جت‌های F-16 ترکیه امروز یک هواپیمای سوخوی 24 روسیه را در نزدیکی مرز سوریه و ترکیه سرنگون کردند. ترکیه می‌گوید که دو هواپیمای روسیه حریم هوایی ترکیه را نقض کرده بودند و به هشدارهای ترکیه بی‌توجهی کردند. روسیه این ادعا را تکذیب می‌کند. رئیس جمهور روسیه گفته است که ترکیه "از پشت به ما خنجر زده". ترکیه که عضو ناتو است درخواست نشست اضطراری این سازمان را کرده است.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در نخستین اظهارنظرش در مورد سرنگونی هواپیمای روسیه گفت که همه باید به حق ترکیه برای حفظ مرزهایش احترام بگذارند.

18:27 GMT

ژنرال ینس استولنبرگ، دبیرکل ناتو در بروکسل گفت که بررسی ها نشان داده است که هواپیمای سرنگون شده روسیه وارد حریم هوایی ترکیه شده بود. او گفت بین مقامات روسیه و ترکیه تماس هایی برقرار شده، اما ناتو در این مورد تماسی با روسیه نداشته است. او خواهان حفظ آرامش شد و از دو طرف خواست در جهت کاهش تنش ها گام بردارند.

17:39 GMT

فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه هم حادثه امروز را مایه تأسف خواند و گفت که بهتر است همه بر مقابله با گروه داعش تمرکز کنند.

17:29 GMT

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا پس از دیدار با فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، گفت که حملات روسیه علیه مخالفان معتدل بشار اسد، تنها به تقویت حکومت او می انجامد که به گفته او "بی رحمی‌اش مایه تقویت داعش است".

17:26 GMT

تحلیل- جاناتان مارکوس، خبرنگار دفاعی بی‌بی‌سی

پس از سقوط هواپیمای مسافربری روسیه در شبه جزیره سینا در مصر به دست گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) و تشدید حملات روسیه علیه داعش، به نظر می رسید که روسیه، غرب و کشورهای میانه روی عرب به سمت همکاری حرکت می کنند.

اما حملات هوایی روسیه علیه مخالفان ترکمان حکومت بشار اسد نشان داد که فارغ از آنچه در جبهه جنگ با داعش می گذرد، روسیه به تقویت موضع بشار اسد در مقابل سایر مخالفانش متعهد است.

دولت ترکیه مواضع بسیار خصمانه ای علیه دولت بشار اسد دارد و می خواهد هر چه زودتر از شر او راحت شود. بنابراین از این نظر به شدت با روسیه اختلاف دارد. برای ترکیه هم مانند ایران، عربستان سعودی و کشورهای معتدل عرب مهم است که چه نوع سوریه ای از این بحران سر بر می آورد، برای روسیه هم تا حدودی چنین است.

دولت آمریکا و همپیمانان غربی اش اسد را بخشی از مشکل می دانند و علاقه ای به او ندارند، اما مشکل اصلی آنها داعش است.

17:07 GMT

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان ابراز امیدواری کرده که حادثه امروز باعث ناکام ماندن گفت و گوهای تازه در مورد بحران سوریه نشود. او ابراز امیدواری کرد که دولت های ترکیه و روسیه گفت و گو با یکدیگر را آغاز کنند و هر دو در واکنش نشان دادن و اقدامات متقابل مسئولانه عمل کنند.

16:51 GMT

دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا در مورد حادثه امروز در مرز ترکیه و سوریه با احمد داوداغلو، نخست وزیر ترکیه گفت و گو کرده است. آقای کامرون دو طرف را به گفت و گوی مستقیم با یکدیگر ترغیب کرده است.

پوتین ترکیه را به پیامدهای جدی تهدید کرد

ولادیمیر پوتین گفت خنجر زدن از پشت به روسیه، کمک به تروریست‌هاست. او یادآوری کرد که سوخوی سرنگون شدن روسیه در ماموریت علیه تروریست‌ها در سوریه بود و خطری برای ترکیه نداشت.

پوتین افزود جنگنده سوخو در یک کیلومتری حریم هوایی سوریه مورد اصابت موشک هوا به هوا قرار گرفت و محل سقوط آن نیز در عمق چهار کیلومتری خاک سوریه قرار دارد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرده که بمب‌افکن سوخو ۲۴ هنگام بازگشت به پایگاه هوایی “حمیمیم” در سوریه از پشت هدف گرفته شده است.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در واکنش به اقدام نیروی هوایی ترکیه، سفر خود به این کشور را که قرار بود چهارشنبه ۲۵ نوامبر انجام شود، لغو کرد.

شورای ناتو قرار است در ساعت ۱۷ به وقت اروپای مرکزی جلسه‌ای ویژه برای بررسی موضوع و پیامدهای احتمالی آن تشکیل دهد. این نشست به تقاضای ترکیه انجام می‌شود که عضو پیمان آتلانتیک شمالی است. یک سخنگوی ناتو گفت این جلسه برای تصمیم‌گیری در مورد ماده ۴ پیمان ناتو نیست. طبق این ماده، اعضای پیمان موظفند در صورت تهاجم یا حمله مسلحانه به یکی از کشورهای عضو، از آن حمایت نظامی کنند.

دونالد توسک، رئیس کمیسیون اروپا در توئیتر، هر دو طرف ماجرا را به حفظ خونسردی و آرامش دعوت کرده است. ارتش آمریکا نیز اعلام کرده که هیچ دخالتی در این موضوع نخواهد کرد. این در حالی است که نیروی هوایی آمریکا برای بمباران مواضع داعش در سوریه از پایگاه اینجرلیک در ترکیه استفاده می‌کند.

دولت ترکیه پیش از ظهر سه‌شنبه ۲۴ نوامبر اعلام کرد که یک جنگنده روسی، به دلیل نقض حریم هوایی این کشور در حوالی شهر یالان‌داغی سرنگون شد. نیروی هوایی ترکیه می‌گوید پیش از شلیک به این جنگنده و طی پنچ دقیقه‌، ده مرتبه به خلبان آن اخطار داده شد.

یک مقام دولتی ترکیه به خبرگزاری رویترز گفته است که شلیک به سوخوی روسی، در مقام دفاع از حق حاکمیت این کشور بود. ارتش ترکیه برای توجیه اقدام انجام شده، تصاویر راداری را منتشر کرده که نشان می‌دهند سوخوی روسیه در حال پرواز بر فراز خاک ترکیه بوده است.

آن چه در این میان ناروشن است، سرنوشت دو خلبان هواپیمای سوخوست که با چتر نجات از جنگنده بیرون پریدند.

یک گروه شورشی سوری با نام «بریگاد دهم» مدعی شده که هر دو خلبان را در زمان فرود روی زمین کشته است. این گروه در اینترنت ویدئویی منتشر کرده که جسد یک نظامی را نشان می‌دهد. در زیرنویس فیلم نوشته شده که این فرد به دست انقلابیون کشته شد. این فیلم و صحت مدعای گروه مزبور هنوز بررسی کارشناسی نشده است.

ترکیه مدت‌هاست که به عملیات روسیه در سوریه معترض است. یک روز پیش از سرنگونی سوخو، احمد داود اوغلو از شورای امنیت سازمان ملل خواسته بود در قبال عملیات روس،ها در سوریه موضع بگیرد زیرا حملات آنها اقلیتی در سوریه را نیز هدف می‌گیرد که تبار ترک دارند. منظور داود اوغلو، ترکمان‌های ساکن سوریه بودند. داود اوغلو گفته بود روسیه اجازه ندارد به بهانه بمباران مواضع داعش، سوری‌های بیگناه و یا ترکمان‌ها را بکشد.

دولت ترکیه روز جمعه ۱۹ نوامبر نیز به خاطر حمله‌ای به یک دهکده ترکمان‌نشین، سفیر روسیه در آنکارا را احضار کرده بود.

پوتین سرنگونی جت روسی توسط ترکیه را خیانت خواند

در پی سرنگون‌سازی یک جت سوخوی روسی توسط جنگنده‌های ترکیه در روز سه‌شنبه (۲۴ نوامبر) این کشور از ناتو (پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی) خواسته است که جلسه تشکیل دهد. این جلسه که قرار است روز سه‌شنبه ساعت ۱۷ به وقت اروپای مرکزی تشکیل شود برای تبادل اطلاعات خواهد بود و به مواد ۴ و ۵ پیمان ناتو ارتباط پیدا نمی‌کند.

جلساتی که با استناد به ماده ۴ پیمان ناتو تشکیل می‌شوند جنبه مشورتی دارند و زمانی تشکیل می‌شوند که یکی از اعضای ناتو قلمرو خود یا امنیت یا استقلال خود را در معرض تهدید ببیند. گرچه این جلسه بر خلاف جلساتی که زیر ماده ۵ تشکیل می‌شوند بیشتر جنبه مشورتی دارد، ولی تصمیم برای اقدام عملی هم در آن غیرممکن نیست.

پوتین: ترکیه از پشت خنجر زده است

در همین حال روسیه تاکید دارد که هواپیمای سرنگون‌شده‌اش در قلمرو سوریه بوده و مرز مشترک با ترکیه را نقض نکرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اقدام ترکیه در جریان دیدار با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن در سوچی روسیه به سرنگون‌سازی هواپیمای سوخو در سوریه واکنش نشان داد و آن را "خنجر از پشت" ترکیه نامید.

پوتین افزود که جنگنده سرنگون‌شده در فاصله یک کیلومتری از مرز ترکیه در حال پرواز بوده است. او پیامدهای این اقدام ترکیه را "سخت" توصیف کرد.

سرنوشت دو خلبان

جنگنده روسی در خاک سوریه و در ارتفاعات لاذقیه در نزدیکی خاک ترکیه سقوط کرد. دو خلبان این هواپیما توانستند با استفاده از چتر نجات خود را به بیرون پرتاب کنند. ترکمن‌های سوریه که در محل سرنگونی هواپیما ساکن هستند، مدعی‌اند که هواپیما را آنها سرنگون کرده‌اند.

روسیه تاکید دارد که هواپیمای سرنگون‌شده‌اش در قلمرو سوریه بوده و مرز مشترک با ترکیه را نقض نکرده است

ویدیویی هم از سوی گروهی که هویتش معلوم نیست در اینترنت انتشار یافته که بر اسیرشدن و احتمالا کشته‌شدن یکی از خلبان‌های روسی دلالت دارد. از سرنوشت خلبان دوم هنوز اطلاعی در دست نیست.

ترکمن‌های سوریه که تا حدود جنگ جهانی اول و در دوران خلافت عثمانی در مناطقی از سوریه اسکان داده شده‌اند عمدتا مقیم استان‌های حلب، لاذقیه و اطراف دمشق هستند. شمار این اقلیت به ۱۴۰ تا ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد و به زبان ترکی استانبولی یا آذربایجانی صحبت می‌کنند.

در شمال لاذقیه هم ترکمن‌ها و هم گروه افراطی "جبهه نصرت" حضور دارند و با ارتش سوریه در حال جنگ هستند. ترکیه در روزهای اخیر روسیه و سوریه را متهم کرده است که به جای حمله به داعش در حال حمله به اقلیت ترکمن هستند. در همین رابطه چندین بار سفیر روسیه در ترکیه برای اعتراض به وزارت خارجه ترکیه فراخوانده شده است.

ارتش سوریه در روزهای اخیر با کمک هوایی روسیه نیروهای مسلح مخالف در استان ادلب و لاذقیه را به عقب‌نشینی واداشته است.

پنتاگون: جنگنده روسی در حریم هوایی ترکیه بوده است

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک مقام وزارت دفاع آمریکا و یک دیپلمات ناتو گفته‌اند که جنگنده سرنگون‌شده روسی وارد حریم هوایی ترکیه شده است. مقام آمریکایی می‌گوید که این جنگنده دو مایل وارد منطقه ترکیه شده بود.

در این میان دبیرکل سازمان ملل متحد، باراک اوباما و مقام‌های آلمان توصیه کرده‌اند که مسئولان ترکیه و روسیه با یکدیگر وارد گفت‌وگو شوند و مانع از گسترش دامنه این اختلاف گردند.

لغو سفر لاوروف به ترکیه

در پی سرنگونی جنگنده روسی، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه سفر روز چهارشنبه ۲۵ نوامبر خود به ترکیه را لغو کرد. او گفت: «پرزیدنت پوتین گفته است که این رویداد برای مناسبات دوجانبه پیامدهایی خواهد داشت.»

سفر لاوروف به ترکیه قرار بوده است به منظور گفت‌وگوهای راهبردی با همتای ترک خود فریدون سینیرلی اوغلو صورت گیرد.

شماری سیاستمداران روس پیشنهاد کرده‌اند که تمام خطوط هواپیمایی به سوی ترکیه قطع شود. یک آژانس مسافرتی و گردشگری روس اعلام کرده که قصد دارد سفرهای گردشگری خود را متوقف کند. ترکیه همانند مصر یکی از کانون‌های گردشگری محبوب برای شهروندان روس است.