مختار وفایی
با از دست رفتن میلیونها فرصت شغلی و کاهش کمکهای خارجی، ابعاد تکان دهنده فقر و گرسنگی در افغانستان دارد از حد تصور فراتر میرود. هر روز به شمار افرادی که حاضرند برای زنده ماندن اعضای خانوادههاشان، عضوی از بدن خود یا یکی از فرزندانشان را بفروشند، افزوده میشود. افراد زیادی در خیابانهای شهرها و اتاقهای مجازی شبکههای اجتماعی، دنبال مشتریاند تا اعضای بدن خود را بفروشند.
فرشته ۲۵ سال دارد و دانشجوی سال چهارم دانشکده روزنامهنگاری در یکی دانشگاههای کابل است. او در یک گروه فیسبوکی زیر نام « خرید و فروش آنلاین در کابل» که هزاران عضو دارد، مطلبی را به اشتراک گذاشته است: «یک عدد کلیه با گروه خونی +A به فروش میرسد. کاملا سالم و بدون بیماری هستم. اگر کسی نیاز دارد، پیام بگذارد.»
اعضای این گروه فیسبوکی که فرشته آگهی خود را در آن به اشتراک گذاشته است، معمولا اجناس خانه، خودرو، آپارتمان، لباس، دوچرخه، و لوازم مورد نیاز را به خرید و فروش میگذارند. فرشته اما بر خلاف معمول، یک عضو بدنش را در آن گروه به فروش گذاشته است.
برای فرشته پیامی همراه با عکسی از مطلبی که او به اشتراک گذاشته بود، فرستادم. از او پرسیدم که آیا کلیهاش به فروش رفته است یا خیر؟ بسیار سریع پاسخ داد: «متاسفانه نخیر. شما خریدار هستید؟ بنده کاملا سالم و بدون بیماری هستم.»
پرسیدم، کلیهتان را چند میفروشید؟
نوشت: «هنوز دقیق نمیدانم. شما چند خریدار هستید؟»
نوشتم که مبلغ دقیق را نمیدانم، اما مردم به مبلغهای متفاوت فروختهاند. فرشته دوباره نوشت: «میتوانید بپرسید و شاید روی سیصد هزار افغانی (معادل حدود ۳ هزار دلار)، بتوانیم توافق کنیم.»
او در ادامه نوشت: «من ۲۵ سال دارم. نترسید، کلیهام از کار نیفتاده. میتوانید آزمایش خون بگیرید. دنبال کدام گروه خونی هستید؟ گروه خونی من +A است.»
در پاسخ نوشتم که خبرنگار هستم و دنبال خرید کلیه نیستم. توضیح دادم که با دیدن مطلبش در آن گروه فیسبوکی، خواستم، بدانم که چه چیزی باعث شده تا یک عضو بدنش را به فروش بگذارد. احساس کردم از این که دانست مشتری نیستم، اندکی ناراحت شد، اما وقتی با او ابراز همدردی کردم و دلیل فروختن عضو بدنش را پرسیدم، نوشت: «با آن که آگاهی کامل از پیامد آن دارم، میخواهم کلیهام را بفروشم. توضیحات زیادی لازم است تا به عین واقعیت برسید. خلاصه اگر عرض کنم، به خاطر نیاز شدید به پول، حاضر شدهام عضو بدنم را بفروشم.»
فرشته سپس توضیح داد که پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، کارش را از دست داده است و در شش ماه گذشته هیچ منبع درآمدی نداشته است. او مادر دو کودک است و تنها نانآور خانه. یک عضو خانواده فرشته تومور مغزی دارد و در ایران تحت معالجه است. کودکان فرشته به غذای کافی دسترسی ندارند و زمستان کابل که سرد و پر از برف است، به دشواری میگذرد. فرشته در آخرین پیام خود نوشت: «این زمستان، بدترین شرایطی است که تا حالا دیدهایم و سپری میکنیم.»
هر چند فروش کلیه به عنوان یکی از آخرین گزینهها برای زنده ماندن، اتفاقی نیست که تنها در شش ماه اخیر و با مسلط شدن طالبان بر افغانستان رایج شده باشد، در هیچ زمانی، به این اندازه گسترده و عمومی نبوده است. نخستین گزارشها از فروش کلیه در میان شهروندان افغانستان، در سال ۲۰۱۶ و پس از آنکه عملیات پیوند کلیه در بیمارستانهای داخل افغانستان ممکن شد، انتشار یافت. از آن سال تا کنون که میزان فقر و گرسنگی در افغانستان رو به افزایش بوده است، هزاران تن مجبور شدهاند برای زنده ماندن، عضوی از بدنشان را به فروش برسانند. مشتری این کلیهها نیز بیشتر بیمارانی از داخل افغانستان، یا افغانهای ساکن کشورهای دیگرند که به دلیل ارزان بودن پیوند کلیه، به افغانستان میروند.
