● زنان

ژاله عالمتاج قائم مقامی! در جسارت فکر و اندیشه پیش کسوت فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی است یکقرن پیش از این میزیسته است. ٢٢ سال پیش از پروین اعتصامی چشم به جهان گشوده بود.

درحالیکه صدور احکام حبس برای فعالان حقوق زنان در ایران ادامه دارد و سخت‌گیری‌ها درباره پوشش زنان و تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها در حال افزایش است، جمهوری اسلامی ایران خود را نامزد عضویت درشورای اجرای نهاد زنان سازمان ملل کرده که هدف اصلی آن تحقق برابری جنسیتی و رفع تبعیضات جنسیتی است.

گویی به یکباره این ما زنان هستیم که باید استدلال کنیم چرا ما هم انسانیم و از حقوق برابر با مردان برخورداریم. گویی ما باید ثابت کنیم که مایملک شخصی کسی نبوده روابط، حضور و پوششمان به خودمان مربوط است. انگار ما باید توضیح دهیم چرا آزادی ما برابر با بی بند و باری نیست و تلاش کنیم که به عده ای بقبولانیم که زن آزاد هم میتواند نجیب باشد و ارکان خانواده و جامعه را بخطر نیاندازد. ما گویی به یکباره بدهکاران تاریخیم!ـ

اولین بار کتاب من در کنفرانس زنان در دانشگاه سوربن پاریس در تابستان گذشته معرفی شد و فروش خیلی خوبی داشت، کتاب به زبان انگلیسی است و در نتیجه برای کسانی مناسب است که زبان انگلیسی را میدانند. کتاب را میتوان از طریق اینترنت و کتابفروشها و یا ناشر کتاب سفارش داد ولی راحت ترین شیوه دریافت، مراجعه به سایت خودم است که با پرداخت از طریق Paypal در اسرع وقت برای علاقمندان پست خواهد شد.

طرح تفکیک جنسیتی که بارها از سوی مقامات دولتی مطرح شده است در حال حاضر به یکی از مسائل پُر تنش در میان دهها مسئله دیگر ایران امروز مبدل گشته است . گرچه این مسئله بحث تازه ای نیست و به ویژه از دوران ریاست جمهوری آقای محمود احمدی نژاد این طرح بارها و به بهانه های مختلف مطرح شده؛ اما همواره با مخالفت شماری از دانشجویان و فعالان اجتماعی و حقوقی زنان همراه بوده است . با اینکه در بعضی از خبرگزاریها اعلام شده که دولت به دنبال تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها نیست ،

مادران کمپین در پایان نامه خود خطاب به دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه خواستار شده اند:« ما از شما که بر مسند دفاع از حقوق بشر تکیه زده اید تقاضا داریم به حقوق زندانیان توجه نشان دهید و نسرین ستوده وهمسر و فرزندانش را به خاطر دفاع از حق و عدالت مجازات نکنید».

من زن ایرانیم؛ مظهر شکست ناپذیری در برابرمخوف ترین سیستم دیکتاتوری قرن. قوی ترین مبارز سالهای سکوت. فریاد خشمگین آزادی بر سر ظلم و ظلمت. من زن ایرانیم؛ سر بر آورده برون از تمام حجاب های تحمیل شده که هر یک به نامی مرا بند خود می خواهد.یکی با نام غیرت مرا اسیر می کند و دیگری با نام مذهب مرازندانی می کند.

انتشار اینترنتی کتاب «فاجعة خاموش» که پژوهشی ارزشمند و شجاعانه درباره «قتل های ناموسی» در مملکت ماست فرصت مغتنمی در اختیار ما قرار داد تا خوانندگان سایت را با گوشه ای از فعالیت های فرهنگی و مستمر نویسنده کتاب خانم «پروین بختیارنژاد» آشنا سازیم.

فیلم اوریون، ساخته علی زمانی عصمتی، تنها فیلم ایرانی حاضر در پنجاه و چهارمین جشنواره فیلم لندن است که بدون حضور فیلمساز و عوامل سازنده آن، دو بار در این جشنواره به نمایش درآمد. موضوع این فیلم، از دست دادن بکارت یک دختر در یک جامعه بسته و سنتی (فیلم در یزد ساخته شده) است. دختر دانشجویی به نام الهام در ارتباط با جوانی به نام امیر، باکرگی خود را از دست می دهد و برای حل این مشکل به روش‌های غیرقانونی متوسل می‌شود اما در نهایت تاوان سختی برای این کار می‌پردازد.

مدرسه فمینیستی: امروز 30 مهرماه 1389، جمعی از فعالان جنبش زنان و موکلان نسرین ستوده، در خانه وی گردهم آمدند تا در حضور خانواده نسرین، از وی درخواست کنند اعتصاب غذایش را بشکند. در این نشست مینو مرتاضی، فرزانه طاهری، فیروزه صابر، پروین بختیارنژاد، هاله سحابی، طلعت تقی نیا، ناهید کشاورز، فخری شادفر، فرخنده احتسابیان، شیرین بهرامی راد، باربد گلشیری، اکرم مصباح، پرستو الهیاری، فرشته جمشیدی، نسرین طائبیان، صادقه شیردل، اعظم اکبرزاده، سونیا ترکمان ،سوسن شعبانی، نوشین احمدی خراسانی و... حضور داشتند که ه

در این گزارش ایران در رتبه ۱۲۳ از ۱۳۴ کشور مورد بررسی، قرار گرفته است. (ایران در سال ۲۰۰۹ در بین ۱۳۲ کشور رتبه‌ی ۱۲۸، در سال ۲۰۰۸ در بین ۱۳۰ کشور رتبه‌ی ۱۱۶، در سال ۲۰۰۷ در بین ۱۲۸ کشور مورد بررسی در رتبه‌ی ۱۱۸ و در سال ۲۰۰۶ در بین ۱۱۵ کشور در رتبه‌ی ۱۰۸ قرار داشت.)

حدود یک ماه از اعتصاب غذای نسرین ستوده می گذرد. در طول این مدت، شخصیت های مختلف فرهنگی، حقوقی، سیاسی ، اجتماعی، فعالان حقوق زنان، و موکلان وی با انتشار بیانیه ها و مصاحبه ها و گزارش های متعدد، ادامه ی بازداشت این وکیل متعهد و حق خواه را محکوم کرده اند و خواستار آزادی هر چه سریعتر او شده اند . بیشتر از یک ماه است که فرزندان خردسال نسرین (مهراوه و نیما) چشم به راه بازگشت مادرشان نشسته اند، بهانه می گیرند و دیوارها، اشیاء و هر کنارگوشه ی خانه شان، جای خالی مادر را به آنها یادآوری می کند .

سوسن طهماسبی، فعال جنبش زنان و کنشگر کمپین یک میلیون امضا ماه نوامبر ۲۰۱۰جایزه «آلیسون دفرجیس» را از سازمان دیده‌بان حقوق بشر دریافت خواهد کرد.دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌ای که به همین مناسبت منتشر کرده از او و پنج فعال پی‌گیر حقوق بشر به خاطر تلاش سخت و پی‌گیر برای ساختن دنیایی بدون خشونت و تبعیض تقدیر کرده است.

تصویر زیبای نسرین مدام جلوی چشمانم می آید وقتی که با ایمان و صمیمیت از عدالت طلبی خود می گفت. هنگامی که از ایستادگی خود برای دفاع از عدالت و حقیقت می گفت، و از این که فشارها باعث عقب نشستن او از آن چیزی که به عنوان عدالت یا حقیقت به آن رسیده است، نمی شود.

مطلب حاضر، نسخه خلاصه شده ای از مقدمه کتاب «اسلام و جنسیت: مباحث مذهبی در ایران اسلامی» نوشته زیبا میرحسینی است که حاصل کار تحقیق میدانی بین سال های 1992 تا 1997 است. این کتاب که به زبان انگلیسی نوشته شده در سال 1999 توسط انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شده است.

حرکت ها، ایده ها و گفتمان های پسا استعماری ( Post colonialism) معمولا بدن زنان را به عنوان تنها دارندگان حق طبیعی، مِلک طِلق خود تصور می کنند: « کنترل اصلی جنسیت زنان در محدوده ی فرهنگ جای گرفته است مخصوصا وقتی که زنان به عنوان پاسداران سنت در جنبش های ضد استعماری تلقی می شوند . علاوه بر این ، سنت های این نوع کشورها بیشتر در مورد زنانی سرکوب گر هستند که در حوزه ی جنسیت زنانه جای گرفته اند. در این سنت ها چند همسری ، داشتن فرزندان زیاد، و همینطور برآورده کردن ایده آل های دختر نیز از همین دست است .

زنان در جامعه به یک اعتماد بنفس بیش از پیش روی آورده و توانستند به مردان مسلط در جامعه خواه در خانواده و بطن جامعه و خواه در ساختار قدرت نشان دهند که ترانه ها، نداها و شیواها اندک نیستند و توانستند لرزه بر اندام قدرت نامشروع سیاسی بیندازند.

در جامعه­ی ما بسیاری از زنانی که تن به صیغه می­دهند، بیش­تر از روی اضطرار و ناتوانی در تأمین معاش و مضیقه­های اقتصادی است. وقتی چنین زنی صیغه­ی مردی می­شود، در اصل وارد معامله­ای می­شود که از اساس نابرابر است، زیرا در این شرایط این اضطرار برای تأمین معاش است که او را وامی­دارد تن به صیغه دهد. از سوی دیگر، به دلیل آن­که صیغه در فرهنگ ما ناپسند است، بسیاری از این زنان ناچارند از در و همسایه و فامیل رابطه­ی خود را مخفی نگاه دارند.

اینها در حقیقت با ساختن ایدئولوژی از مذهب، به‌نوعی حجاب را تبدیل به نوعی اونیفورم برای زنان کردند که نمادی از رژیم جمهوری اسلامی بود. قرار بود انقلاب اسلامی حامل یک هویت جدید انقلابی/اسلامی برای زنان باشد.

ما زنان کرد سنی به غایت دنیا مظلومیم.در ارتباط با زن بودنمان که قرائتی از دین میگوید زن عنصر گناه است ، از وجود زن شر و وسوسه بر می خیزد ، زن شیطان کوچک است . شیطان ، زن را وسوسه می کند و زن مرد را در جمهوری اسلامی ایران زنان قوم من از زمانی که به دنیا می آیند محکوم به سه گناه هستند.گناه زن بودن، کرد بودن و سنی بودن.

نگران زنی شدم که نمی شناسمش و فقط به دلیل کار در یک رسانۀ آلمانی زبان چند بار با او تماس تلفنی داشته ام. همینقدر می دانم که اهل هیچ گروه و فرقه ای نیست، ریگی به کفش ندارد و زندگیش مثل آینه یا مثل صدای مهربانش زلال است. شاید به همین دلیل از کسی و چیزی هراسی ندارد. شریف و فروتن است و شغلش را دوست دارد و در بند خانواده و بچه هاست و دنبال خیر خواهی و مهربانی و انسان دوستی است . پدری که دیگر ندارد و مادرش باید خیلی برای داشتن چنین فرزندی به خود ببالند و اگر غرض و مرضی در کار نباشد...

سوسن طهماسبی «به خاطر تلاش برای ارتقای جامعه مدنی ایران و درآوردن حقوق زنان به صورت یک اولویت ملی در ایران» به افتخار دریافت این جایزه نائل شده است.

با آنکه عزم نیروی انتظامی و دیگر آمران برخورد با زنان روز به روز جزم تر می شود تغییرنگرشی صورت نمی گیرد و تنها شیوه برخورد و سرکوب زنان خشن تر می شود. در تلاش گسترده و پرهزینه آنان سخنی از حق زن در انتخاب پوشش و نقش نهادهای کنترل کننده در افزایش واکنش دختران و زنان جامعه به میان نمی آید. و اکنون برای ممانعت از تکرار شکست سیاست ها در زمینه پوشش زنان به ابزارهای کنترل کننده تر روی آورده اند که از همین حالا نتیجه آن هویداست.

مطلب حاضر، نسخه خلاصه شده ای از فصل اول کتاب «اسلام و جنسیت: مباحث مذهبی در ایران اسلامی» نوشته زیبا میرحسینی است که حاصل کار تحقیق میدانی بین سال های 1992 تا 1997 است. این کتاب که به زبان انگلیسی نوشته شده در سال 1999 توسط انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شده است.

صحبت درباره ی جنسیت برای بیشتر مردم مانند آن است که آدم از روشنی آفتاب بگوید. جنسیت آنقدر عادی و در زندگی روزمره جا افتاده است که طرح پرسش درباره ی فرضیات و پیش فرض های بدیهی آن مانند این است که برآمدن خورشید را مورد سوال قرار داده باشیم. جنسیت آنقدر در روند زندگی همگانی جریان دارد که اجتماع تصور می کند این پدیده یک چیز ذاتی در ژن های ماست. برای بیشتر مردم، باور به این موضوع که جنسیت مرتبا توسط مناسبات انسانی در زندگی اجتماعی تولید و بازتولید می شود و الگو و نظم اجتماعی را می سازد، دشوار است.

در نشست جمعي از فعالان جنبش زنان، در مورد فرایند تصویب لایحه حمایت از خانواده، و مواد مربوط به تعدد زوجات در این لایحه، بحث و تبادل نظر صورت گرفت. کنشگران حاضر در این جلسه، مخالفت صریح خود را با ترویج چندهمسری عنوان داشتند، و تاکید کردند که با بهره گیری از شیوه های مدنی به اعتراض علیه تصویب ماده 23 ادامه دهند.

نسرین ستوده از جمله وکلایی است که با فعالیت داوطلبانه و رایگانش، امکان دسترسی به وکیل را برای افراد بیشتری فراهم کردند. او تنها وکیل کنشگران حقوق زنان و حقوق بشر نبود. موکلان گمنامی داشت که آن گاه که ازیاد همه رفته بودند، می دانستند که کسی هست که حفظ حقوق و زندگی شان دغدغه اوست و از هر ابزار قانونی و اخلاقی و انسانی ای که می تواند برای دفاع از آنان استفاده می کند. او یکی از وکلای پی گیر حقوق کودکان زیر 18 سال بود که در آستانه اعدام قرار داشتند و ستوده از هر امکانی برای نجات جانشان استفاده می کرد

در یک ماه گذشته با طرح مجدد لایحه حمایت از خانواده در30 مرداد 1389 در مجلس و حمایت ها و توجیهات برخی نمایندگان از این لایحه، در یک ماه گذشته دامنه اعتراضات مردمی علیه لایحه و به ویژه مواد مناقشه برانگیز آن (مثل مواد 23 و 25 و 22) بار دیگر شعله ور شد و گروه های مختلف زنان هر یک به نوعی اعتراض خود را به این لایحه نشان دادند. در 28 مرداد با درج خبر بررسی لایحه در صحن علنی مجلس جرقه این اعتراضات آغاز شد و در روز 30 مرداد همزمان با شروع بررسی لایحه در مجلس «ائتلاف اسلامی زنان» نشست مطبوعاتی خود را...

هنگام بحث دربارۀ هویت زن ایرانی، حجاب یکی از بحث برانگیزترین مسائلی است که مورد توجه قرار می گیرد. بعضی پژوهشگران معتقدند که فرهنگ اسلامی، به ویژه حجاب اجباری، سبب شکستن ساختارهویت زن شده، و هویتی مبتنی بر تمکین برای او می سازد. بنابراین لازم است نخست نگاهی کوتاه به تاریخ روند حجاب، بی حجابی، و حجاب دوبارۀ زن ایرانی بیندازیم، و ببینیم حاکمان چگونه می توانند از فرهنگ مذهبی برای پیشبرد طرح های خود استفاده کنند

راستش ما دیدیم مجلس خیلی وقت است دارد با دو واژه «ازدواج مجدد» و «ازدواج موقت» بازی می کند و توی سر خودش می زند تا بگوید من به فکر حمایت از خانواده هستم. کسی هم نمی گوید این چه جور حمایتی است که فقط دو جور ازدواج خشک و خالی را در برمی گیرد، تازه همان دو تا را هم مدت هاست زورش نمی رسد تصویب کند.

نسرین ستوده، وکیل دادگستری، عضو کمپین یک میلیون امضاء و برنده جایزه بین المللی حقوق بشر ایتالیا که وکیل بسیاری از فعالان جنبش زنان از جمله عالیه اقدام دوست و نیز فعالان مدنی دیگر مانند کیوان صمیمی بوده است، در روز 13 شهریورماه در پی احضاریه کتبی به دادسرای ویژه اوین بازداشت شد. نسرین ستوده از زمان دستگیری تاکنون تنها دو بار با خانواده اش تماس گرفته است و متاسفانه روز پنج شنبه 31 شهریور ماه نیز در حالی که در زندان بود، پدرش در بیمارستان درگذشت.

گفتگو با دکتر نیره توحیدی: یا برپائی کارگاه ها و یا پخش جزوات آموزشی علیه خشونت، و یا کارت های زیبای ابتکاری برای آموزش شروط ضمن عقد، یا تداوم مقاومت در انتخاب پوشش و اصرار بر تداوم حضور در فضاهای عمومی را مشاهده می کنیم، به این نتیجه می رسیم که مبارزه برای حق خواهی و آزادی تعطیل نشده است. وقتی می شنویم و می خوانیم که چگونه به رغم سرکوب ها و تهدیدها و دستگیری ها، «مادران عزادار» یعنی «مادران پارک لاله»، یا «همگرائی سبز جنبش زنان» همچنان صدای حق خواهی و امید و همبستگی زنان از طیف های مختلف را...

اکثر روزنامه های آلمانی ،عکس شیوای زیبا وجسور ما را در کنارمطالب مفصلی درشرح مبارزات و شجاعت اش چاپ کرده بودند. بی اختیارشروع کردم به نوازش کردن کاغذی که به سیاه وسفیِدِ تصاویر و حروف اش ، دخترشجاع جنبش را درمیان دستانم نهاده بود. بی اختیار خبر را به زبان دل ترجمه کردم تا برای تمامی همدلان این سالها که چند صباحی از ایشان دور مانده ام با صدای بلند بخوانم .

پرسش هویت اینست که آیا حرکت برابری طلبانه زنان برای بقای خویش در چارچوب یک حکومت اسلامی باید به مذهب تکیه کند و برای خود هویت مذهبی بتراشد؟ یا اینکه می تواند مستقل و یا به بیانی، سکولار باقی بماند؟ از نظر استراتژیک پرسش این است که آیا جنبش زنان می تواند از تعبیرهای متفاوت از آیه های قرآن و تفسیرهای مترقی مذهبی سودجوید و خواسته های خود را پیش ببرد؟ از نظر تاکتیکی، آیا این درست است که زنان نزد فقها و مراجع مذهبی رفته و از آنها بخواهند که با استفاده از نفوذ خویش به وضعیت آنان کمک کنند؟

باور به قدرت مردم به ویژه کسانی که به حاشیه رانده شده اند و جزو اکثریت محروم قرار دارند، دوری جستن از ساختارهای عمودی، تاکید بر اطلاع رسانی و فرهنگ سازی و مستند سازی، غنی نمودن ادبیات زنان و فمینیستی، تحکیم رابطه با سایر جنبش های اجتماعی، ابتکار و خلاقیت در کابرد روش هایی که از مختصات محیط برگرفته شده است، حضور فعال در عرصه بین المللی و پیوند با سایر جنبش های زنان در منطقه و در سطح بین الملل از ارزش هایی است که کمپین یک میلیون امضا در شکل دادن به آن سهم روشن و قابل تقدیری داشته است.