ماریو تران سالازار

***

پسر این نظامی سابق بولیوی روز پنج‌شنبه ۱۹ اسفند (۱۰ مارس) در گفت‌وگویی با خبرگزاری فرانسه، از مرگ پدر خود ''بر اثر ابتلا به سرطان پروستات'' خبر داد.

در همین خصوص، گری پرادو، مربی نظامی پیشین که چه گوارا را دستگیر کرده بود، نیز می‌گوید: «تران بیمار بود و کاری از دست کسی برنمی‌آمد».

داستان مرگ چه گوارا

ارنستو چه گوارا، انقلابی آرژانتینی، که قصد داشت تا انقلابی همچون کوبا را در لیبی رهبری کند، حدود یک سال پایانی زندگی‌اش را همراه با شماری از هوادارنش در جنگل‌های بولیوی گذراند.

او تحت تعقیب نیروهای نظامی - امنیتی بولیوی و ایالات متحده آمریکا قرار داشت و سرانجام در ۸ اکتبر سال ۱۹۶۷ در جنگل‌های بولیوی دستگیر شد.

چه گوارا در جریان آخرین درگیری نظامی خود مجروح شد. او را پس از بازداشت، به مدرسه‌ای در یک روستا منتقل کردند و ظاهرا در این مدرسه، به ضرب گلوله ماریو تران سالازار از پای درآمد.

به فاصله اندکی پس از اعلام خبر بازداشت و کشته شدن چه گوارا تصویری از جنازه او و شش همرزمش به نمایش گذاشته شد.

''بدترین لحظه زندگی من بود''

ماریو تران سالازار قرار بود ۳۰ سال در ارتش بولیوی خدمت کند. او یک بار درباره لحظه تیراندازی به چه گوارا گفته بود: «بدترین لحظه زندگی من بود». به گفته ماریو تران، چه گوارا ''سرگیجه'' داشت.

تران گفته است که می‌ترسید تا چه گوارای مجروح، اسلحه را از او بگیرد و با خودش فکر کرد: «خونسرد باش؛ خوب هدف بگیر؛ تو یک نفر را خواهی کشت». تران سپس چشم‌هایش را بست و شلیک کرد.

چه گوارا تحصیل‌کرده‌ی رشته پزشکی بود و برای مداوا به نقاط فقرزده شهرها می‌رفت. او در سال ۱۹۵۵ میلادی با فیدل کاسترو آشنا شد. این دو، جنبشی شورشی و زیرزمینی علیه فولخنثیو باتیستا، دیکتاتور کوبا به راه انداختند.

فیدل کاسترو پس از پیروزی انقلاب کوبا با تغییر قانون، چه گوارا را که به "فرمانده" شهرت داشت، از تابعیت کوبایی برخوردار کرد. چه گوارا نخست رئیس بانک مرکزی بود و در سال ۱۹۶۱ به ریاست وزارت صنایع کوبا رسید. او دست به اصلاحاتی بنیادین در نظام اقتصادی کوبا زد، تمامی دارایی‌های آمریکای شمالی در این کشور را دولتی کرد. اصلاحات ارضی و برنامه‌های گسترده برای سوادآموزی نیز از دیگر اقدامات مهم او در کوبا بود.

اختلاف میان چه گوارا و کاسترو در سال ۱۹۶۵ بالا گرفت و "ال چه" کوبا را به مقصد کنگو ترک کرد تا در آنجا ارتشی چریکی پایه‌ریزی کند.

چه گوارا از کنگو راهی بولیوی شد، اما در آنجا نیز با مشکلاتی مانند کنگو روبرو گردید. او به جای اینکه بتواند کشاورزان را به شورش ترغیب و بسیج کند، با مبارزان خود در انزوا به سر می‌برد. قشر روستایی بولیوی به ندرت از چه گوارا پشتیبانی می‌کرد.

مرگ چه‌گوارا در بولیوی آغاز دور دیگری از شهرت و محبوبیت او در سطح بین‌المللی و در قاره‌های مختلف بود.