانایی و ظرفیت [اتمی] ایران، اقدامات تهاجمی آنها از طریق جنگ‌های نیابتی در سراسر جهان، هیچیک از این مسایل روی نمی‌داد اگر رئیس جمهور سابق بی‌پروا از توافق هسته‌ای خارج نمی‌شد بی آنکه فکر کند ممکن است در اینده چه روی خواهد داد."

او گفت که از زمانی که رئیس جمهوری سابق توافق هسته‌ای را پاره کرد "دیگر برنامه هسته ای ایران در یک جعبه محصور نبوده و این برنامه دیگر زیر قوی‌ترین رژیم بازرسی قرار ندارد."

او اقدامات منطقه‌ای ایران را هم ناشی از خروج دولت سابق از برجام دانست و گفت "به دلیل خروج دولت قبلی از توافق هسته‌ای، اکنون برنامه اتمی ایران به سرعت در حال پیشرفت است، ایران مستقیماً به شرکای ما در خلیج فارس و نیروهای نیابتی‌اش به نیروهای آمریکایی در عراق حمله می‌کرد و ایالات متحده کاملا در سطح بین‌المللی منزوی شده بود."

وی گفت که در حالیکه ایالات متحده از جدیت ایران برای رسیدن به توافق مایوس شده بود، ایرانیان به میز مذاکره بازگشتند.

برخی از رسانه‌ها از سرگیری انتقاد از دولت دونالد ترامپ در مورد خروج از برجام را نشانه زمینه‌سازی دولت آمریکا برای قبول شرایط ایران در مذاکرات اتمی و احیای برجام قلمداد کرده اما برخی دیگر آن را با شرایط سیاست داخلی آمریکا مرتبط دانسته‌اند.

در حالیکه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا در سال جاری برگزار خواهد شد، برخی نظر سنجی‌ها حاکی از کاهش محبوبیت حزب دموکرات- حزب رئیس جمهوری - است که در دوره فعلی اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان و نیمی از کرسی‌های سنا را در دست دارد.

لغو تصمیم دونالد ترامپ و بازگشت به برجام از جمله وعده‌های انتخاباتی جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در زمینه سیاست خارجی بوده است.

در خبری دیگر در همین زمینه، به گزارش منابع خبری ایران، نشست کارگروه سوم هیئت‌های مذاکره کننده هسته‌ای با موضوع تدابیر اجرایی با حضور کارشناسان ایران، اتحادیه اروپا و ۱+۴ امروز صبح در ین آغاز شده است.

به گزارش سایت واشینگتن فری‌بیکن با استناد به نامه‌ای که به وزارت خارجه آمریکا ارسال شده، این نمایندگان از بایدن خواستند به جای ادامه «مذاکرات بی‌حاصل وین» تحریم‌های ایران را به ویژه در ارتباط با فروش نفت این کشور به چین قاطعانه به اجرا بگذارد.

این نامه که از سوی اعضای ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، از جمله مایکل مکال، تهیه شده خاطرنشان کرد که هرگونه تاخیری در این روند، تنها باعث می‌شود ایران «فعالیت‌های مخرب» منطقه‌ای و اهداف هسته‌ای خود را گسترش دهد.

در همین حال، وب‌سایت خبری اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که با نزدیک شدن به لحظات حساس مذاکرات هسته‌ای ایران، کاخ سفید قصد دارد در هفته‌های آینده بیشتر پیام‌های عمومی خود را بر حمله به دونالد ترامپ به‌دلیل خروج از برجام متمرکز کند.

روز چهارشنبه جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات وین گفت: «آنچه می‌خواهیم به مردم یادآوری کنیم این است که چرا اکنون در این نقطه ایستاده‌ایم. اگر رییس‌جمهوری پیشین آمریکا بی‌پروا از برجام خارج نمی‌شد، هیچ یک از مسائل مرتبط با ایران مانند پیشرفت برنامه هسته‌ای، اتفاق نمی‌افتاد.»

از سوی دیگر، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری خود گفت واشینگتن هرگز برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، فتوای علی خامنه‌ای در منع این تسلیحات را مد نظر نگرفته، بلکه پروتکل‌های مذاکره شده همچون برجام و پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را مبنا قرار داده است.

در همین حال، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، از دیدار با رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، خبر داد و گفت: «طبق معمول، بحث‌های مفیدی درباره سخت‌ترین مسائل باقی‌مانده در مذاکرات وین داشتیم. برداشت این است که این مذاکرات در حال پیشرفت است.»

همچنین نماینده عربستان سعودی در سازمان‌های بین‌المللی نیز از نشست نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با سفیران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس درباره آخرین تحولات مذاکرات وین خبر داد.

او خاطرنشان کرد که سفیران این کشورها در این نشست بر نگرانی‌های خود درباره برنامه هسته‌ای ایران و مداخله جمهوری اسلامی در منطقه تاکید کردند.

در همین حال، یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه العربیه با اشاره به اینکه ایالات متحده شرکای خود در کشورهای حوزه خلیج فارس را از این مذاکرات مطلع می‌کند گفت که فقط چند هفته تا پایان مذاکرات هسته‌ای با ایران باقی‌مانده است.