مهرگان روز مهر از ماه مهر است. در ایران باستان شانزدهم مهرماه روز مهر نامیده می شد، برابری این روز با ماه مهر، هفتمین ماه سال خورشیدی ، جشن بزرگ مهرگان می باشد. مهرگان یکی از بزرگترین جشن های ایرانیان است که بیش و کم به فراموشی سپرده شده و برای بسیاری از ایرانیان درون و برون کشور تنها نامی از این جشن بجای مانده است.
برخی می پندارند که برگزاری این جشن دشوار است، در حالیکه هر ایرانی در هر جای جهان که باشد می تواند با هزینه ای ناچیز سفره مهرگان را در خانه خود بر پا کند، و با گرد آوردن دوستان خویش به جشن و شادی بپردازد، واز این راه فرّ و شکوه فرهنگ ایرانی را به فرزندان خویش بیاموزد.
نیایش مهرگان چیست؟
بخش هایی از سرود های مهر یشت می باشد که در باره ایزد مهر سروده شده است.
«آن ایزد نیرومند توانا، آن نیرومندترین آفریدگان، آن مهر را، آن مهر فراخ چراگاه را، با زور می‌ستاییم.
نخستین ایزد مینوی که پیش از دمیدن خورشید جاودانه‌ی تیز اسب، بر فراز کوه البرز برآید،
نخستین کسی که آراسته به زیورهای زرین، از فراز آن کوه زیبا سر برآورد،
از آن جاست که آن مهر بسیار توانا بر همه‌ی خانمانهای ایرانی بنگرد،
آن ایزد مینوی بخشنده فر، به سوی همه‌ی کشورها روان شود.
بشود که او ما را به یاری آید.
بشود که او ما را گشایش بخشد.
بشود که او ما را دستگیری کند.
بشود که او ما را دل سوز باشد.
بشود که او چاره ی کار ما را به ما بنماید.
بشود که او ما را پیروزی بخشد.
بشود که او ما را بهروزی دهد.
بشود که او ما را دادرس باشد.
ای مهر!
به ستایش ما گوش فرا ده.
ای مهر!
ستایش ما را بپذیر.
ای مهر!
خواهش ما را برآور.
ای تواناتر
به پایداری پیمانی که بسته شد، ما را کامیابی بخش. آنچه را که از تو خواستاریم، به ما ارزانی دار:
توانگری، زور، پیروزی، خرمی، بهروزی، دادگری، نیک نامی، آسایش‌روان، توان شناخت، دانش مینوی، پیروزی اهوره آفریده، برتری پیروزمندی که از بهترین اشه باشد و دریافت «منثره» تا ما دلیر و تازه روی و شاد و خرم بر همه ی همستاران پیروز شویم. تا ما دلیر و تازه روی و شاد و خرم به همه ی بدخواهان چیره شویم. تا ما دلیر و تازه روی و شاد و خرم همه ی دشمنان را - چه دیوان، چه مردمان [دُروند ]، چه جادوان و پریان، چه کَوی‌ها و کَرَپ‌های ستمکار - شکست دهیم.
اَشِم وهُو (Ashem vohu)
(اَشِم وهُو وَ هیشتِم اَستی - اوشتا اَستی - اوشتا اَهمائی- هیَت اَشایی - وَ هیشتایی اَشِم)
(Ashem . vohu . vahishtem asti...Ushta. asti... Ushta- ahmai- hyat ashai- vahishtai ashem)
اَشویی بهترین نیکی است، مایه خوشبختی است. خوشبختی و خرسندی راستین از آن کسی است که تنها برای بهترین راستی (اَشویی) پاک و پارسا باشد.
یَتا اَهو (Yatha ahu)
(یَتا اَهووَئیریوُ ... اَتا رَتوش . اَشات چیت. هَچا...وَنگهِ- اوش. دَزدا مَنَنگهوُ. شیَئوُ تَنَنام . اَنگهِ - اوش. مَزدائی...خشَترِمچا . اَهورائی . آ ...ییم. دریگوُ بیوُ . دَدَت. واستارِم...)
(Yathà . ahu . vairyo ... Athà . ratush . ashàt chit - Hachà...Vangheush. dazdà . manangho .shyaothananàm. angheush.Mazdài Khshathrem-chà . Ahurài. a ... yim.drigubyo.dadat.vàstàrem. )
همانگونه که رهبری دنیوی را (تنها از روی راستی اش) بر می گزینیم،همانگونه هم رهبر دینی را از برای راستی اش (می پسندیم)
اندیشه نیک (بر همه) ارزانی باد، تا کار های جهان به نام و برای اهورا مزدا انجام گیرد. شهریاری اهورایی براستی برای کسی است که نیا ز ستمدیدگان را بر آورده سازد.
ایدون باد و ایدون تر باد
سفره مهر گان چیست؟
سفره مهرگان پارچه ای ارغوانی رنگ است که نماد میترا می باشد، و هم چنین رنگ پوشاک کورش و بزرگان هخامنشی بوده است. بر روی این سفره؛ آیینه، گل و گیاهان سبز، شمع، نانی که از دانه های گوناگون (هفت دانه)درست شده باشد، شیرینی، شکر، میوه های پاییزی تازه و خشک ، (انگور،انار،بالنگ، به، سیب، سنجد، انجیر،زالزالک، خرما، خرمالو، بادام، پسته،فندق، گردو، تخمه، نخود چی...) خوراکی های فصل و بومی هر سرزمین، نوشیدنی های گیاهی، شیر و شراب، و خوشبو کننده ها ، گلاب ، اسپند، زعفران و عنبر، چیده می شود.
پس از گرد آمدن بر سفره مهرگان، جشن با نیایش ایزد مهر آغاز می شود، و پس از خوردن و نوشیدن، با آوای موسیقی به دست افشانی و پایکوبی پرداخته می شود.
مهرگان بر همگان فرخنده باد
فرامرز دادرس
تارنمای فرهنگ ایران
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید