رویترز در گزارشی که ۳۰ آوریل /۱۰ اردیبهشت منتشر کرد با دیپلمات‌های اتحادیه اروپا گفت‌وگو کرده و نوشته است که اروپا نگران پیامدهای سیاست‌های خصمانه رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ، نسبت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است.
در این گزارش آمده که اروپا مایل است که با نشان دادن تعهد خود به برجام، موجب قدرت گرفتن میانه‌روها در انتخابات ریاست جمهوری ایران شود.
میگوئل آریاس کانته، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا، که از ۹ اردیبهشت به همراه گروهی متشکل از ۵۰ شرکت اروپایی به ایران سفر کرده، قرار است تا روز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت، در جلسات اقتصادی ویژه‌ای در تهران شرکت کنند.
حضور آریاس کانته و شرکت‌های اروپایی تلاشی برای محکم کردن پیوندهای تجاری ایران و اروپاست. آریاس کانته در جلسه خود با علی‌اکبر صالحی، رئیس آژانس انرژی اتمی ایران، بار دیگر بر «تعهد کامل» اروپا به اجرای برجام تأکید کرد.
هیئت اروپایی روز یکشنبه در اجلاس «هم‌اندیشی ایران و اتحادیه اروپا» شرکت کردند. همچنین هیئت اقتصادی اروپایی با نمایندگانی از بانک‌های مرکزی ایران و آلمان روز شنبه جلسات متعددی باهم داشتند.
مشکلات روابط ایران و اروپا
به نوشته رویترز شرایط کار با ایران دشوار است. ایران به دنبال سرمایه‌گذاری بانک‌های خارجی است و بانک‌های خارجی هم ریسک بازار ایران را نمی‌پذیرند. این ریسک با لحن سیاسی دولت دونالد ترامپ نسبت به برجام افزایش یافته است. از این روست که قدرت تأثیر اتحادیه اروپا همچنان محدود است – به‌خصوص اگر اتحادیه اروپا نتواند شرکت‌های اروپایی را در برابر خطر ناشی از تحریم‌های بیشتر آمریکا حفاظت کند.
همچنین اتحادیه اروپا باید بتواند که بانک‌های بزرگ را راضی کند که در کشوری که بیش از یک دهه است از بازار جهانی حذف‌شده و همچنان هم خطر تحریم اقتصادی آن وجود دارد، سرمایه‌گذاری کنند.
از این روست که از سر گرفتن همکاری‌های بازار جهانی با ایران سرعت نگرفته و پیامدهای آن بر اقتصاد ایران و وضعیت معیشتی شهروندان مشخص است.
رقایت‌های انتخاباتی در ایران و روابط کشور با غرب
نامزدهای تندروی رقیب روحانی هم بر همین شکست سیاست تعامل با آمریکا، بی‌فایدگی برجام و بهتر نشدن وضعیت اقتصادی مردم دست گذاشته‌اند. به‌ویژه که لحن دولت ترامپ در ۱۰۰ روز اول ریاست‌جمهوری‌اش، بازنگری قرارداد برجام و وضع تحریم‌های اقتصادی بیشتر علیه نفوذ ایران در منطقه و برنامه موشک‌های بالستیک ایران است. تحریم‌هایی که در نهایت اقتصاد سپاه پاسداران، یکی از نهادهای اقتصادی ایران را هدف قرار خواد داد. تحریم‌های بیشتر سپاه به همراه قوانین پیچیده می‌تواند بدون اینکه قرارداد برجام را فسخ کند، راه همکاری شرکت‌های خارجی با ایران را ناهموار کند.
حسن روحانی در تبلیغات انتخاباتی اش می گوید که برجام «سایه جنگ» را از سر ایران دور کرده است. آیت‌الله علی خامنه‌ای و تندروهای ایران اما از برجام و روابط سیاسی با غرب به تندی انتقاد می‌کنند. رهبر جمهوری اسلامی، روز یکشنبه ۱۰ اردیبهشت، از دولت روحانی انتقاد کرد و گفت: «آنچه که سایه جنگ را، سایه دشمن را در طول این سال‌های متمادی از سر کشور رفع کرده، حضور مردم بوده است.»
رقبای تندروی دولت حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ چالش دیگری برای سرمایه‌گذاری غربی هستند. قدرت گرفتن آنها ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش و سرعت آن را کاهش خواهد داد.
حامیان روحانی می‌گویند او به زمان بیشتری نیاز دارد. «معصومه ابتکار»، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست ایران به رویترز می‌گوید: «روحانی فرصت لازم دارد. در حال حاضر شور و شوق زیادی در مورد همکاری با ایران هست. امیدوارم که دولت آمریکا از خواب بیدار شود و به این واقعیت‌ها توجه کند.»
از میان کشورهای گروه ۵+۱ که در شکل‌گیری توافق هسته‌ای نقش ایفا کردند، کشورهای اروپایی بیشترین فشار را براثر تحریم‌های نفتی علیه ایران متحمل شدند و آنها بیشتر از آمریکا به ایران نیاز دارند.
دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به رویترز گفته‌اند که همراه با ایالات متحده آمریکا نگران وضعیت نقض حقوق بشر در ایران، برنامه موشک‌های بالستیک سپاه، حمایت ایران از گروه‌های تروریستی در منطقه و درگیری‌های نظامی ایران در حمایت از بشار اسد در سوریه هستند. «اما با آمریکا اختلاف نظر داریم که باید این مسائل را با فسخ برجام حل کنیم.» این را یک دیپلمات اروپایی که نامش نیامده به رویترز گفته است. این دیپلمات در ادامه می‌گوید: «فسخ برجام تنها کسانی را در ایران به‌قدرت می‌رساند که موضع خصمانه دارند و تندروترین‌های نظام سیاسی ایران را بیرون می‌کشد.»
در حال حاضر، صالحی تهدید کرده که اگر آمریکا از قرارداد برجام بیرون بیاید، ایران هم «اقدام متقابل» خواهد کرد.
برخی از شرکت‌های غربی مانند بوئینگ و ایرباس، و خودروسازانی مانند پژو و رنو مشغول همکاری‌های بیشتر با بازار ایران هستند؛ اما اینها فروشنده‌اند. تعداد زیادی از شرکت‌ها که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند هنوز از پیامدهای تحریم‌های بیشتر آمریکا هراس دارند.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید