رفتن به محتوای اصلی

کودتای اسلامی در کشور ترکیه بخش یکم
01.10.2010 - 13:01

پیشگفتار،

تاریخ مکتوب و مستند خاورمیانه، خاور نزدیک، آسیای کوچک ( کشور ترکیه امروز ) و آسیای میانه را سه تمدن عهد باستان: ایران، یونان، و رومیها رقم میزنند. این سه تمدن و فرهنگ سنگ زیربنای جهان قانونمندِ اندیشه ورز و دمکرایتکِ پای بند به حقوق بشر امروز را بنا گذاشتند. با پیروزی رومیها بر یونیان، دو قدرت آنزمان ایران و روم شرقی جنگهای فرسایشی را باهم داشتند که بویژه کاهش مانور و توان سیاسی و نظامی ایرانیان را در پی داشت.

● جامعهءِ عرب که بخشی از آن دوران تاریخی و تکاملی پدرسالاری عشیره ای ما قبل فئودالیته و بخشی دیگر در فاز اولیهءِ دوران فئودالیته بود، با چشمداشت به تسخیر سرزمین و دست یابی به ثروتهای دو امپراطوری ایران و روم شرقی، با جمع آوری قبایل عرب تبار در زیر یک سقف تحت نام ایدئولوژی سیاسی اسلام که بعدأ دین اسلام نامیده شد به ایران حمله کردند. اعراب با شکست امپراطوری ساسانیان، موفق به گسترش حکومت خلیفه گری خود شدند.

● با اوّلین مهاجرت مردم تُرک تبار از غرب چین و دامنه های آلتایی به سوی غرب، 1071 میلادی در قفقاز، در بخش کوچکی از جغرافیای ایران، و در بخش شرقی آسیای کوچک (ترکیه امروز) بطور پراکندهءِ خاندانی و قبیله ای مسکن گزیدند و گروهی از آنها در نظام دفاعی و لشکری امپراطوریهای ایران و روم به خدمتگزاری گمارده شدند. از آنجا که مردمان تُرک تبار با روزگار کوچگری هنوز در دوران قبل از ساختارسازی قانونمند بسر می بردند، سیستم و ایدئولوژی سیاسی خلیفه گری و سلطانی اعراب را فلسفهءِ جهان بینی و ایدئولوژی جنگی خود قرار دادند. مردمان تُرک با پذیرفتن دین اسلام وظایف و روش سیاسی اعراب را بر عهده گرفتند و ادامهءِ جنگ و ستیز اعراب با ایرانیان و روم شرقی، و در ادامه با یونانیان را پیشهءِ خود ساختند.

● متلاشی شدن سه تمدن: ایران، رومی ها، و یونیان بوسیلهءِ اعراب و تُرک تباران با تکرار و طولانی شدن دوران فئودالیته عشیره ای بوسیلهءِ آنها، جهان شرق و بخش عظیمی از قارهءِ آسیا، از کاروان جهانی عقب ماند و امروز هم این بخش از جغرافیای جهانی گرفتار این بیماری ایراسیونال سرطانی میباشد. علّت عقب ماندگی یونانِ بیناد گذار اندیشه و فلسفهء قارهءِ اروپا، حکمرانی قرنها تُرکان عثمانی بر این سرزمین میباشد. 1829 میلادی هست که کشور یونان استقلال خود را بدست می آورد.

1254 میلادی نظام خلیفه گری اعراب با مرکزیّت بغداد بوسیلهءِ مغولان از بین رفت. بعد از 200 سال با محو شدن ساختار خلیفه گری اسلامی عربی در جهان، تُرک تباران 1453 میلادی با شکست روم شرقی حکومت خلیفه گری و سلطانی را بر اساس دین اسلام بنام عثمانیان بنیاد گذاشتند.

● در نتیجهءِ جنگ جهانی اوّل سیستم حکومتی عثمانیان با ایدئولوژی پان اسلامیسم از هم پاشید و هویّت تُرک تباری در خاورمیانه و آسیای کوچک( ترکیه امروز) و در منطقه دچار بحرانی جدی و بی نام و نشان ماند. احتلافات بین قدرتهای اروپایی و حکومتهای منطقه ای، بر سر تقسیم جغرافیا و سرزمینهای آزاد شده از عثمانیان که آنها را با سر نیزه و شمشیر اسلام تصرف کرده بودند، بار دیگر زمینهءِ سهیم شدن تُرک تباران در قدرت سیاسی آسیای کوچک (ترکیه امروز) فراهم گشت و جمهوری ترکیه امروز با قراداد و تعهد به رعایت کامل حقوق نژادها و اقوام گوناگون ساکن سرزمین ترکیه امروز، به رهبری مصطفی کمال آتاتورک بیناد گذاشته شد ( 1923 میلادی) . [ در دانش ساختار شناسی سیاسی تشکیل دولت هایی مانند ترکیه را Pufferstaat می نامند]

● با سیستم تک حزبی ناسیونالیستی C H P [حزب جمهوری یا حزب مردم] بر اساس إتنیکی تُرک تباری، زبان، فرهنگ، و تاریخ نگاری تُرکی، بخش جمهوریّت آن از سیستم حکومتی ترکیه مانند مفهوم جمهوریت در نظام جمهوری اسلامی کنار گذاشته شد، و فرم حکومتی "ملّت/ دولت" بر پایه فقط إتنیک تُرکی بنا نهاده شد و از سیستم حکومتی" دولت/ملّت" که در آن فاکتورهای قومی کلکتیو، نژادی، إتنیکی، فرهنگی، و زبانی خاص نقشی را ندارند و تنها حقوق فردی و شهروندی برجسته هست و واحد تشکیل دهندهءِ دولت و حکومت، فرد با هر پیشینه ای میباشد و نه مسئلهءِ گروه قومی خاص، دیگر خبری نبود و کمال آتاتورک تا زنده بود مانند سلطان و خلیفه، و مانند رهبر انقلاب خمینی، امّا با اندیشه ای دیگر در نوک هرم جمهوری ترکیهءِ به اصطلاح نوین نشست و متآسفانه پاکسازی قومی در زمان حیات خود کمال آتاتورک رونق گرفت، که شاید تنها و بزرگترین اشتباه تاریخی این مرد بزرگ سکولار در تاریخ باشد.

● با وفات مصطفی کمال آتاتورک در 1938 میلادی، و با تغییرات در روابط خارجی کشور ترکیه، ایالات متحدهءِ آمریکا با غنیمت شمردن شرایط، خود را جانشین قدرتهای اروپایی در ترکیه ساخت و خط دفاعی خود را دیوار به دیوار در مقابل اتحّاد جماهیر شوروی سابق بر افراشت و تا به امروز آمریکا نقش قیم و وکالت را برای کشور ترکیه بازی میکند. با بستن صدها قرارداد بین دو کشور از سال 1947 تا 1980 کشور ترکیه از بالاترین کمکهای همه جانبهءِ آمریکا که از طرح مارشال پلان آغاز گشت، در سطح جهان بر خوردار بود.

● کشور ترکیه با به سرانجام رساندنِ مأموریتهای نظامی صادره از کشورهای غربی و صنعتی و در مقابلِ خدمتگزاری و فرمانبری از آنها، دستمزد و امتیازهای اقتصادی، خرید و فروش کالا، روابط بازرگانی با اتحادیهءِ اروپا و بازار جهانی، کمکهای تکنولوژی، و غیره را دریافت میکند. کارگران تُرک تبار در این کشورها اجازهءِ کار میگیرند. برای نمونمه در جنگ کره 1950 میلادی بیش از 6000 هزار سرباز تُرک در لباس کشاورز در جبههءِ جنگ فرستاده شد، در مقابل کشور نرکیه 1952 در در دایرهء پیمان ناتو قرار گرفت. فرودگاههای نظامی کشور ترکیه، ایستگاه اصلی هواپیماهای جنگی و هواپیماهای آواکس کسب اطلاعات مخفی جهان غرب و کشور اسرائیل، از شوروی سابق و روسیه امروز، از ایران، عراق، سوریه، کشورهای ناحیهءِ خلیج فارس، جهان عرب، و دیگر کشورهای همجوار و در شعاع موجهای تکنولوژی اطلاعاتی جهان غرب بوده و هست، در مقابل حکومتهای ترکیه امتیازات و هدیه های گوناگون،بویژه نظامی دریافت کرده و میکنند. آیا امروز حکومت چادر اسلامی به سر کردهءِ کشور ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان و عبددلله گول در رابطه با حکومت ولایت فقیه در تهران، علاوه بر چپاول منابع و سرمایه های ملّی ایرانیان، مأموریّتی را هم از سوی جهان غرب و اسرائیل بر عهده گرفته است ؟.

بازگشت دوبارهءِ اسلام سیاسی در کشور ترکیه،

نام کمال آتاتورک برای مردم تُرک با سه مورد پیوند خورده است، 1- قطع کامل با فرهنگ اسلامی دورهءِ عثمانیان در مقابل پروسهءِ مدرنیزاسیون و قبول بی چون و چرای تمدن و فرهنگ اروپایی. کمال آتاتورک گفت: "در جهان یک تمدن هست و آنهم اروپایی میباشد که باید آنرا با هر گُل و خارش پیاده کنیم" 2- جستجو و ایجادِ یک هویّت تُرکی در تاریخ با رواج ناسیونالیسم رمانتیک تُرکی و قرار دادن زبان ترکیبی ( فارسی، عربی، لاتین) جدید بنام تُرکی که آنرا "زبان خورشید" نامیدند و بر سر زبانها گذاشتند که تمام زبانهای موجود در جهان از زبان تُرکی کمک فراوران گرفته اند 3- امّا اندیشه و عملکردِ بسیار مهم مصطفی آتاتورک موضوع سکولاریسم بود که با متون و فرهنگ دین اسلام با شدت برخورد کرده است و تأکید او بر سیستم حکومتی جمهوری، سکولار، لائیسیته، و اندیشهءِ راسیونالیسم بود که تا وفات او این سیاست در پیش گرفته شد.

● امّا از 1950 میلادی با دخالت آمریکا در امور داخلی ترکیه، تکثر احزاب با رقابتِ حزبی و افکار پلورالیسم در ترکیّه از سر گرفته شد. 1954 میلادی حزب تازه تأسیس دمکرات DP در انتخابات رأی اکثریتِ مطلق را با داشتن 93 درصد نماینده حکومت را بدست گرفت، و حزب جمهوری وابسته به آتاتورک و ناسیونالیستهای رادیکال تُرک CHP در جایگاه اپوزیسیون قرار گرفت. 1960 میلادی ارتش با کودتایی اوّلین حکومت دمکراتیک در ترکیه را برکنار کرد. کودتاهای ارتش 1971 حکومت ائتلافی 2 حزب: [حرب دمکرات DP] و [حزب عدالت AP ] را ساقط کرد، با کودتای 1980 میلادی که بر علیه جنبش سیاسی مردمانِ کُرد و سوسیالیست های این کشور بود، تمام احزاب سیاسی، سندیکها و نهادهای مدنی ممنوع و یا منحلّ اعلام شدند و فعالان سیاسی و اجتماعی در این کشور بصورت گروهی، فردی، و حتی نژادی مورد تعقیب، زندان، و اعدام قرار گرفتند و لیبرالیسم اقتصادی و بازار آزاد را در گردش کار اقتصادی نهادند بدون آنکه به لیبرالیسم سیاسی میدانی داده شود. از سال 1970 تا کودتای 1980 کشور ترکیه در واقع فاقد یک حکومت قانونمند مطابق با ساختار شناسی سیاسی، حتّی دمکراتیک جهان سوّمی بوده است.

● "حزب رستگار ملّی MSP "، اسلامگرا 1972 میلادی تآسیس شد. دکتر نجم الدین اَربکان" دبیر اوّلی آنر از سال 1973 تا 1980 " بر عهده داشت. این حزب در انتخابات 1973 با بدست آوردن 11.8 درصد در ردهء سوّم پارلمان ترکیه قرار گرفت. 1975 حزب رستگار MSP با „حزب عدالت AP " و "حزب جنبش ملّی MHP" کابینهء حکومت را تشکیل دادند. با کودتای 1980 ارتش خود اوضاع سیاسی در ترکیه را به مدّت چند سال بدست گرفت. در انتخابات 1994 "حزب رفاه RP" به جانشین "حزب اسلامگرای رستگار MSP" 18.75 درصد آراءِ را بخود اختصاص داد و از اعضای همین حزب که از یاران نزدیکِ نجم الدین اَریکان بودند، کُرسی شهردار استانبول و آنکارا را هم کسب کردند.

اواسط 1996 میلادی نجم الدین اَربکان دبیر اوّل حزب رفاه بنیادگرایِ اسلامی در جایگاه نخست وزیری کشور ترکیه، مأموریّتِ تشکیل حکومت را بر عهده گرفت و با ائتلاف با "حزب جنبش ملّی MHP " کابینهءِ حکومت را تکمیل کرد. اوّلین مسافرت سیاسی خارجی نخست وزیر اسلامگرا نجم الدین اَربکان به کشورهای: ایران، پاکستان، سنگاپور، مالزی، اندونزی، مصر، لیبی و نیجریه بود. 1997 به دعوت نخست وزیر اَربکان اسلامگرا رؤسای حکومت کشورهای: {نیجریه، مصر، ترکیه، ایران، پاکستان، بنگلادش، مالزی، اندونزی،} را به استانبول دعوت کرد و این نشست را در مقابل ارگانِ هفت کشور بزرگ صنعتی غربی (G-7) کشورهای D- 8 نامید.

● کمالیست ها، طبقهءِ سکولار، و ژنرالهای ارتش از سیاستهای ایدئولوژیکی اسلامی نجم الدین اَربکان نخست وزیر جدید ترکیه بشدت نگران بودند و مبارزهءِ قدرت سیاسی بین ارتش و اسلامگرایان به اوج خود رسید. در همین زمان در یکم ژانویه 1997 شهردار اسلامگرا از حزب رفاه در شهر Sincan از حومهءِ آنکارا، گردهمایی را بنام "شب بیت المقدس" تدارک دید. از کاردار سفارت جمهوری اسلامی در ترکیه به عنوان مهمان دعوت رسمی بعمل آمد. او سخنران اصلی در این همایش بود. نمایندهءِ سفارت جمهوری اسلامی با محکوم کردن فلسفه و اندیشه سکولاریسم، از مردم ترکیه خواست که بجای اندیشه و فلسفهءِ سکولاریسم، قوانین دین اسلام و شریعت را در کشور خود جایگزین کنند. این گردهمایی با سر دادن شعارهایی به پشتیبانی از جمهوری اسلامی در تهران و به تظاهراتی بر علیه کشور اسرائیل پایان پذیرفت.

چهارم فوریه 1997 تانک و توپهای ارتش با سربازان مسلح به نشانهءِ قدرت نمایی در خیابانهای شهر Sincan رژه رفتند. 21 فوریه 1997 وزرات امنیّت ملّی تصمیم گرفت که بهر طریق ممکن جلوی اسلامگرایان حکومتی را بگیرد، در همین راستا کار مدرسه های دینی در ترکیه که شاگردهای دینی و یا خطیب را تربیّت میکرد را با مشکلات سختی روبرو ساخت و درب اغلب آنها را بست، در واقع ارتش بار دیگر در مقابل اسلامگرایان دست به کودتای سرد و گرمی زد. نخست وزیر اسلامگرا نجم الدین اَربکان مجبور شد 18 یونی 1997 استعفا دهد. 16 ژانویه 1998 حزب اسلامی رفاه RP در کشور ترکیه ممنوع اعلام گشت.

● "حزب عدالت و توسعهAKP " که از سال 2002تا کنون، قدرت سیاسی حکومت را در ترکیه در اختیار خود دارد، 2001 میلادی بوسیلهءِ افراد و احزاب ممنوع شده مانند "حزب رفاه" اسلامگرا مربوط به نجم الدین اَربکان نخست وزیر برکنار شده ، و از "احزاب اسلامی دیگر مانند فضیلت و سعادت" تأسیس شد. بنیادگذاران حزب "عدالت و توسعه" از شاگردان و رهروان راستین نجم الدین اَربکان بنیاد گذار احزاب دینی سیاسی در ترکیه میباشند. رجب طیب اردوغان دبیر اوّل حزب عدالت و توسعه و نحست وزیر دیروز و امروز کشور ترکیه از اینگونه شاگردان بنیادگرایِ برجستهءِ اسلامی بود و هست.

● در انتخابات سال 2002 حزب عدالت و توسعه با کسب 34.2 درصد آراء 363 کُرسی از 550 را بخود اختصاص داد و با داشتن اکثریّتِ مطلق، همهءِ موانع را برای هر تصمیم گیری و تغییر یک جانیه در شورای ملّی ترکیه از سر راهِ خود برداشت. رجب طیب اردوغان به مناسبت فعالیّتهای اسلامی رادیکال و زندان رفتنش اجازهء کاندید شدن پُستِ نخست وزیری را نداشت. امّا اردوغان هم مانند خمینی که وعدهءِ آزادی و آوردن نان و دلار پول نفت را قبل از به قدرت رسیدن بر روی سفره ها داد، خود را یک پاتریوتیستِ تُرکیِ کمالیست به مردم معرفی کرد، قول نان و محیط کار را داد، خود را طرفدار سر سخت اروپا نشان داد و گفت که هرچه در توان دارد از پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا کوتاهی نخواهد کرد. امّا آنچه را که تا کنون اردوغان و حزب عدالت و توسعه در ترکیه پیش برده است خلاف آن مسائلی هست که ادعایش را میکردند. و سرزمین ترکیه که بذر افکار راسیونال کمال آتاتورک در آن به رشد و به بلوغی رسیده بود را عمودی و افقی شخم تاریخی واپسگرای اسلامی زد و همه را زیر و رو کرده است.

● به ناچار سال 2008 میلادی بالاترین مقام دادستانی و قضایی ترکیه „حرب عدالت و توسعه" نخست وزیر ترکیه اردوغان را به مناسبت تضعیف و زیرپا گذاشتن قوانین سکولاریسم و نادیده گرفتن ارزشهای فکری آتاتورک با دامن زدن به اسلامی کردن سیستم حکومتی در ترکیه متهم ساخت و در خواست ممنوع کردن این حزب را در دستور کار قرار دادند، که از هفت رأی لازم شش رأی موافق حاصل شد، درنتیجه حزب عدالت و توسعه همچنان اجازهء فعالیّت دینی بدون محدویّت را دارد. در واقع از همین جا طبقهء پیشتاز و سکولار ترکیه با ژنرالهای ارتش این کشور که نگهبان و مبلغ اقکار کمال آتاتورک بودند در مقابل حزب اسلامی عدالت و توسعه زانو زدند و اکنون فرمانبر اردوغان نخست وزیر بنیادگرای اسلامی هستند. امّا تنها کاری که از مقام دادستانی و زنرالهای ارتش بر می آمد، کمکهای مالی میلیون دلاری دولت ترکیه به حزب عدالت و توسعه را قطع کردند. گمان میرود که گذشته از کمکهای 25 میلیون دلاری جدید محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ولایت فقیه تهران به حزب عدالت و توسعه، از سالها قبل چنین کمکهایی در رقمهایی بالاتر به این حزب به عمل آمده باشد.

در بخش دوّم و پایانی این نوشتار به کند و کاو همه پرسی 12 سپتامبر 2010 در کشور ترکیه به رهبری اسلامگرایان حکومتی آن خواهیم پرداخت.

Nasser.karami@gmx.de

|30|09| 2010| آلمان|

 

دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.

ایران گلوبال

فیسبوک - تلگرامفیسبوک - تلگرامصفحه شما

توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد! 

افزودن دیدگاه جدید

لطفا در صورتیکه درباره مقاله‌ای نظر می‌دهید، عنوان مقاله را در اینجا تایپ کنید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.

لطفا نظر خودتان را فقط یک بار بفرستید. کامنتهای تکراری بطور اتوماتیک حذف می شوند و امکان انتشار آنها وجود ندارد.

CAPTCHA
لطفا حروف را با خط فارسی و بدون فاصله وارد کنید CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.