زنان فعال افغان در پارلمان اروپا: کمکرسانی به مردم نیازی به رسمیت طالبان ندارد
در دومین روز نشست ویژه "روزهای زنان افغان" در پارلمان اتحادیه اروپا در بروکسل شماری از فعالان زن افغانستان گفتند که کمکرسانی به افغانستان جدا از مساله رسمیت یافتن دولت طالبان است.
شماری از زنان سرشناس افغانستان که بعد از تسلط طالبان از کشور خارج شده اند، همراه با فینالیستهای جایزه ساخاروف پارلمان اروپا در سال ۲۰۲۱ در این برنامه گردهم آمده اند تا وضعیت زنان در افغانستان را بررسی کرده و خواستههای خود را از جامعه جهانی در قبال طالبان ابراز کنند.
ضیا شهریار، خبرنگار بیبیسی فارسی که برای پوشش این نشست به بروکسل رفته میگوید ابراز نارضایتی و نگرانی از برخورد طالبان با زنان در هر واژه و هر جمله سخنرانان این نشست بهصراحت دیده میشود.
در همین حال، هایدی هوتالا، معاون پارلمان اروپا در گفتگو با بیبیسی گفت تا زمانی که طالبان شهروندان را آزار و اذیت میکنند و زنان که نیمی از جمعیت کشور هستند را حذف کرده و از جامعه بیرون کرده اند و مانع آموزش دختران میشوند "این امکان را نمیبینم که اتحادیه اروپا به سمت به رسمیت شناختن طالبان حرکت کند."
او گفت شرکت کنندگان این نشست نیز بر به رسمیت شناخته نشدن طالبان تاکید کرده اند.
او در مورد نشستی که پیشتر میان مقامهای طالبان و نمایندگان آمریکا و اروپا و جامعه مدنی در اسلو برگزار شد نیز گفت: نروژ یک کشور فعال در امور میانجگیری است اما این کشور عضو اتحادیه اروپا نیست و ما در آن جلسه دخالتی نداشتیم.
رئیس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان میگوید ارایه کمکهای بشردوستانه و رسمیت طالبان "لازم و ملزوم نیستند".
شهرزاد اکبر، رئیس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان که در این نشست حضور دارد به بیبیسی گفت که "ارایه کمکهای بشردوستانه به افغانستان و راهاندازی نظام بانکی این کشور نیازی به رسمیت یافتن طالبان ندارد."
او افزود که پیام آنها به جامعه جهانی این است که "لطفا تا زمانی که آپارتاید جنسیتی دوام دارد، آزار و اذیت خبرنگاران و تبعیض قومی جریان دارد طالبان به رسمیت شناخته نشوند. این گروه به هیچ صورت از مردم افغانستان نمایندگی نمیتوانند."
ناجیه انوری، سخنگوی وزارت دولت در امور صلح دولت پیشین افغانستان نیز به بیبیسی گفت دنیا در بیست سال گذشته مشروط به رعایت حقوق زنان به افغانستان کمک میکرد.
شماری از زنان سرشناس افغانستان که در کنفرانس دو روزه پارلمان اروپا به این نشست دو روزه دعوت شده اند
خانم انوری گفت حالا "دنیا باید فکر کند که در مورد افغانستان با دقت بیشتر فکر کند و درسهای آموخته شده را مرور کنند و ببینند که کجاها اشتباه کردند."
آریانا سعید آواز خوان و ترانه سرای مشهور افغانستان نیز گفت: برایم ارزش دارد که صدای زنان بیصدای افغانستان باشم.
آریانا سعید در روز نخست این نشست ترانه "زن آتش نشین" را اجرا کرد، و به گزارشگر بیبیسی گفت که کار موسیقی او به خوبی پیش میرود اما در هر فرصتی در باره زن افغانستان صحبت میکند، برای او ارزش دارد که "صدای زنان بیصدای" افغانستان شود.
آریانا سعید گفت: برای من شوک کننده بود و نمیدانم چرا نروژ طالبان را به بروکسل دعوت کرد.
او گفت: زنان افغانستان حالا مانند "بندیها" (زندانیها) پیش طالبان هستند، که "اجازه تحصیل و کار و نفس کشیدن ندارند".
خانم سعید اضافه کرد: راه حل این است که جامعه جهانی راهی پیدا کند که مردم را کمک کنند بدون اینکه این کار از طریق طالبان انجام شود.
در نخستین روز این نشست، روبرتا متزولا رئیس پارلمان اروپا، "تبعیض نظاممند جنسیتی علیه زنان افغان از طرف نظام حاکم" را محکوم کرد.
آنجلینا جولی پیام ضبط شده به این برنامه فرستاد
آنجلینا جولی، ستاره معروف سینمای هالیود که سفیر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان است در سخنرانی ضبط شده گفت: جهان باید نیازهای زنان افغان را در اولویت قرار دهد و هر گونه تعامل با رژیم حاکم (طالبان) را بر اساس پیششرط رعایت حقوق زنان مد نظر بگیرد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید