جشنواره بین المللی سارایوو حالا از پس بیست و نه دوره، به یکی از مهمترین و بزرگترین جشنواره کشورهای اروپای شرقی بدل شده که به شکل غریبی مردم شهر را با سینما پیوند میزند و شور و حال جذابی به این شهر زیبای تاریخی بالکان در بوسنی و هرزگوین میبخشد.
امسال جشنواره با فیلمی افتتاح شد که به شدت مرتبط با این شهر و تاریخ تلخ جنگ آن است: «آینده را ببوس» مستندی ساخته نناد چیچینسن شرح ارتباط گروه یو-۲ و خواننده آن بونو با مردم بوسنی طی دوره جنگ است که روایت حرفهای و جذابی ارائه میدهد که در آن تاریخ شهر و حواشی جنگ در دل یک داستان واقعی غیرمتعارف روایت میشود، جایی که یک خبرنگار بوسنیایی درخواست مصاحبه از خواننده گروه یو- ۲ میکند و در زمان دیدارشان در ایتالیا، از او دعوت میکند که در سارایوو کنسرت داشته باشد، در حالی که شهر، تحت محاصره و زیر آتش صربهاست!
با این حال بونو این دعوت را قبول میکند، اما دعوت کنندگان به دلیل خطرات این کار، عقب میکشند تا سرانجام در اولین ماههای پس از جنگ، یو- ۲ یکی از بزرگترین و ماندگارترین کنسرتهایش را در سارایوو برگزار میکند، جایی که بونو فریاد میزند: «گور بابای گذشته، آینده را ببوس!»( که نام فیلم هم از همین جمله وام گرفته شده) و این سرآغاز دوبارهای میشود برای شهر سارایووی ویران شده، که حالا باز به حال و هوای پرشور گذشتهاش بازگشته و در کنار همه جذابیتهای تاریخی و توریستی(از جمله محل کشته شدن آرشیدوک فرانتس فردیناند وارث پادشاهی اتریش- مجارستان که آتش جنگ اول جهانی را شعله ور کرد)، میزبان یک جشنواره بزرگ سینمایی است؛ جشنوارهای که در سال اول برگزاری هنوز تحت محاصره بود و فیلمها را از طریق تونل زیرزمینی وارد شهر میکردند.
امسال چهرههایی چون چارلی کافمن و لین رمزی میهمان ویژه جشنواره بودند و کافمن در جلسه ویژهاش، در اظهار نظری تند و صریح و جنجالی، فیلمهای پرفروش روز را «آشغال» خطاب کرد (که به نظر میرسید اشاره آشکاری است به «باربی» و «اوپنهایمر») و گفت که هنرمند میتواند بخشی از این «آشغال ها» باشد یا این که مستقل بماند و کار هنری انجام دهد.
امسال ۹ فیلم در بخش مسابقه به نمایش درآمد که از این میان، «اروپا»، ساخته یک فیلمساز ایرانی بود؛ سودابه مرتضایی، فیلمساز ساکن اتریش. فیلم دستمایهای به شدت تکراری(تلاش محلیها برای حفظ زمینهایشان) را با زبانی ابتدایی تصویر میکرد و در نهایت فیلمی توریستی/ تبلیغی درباره آلبانی به نظر میرسید.
مقایسه دو انقلاب
ولاد پتری مستندساز رومانیایی در فیلم «میان انقلابها» دو انقلاب رومانی و ایران را در کنار هم قرار میدهد؛ از طریق دو دختر دانشجو در رومانی که با هم دوست شدهاند و دختر ایرانی- که علایق چپ دارد- در هیاهوی انقلاب ایران، برای پیوستن به این جریان به ایران بازمیگردد، جایی که خیلی زود پدرش را اعدام میکنند و در پایان فیلم میفهمیم که احتمالاً خودش هم اعدام شده است.
فیلم ساختارش را از طریق نامههای این دو دختر به یکدیگر پیش میبرد و زمانی که نامهها قطع میشوند، هشدار فیلم درباره سرنوشت دختری است که آرمانهایش ره به انقلابی اشتباه میبرد. پتری فیلم را از طریق تصاویر آرشیوی شکل میدهد و بسیاری از صحنههای مربوط به انقلاب ایران از فیلم مستند «تازه نفسها» ساخته کیانوش عیاری وام گرفته شده است.
سریالی درباره مولانا
سریالهای ترکی در این سالها عظیم تر شدهاند و حالا راه به جشنوارههای سینمایی هم باز کردهاند. یکی از تازه ترین آنها که اولین قسمتاش در جشنواره سارایوو رونمایی شد، «رومی» نام دارد؛ سریالی درباره زندگی مولانا جلال الدین بلخی که در غرب به نام رومی شناخته میشود.
قسمت اول این سریال به آغاز حمله مغولها اختصاص دارد: مولانا در جلسه سماع با خود دیگرش در یک بیابان روبرو میشود و اخطار میگیرد که با دو مشکل درونی و بیرونی روبرو خواهد شد: پیدا کردن راه رستگاری و حمله مغولها.
از اینجا روایت به همه کلیشههای معمول پناه میبرد و سعی دارد در ضمن قهرمان پروری، چهرهای به شدت مذهبی و در عین حال خدایگونه از مولانا ثبت کند در حالی که زندگی خصوصی او با همسر تازهاش هم قرار است در دل داستان جایی پیدا کند که حداقل در این بخش اول، ره به جایی نمیبرد و به تکراری سطحی از جذابیتهای ظاهری مولانا برای غرب بدل میشود.
یکی از دیدنی ترین فیلمهای جشنواره، «بزرگترین دشمن من» ساخته مهران تمدن بود که سفرهای جشنوارهایاش را از جشنواره برلین آغاز کرد و حالا به سارایوو رسیده است: یک فیلم حساب شده و دقیق که به مفهوم شکنجه نگاه تازهای دارد و با عوض کردن جای بازیگر و کارگردان، به کنکاشی درباره قدرت میرسد که از فانتزیهای اولیه فیلمساز فاصله میگیرد و تصویری عینی و تلخ از شکنجه در زندانهای جمهوری اسلامی ارائه میکند.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید