برخی اتفاقات سال ۱۴۰۰ از جهات بسیاری بی‌سابقه بوده است. از انتشار فایل صوتی سخنان وزیر خارجه تا فایل صوتی جلسه داخلی فرمانده کل سپاه پاسداران و معاون او و به قدرت رسیدن نامزدی که در انتخابات قبلی ریاست جمهوری بازنده شده است. مشارکت انتخابات ریاست جمهوری کمترین میزان مشارکت و آرای باطله بیشترین میزان پس از انقلاب بود.

در این سال همچنین تجمعات سراسری معلمان و همچنین اعتصاب گروه‌هایی چون کارمندان دادگستری بی‌سابقه بود. در پایان سال نیز حمله روسیه به اوکراین چهره دیگری به دنیا داد و ایران و مذاکرات برجام را نیز متاثر کرد.

فایل صوتی ظریف و تاثیرگذاری بر انتخابات و برجام

در حالی که همه در انتظار انتخابات ریاست جمهوری به عنوان مهم‌ترین اتفاق سال ۱۴۰۰ بودند بهار با انتشار فایل صوتی محمد جواد ظریف آغاز شد و علاوه بر تاثیر بر انتخابات اتفاقات دیگری را نیز به دنبال داشت. این فایل در حالی منتشر شد که از ظریف نیز به عنوان یکی از نامزدها نام برده می‌شد اما او نامزدیش را تکذیب کرده بود.

افراد مختلفی از جناح‌های مختلف به انتشار این فایل صوتی متهم شدند. گروهی نزدیکان علی لاریجانی را به انتشار آن متهم می‌کردند و گروه دیگر نهادهای امنیتی را. حسن روحانی، رئیس جمهوری وقت ایران، نیز هدف از انتشار این فایل صوتی را ضربه زدن به مذاکرات کنونی برجام در وین و اختلاف افکنی در داخل دانست.

در نهایت خبرگزاری‌های داخل ایران از برکناری ۱۵تا۲۰ مقام دولتی در این رابطه خبر دادند و حسن روحانی، علی ربیعی را به جای حسام‌الدین آشنا به عنوان رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری منصوب کرد.

دادسرای تهران هم از تشکیل پرونده قضایی در ارتباط با این فایل خبر داد اما هنوز گزارشی در اینباره منتشر نشده است.

در نهایت آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اظهارات محمد جواد ظریف را "مایه تعجب و تاسف" و "تکرار حرف‌های خصمانه دشمنان و آمریکا" خواند.

رییس جمهور شدن نامزد شکست خورده در انتخابات قبل

یکی از بی‌سابقه‌ترین اتفاقات ۱۴۰۰ رییس جمهور شدن نامزد شکست خورده در انتخابات قبل است. در تاریخ جمهوری اسلامی سابقه نداشته که یک نامزد ریاست جمهوری پس از شکست در انتخابات بعد نامزد و رییس جمهور شود. از این رو همیشه در تحلیل‌ها نامزدهای شکست خورده دوره‌های قبل فاقد شانس برای پیروزی تصور می‌شدند حتی اگر از نامزدی قبلیشان بیش از یک دوره می‌گذشت.

احمد توکلی و محمد باقر قالیباف از جمله این نامزدها بودند و در حالی که فاصله آقای توکلی با محمد خاتمی در انتخابات سال ۸۰ بسیار زیاد بود فاصله آقای قالیباف با حسن روحانی در انتخابات ۹۲ بسیار کم بود.

در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اما ابراهیم رئیسی در حالی نامزد شد که حدود دو سال پیش از آن به عنوان رییس قوه قضاییه منصوب شده بود و مدتی قبل از آن در گمانه‌زنی‌ها به عنوان گزینه‌های رهبری آینده جمهوری اسلامی مطرح می‌شد. ریاست جمهوری آقای رئیسی از جهت دیگری نیز بی‌سابقه بود. پیش از این سابقه نداشت که رییس قوه قضاییه رییس جمهور شود.

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ همچنین کمترین میزان مشارکت در انتخابات پس از انقلاب در ایران را داشته و پس از آن، انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۲ با ۵۰/۷ در رتبه بعدی قرار می‌گیرد.

در این دوره همچنین آرای باطله جایگاه دوم آرای انتخابات ریاست جمهوری را داشت و حدود چهار میلیون "آرای باطله"، رقیب اصلی ابراهیم رئیسی در این دور از انتخابات بود و البته "آرای باطله"، رای اول انتخابات شوراها در برخی از شهرها از جمله اهواز، همدان، کرج و اراک بوده است.

رد صلاحیت رییس سه دوره مجلس اصول گرا و انتشار نامه شورای نگهبان درباره رد صلاحیت

اصلاح طلبان شورای نگهبان را متهم می‌کردند که رد صلاحیت نامزدها را برای پیروزی رئیسی طراحی کرده است. در حالی که چند ماه پیش از انتخابات رد صلاحیت اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، نیز بعید به نظر می‌رسید، علی لاریجانی پس از ریاست بر سه دوره مجلس اصولگرا رد صلاحیت شد.

این اتفاق تنها با رد صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ قابل مقایسه است. هر چند که آقای لاریجانی جایگاه آقای هاشمی رفسنجانی را نداشت و از طرف دیگر به اندازه او هم از علی خامنه‌ای رهبر ایران دور نشده بود. در این میان انتشار علنی دلایل رد صلاحیت یک نامزد ریاست جمهوری نیز اتفاقی بی‌سابقه بود.

انتخابات ۱۴۰۰ همچنین تنها انتخاباتی بود که اصلاح طلبان نامزدهای رده اول نداشتند و در نهایت عبدالناصر همتی نامزد گروهی از آنان شد. نامزد شدن یک رییس بانک مرکزی و اقتصاددان نیز در دوره‌های گذشته بی‌سابقه بود.

در سال ۱۴۰۰ همچنین گروه‌هایی از اصلاح طلبان پس از شش دوره شرکت مستمر در انتخابات، نامزد معرفی نکردند.

رای به همه وزرای تازه کار به جز یک وزیر

هر چند که در ۲۰ سال گذشته معرفی کابینه‌ای متشکل از وزرای تازه کار به مجلس بی‌سابقه نبود و در دولت اول و دوم محمود احمدی نژاد نیز رخ داده بود اما رای مجلس به همه وزرا به جز یک وزیر بی‌سابقه بود. همه وزرای پیشنهادی رئیس جمهور جدید به جز حسین باغگلی، وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش، از نمایندگان رای اعتماد گرفتند.

در دولت اول محمود احمدی نژاد اما افراد پیشنهادی برای وزارتخانه‌های نفت، آموزش و پرورش، تعاون و رفاه و تامین اجتماعی موفق به کسب آرای نمایندگان مجلس هفتم نشدند. در دور دوم ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد نیز در هشتم شهریورماه ۸۸، نمایندگان مجلس از میان وزرای پیشنهادی، به سه نفرشان رای عدم اعتماد داد و بقیه را تائید کرد.