آمریکا بر احیای سیاست 'غنی سازی صفر' در ایران تاکید کرد

کاخ سفید در واکنش به تصمیم ایران اعلام کرده است: "این اشتباه بود که در چارچوب توافق هسته ای ایران، به ایران اجازه غنی سازی در هرگونه سطحی داده شود. شکی نیست که حتی پیش از آن که توافق حاصل شود، ایران مفاد آن را نقض می کرد."

بیانیه کاخ سفید افزود: "ما باید استاندارد قدیمی غنی سازی صفر برای جلوگیری از اشاعه (سلاح های هسته ای) را در قبال ایران احیا کنیم. آمریکا و متحدانش هرگز اجازه نخواهند داد که ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند."

هم زمان، دونالد ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: "آنها می دانند که دارند چکار می کنند، می دانند که دارند با چه چیزی بازی می کنند؛ به نظر من، آنها با آتش بازی می کنند."

وزارت امور خارجه آمریکا هم در یک بیانیه رسمی اعلام کرده است: "هیچ توافق هسته ای هرگز نباید به حکومت ایران اجازه غنی سازی در هر حدی را بدهد. شورای امنیت سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۶ میلادی به بعد شش قطعنامه تصویب کرد که حکومت ایران را به تعلیق همه فعالیت های غنی سازی و بازیافت ملزم کرد. این در آن زمان یک استاندارد درست بود، الان هم یک استاندارد درست است."

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در شبکه توییتر، حکومت ایران را به باج خواهی هسته ای متهم کرده است. این در حالیست که ایران برنامه هسته ای خود را صلح آمیز و غنی سازی اورانیوم را حق مسلم خود می داند. مقامات جمهوری اسلامی هنوز به بیانیه کاخ سفید واکنش رسمی نشان نداده اند اما جواد ظریف، وزیر خاجه، در توییتر خود نوشته:"جدی؟" او توضیحی در مورد این واکنش خود نداده است.

پیشتر، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل هم با صدور یک بیانیه ایران را به نقض تعهدات هسته ای خود متهم کرد. او گفت اسرائیل اجازه نمی‌دهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. نخست وزیر اسرائیل همچنین خواهان تشدید تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران شد.

جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، هم از عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از سقف تعیین شده ۳۰۰ کیلوگرم، "عمیقا" اظهار نگرانی کرده است.

آقای هانت گفته است که بریتانیا به توافق پایبند می ماند و از همه ابزارهای دیپلماتیک برای کاهش تنش ها در منطقه استفاده می کند. او از ایران خواست از هرگونه اقدام مغایر دیگری درباره توافق هسته ای خودداری کند و مجددا به اجرای تعهدات خود بازگردد.

سخنگوی دفتر نخست وزیر بریتانیا این اقدام ایران را "بی‌اندازه نگران‌کننده" خواند و گفت: "ما دائم این را روشن کرده‌ایم که تعهد ما به برجام به تبعیت کامل ایران از مفاد این توافق بستگی دارد و ما از ایران می‌خواهیم شرایط را به حالت قبل برگرداند."

"ما در کنار شرکای خود در برجام فورا اقدام‌های بعدی را بر اساس مفاد برجام در نظر خواهیم گرفت."

حق نشر عکسEPAImage captionگذر از مرز ۳۰۰ کیلوگرم گام اول ایران برای کاهش تعهدات برجامی است

سرگی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه هم اقدام ایران را "اسباب تاسف" خواند و از ایران خواست "مسئولانه" عمل کند اما گفت نباید شرایط را زیاد دراماتیک کرد.

ساعتی پیش از آن، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، گفت که "طبق آنچه بنده اطلاع پیدا کردم ایران طبق برنامه‌اش از مرز ۳۰۰ کیلو [ذخیره اورانیوم غنی شده] عبور کرده و این را قبلاً هم اعلام کرده بودیم. بر اساس آنچه اعلام شده خیلی شفاف گفته‌ایم چه کار می‌کنیم و بر اساس آن عمل می‌کنیم؛ این را از حقوق خودمان در داخل برجام می‌دانیم".

خبرگزاری فارس هم به نقل از یک "منبع آگاه" خبر داده بود که میزان ذخیره اورانیوم غنی شده ایران از سقف تعیین شده در توافق هسته‌ای موسوم به برجام عبور کرده است.

بنا بر این گزارش، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، امروز ذخیره اورانیوم غنی شده ایران را اندازه‌گیری کرده‌اند و مطلع شدند که وزن این مواد، از ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است.

ایران در سال ۲۰۱۵ در توافق هسته‎‌ای با گروه ۱+۵ (برجام) تعهد کرده بود که ذخیره اورانیوم غنی شده خود را زیر ۳۰۰ کیلوگرم نگه دارد.

با خروج یکطرفه آمریکا از برجام و برگرداندن تحریم‌های ایران، جمهوری اسلامی در واکنش به آنچه "بی‌عملی" کشورهای اروپایی در برابر تحریم‌ها می خواند، اعلام کرد که به سقف نگهداری ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص کم و ۱۳۰ تن آب سنگین پایبند نخواهد ماند.

چند روز پیش آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور اروپایی طرف برجام، طی یک نامه رسمی دیپلماتیک به ایران درباره تبعات کاهش تعهدات اتمی‌اش هشدار داده بودند. این کشورها هشدار داده بودند که اگر جمهوری اسلامی ایران دست به اقداماتی بزند که به زمینه نقض توافق هسته‎ای را فراهم کند، اروپا توانایی کمتری برای کمک به ایران خواهد داشت.

امکان بازگشت تحریم‌های بین‌المللی

این اقدام ایران می‌تواند زمینه را برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی که با هدف محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران وضع شده بود، فراهم کند.

توسعه ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در شرایطی صورت می‌پذیرد که پس از سرنگونی یک پهپاد آمریکایی از سوی ایران تنش‌ها میان تهران و واشنگتن افزایش یافته است. پیش از آن نیز ایران به حمله به چند تانکر نفتی در تنگه هرمز متهم شده بود.

اخیرا در سالگرد خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های یکجانبه از سوی ایالات متحده ایران اعلام کرد تعهداتش در توافق هسته‌ای را به مرور کاهش دهد.

ایران با اعلام این تصمیم، ۶۰ روز به طرف های اروپایی فرصت داده است تا زمینه فروش نفت ایران مبادلات مالی مرتبط با آن را فراهم کند و تهدید کرده که در پایان این مهلت، بخش های دیگری از تعهدات خود در اجرای توافق هسته‌ای را متوقف خواهد کرد.

اتحادیه اروپا اما این مهلت را رد کرد.

کاهش میزان ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین و همچنین پایین نگه داشتن خلوص اورانیوم غنی سازی شده جمهوری اسلامی ایران از کلیدی‌‌ترین بخش های توافق برجام است.

اورانیوم غنی شده چیست؟

حق نشر عکسGETTY IMAGESImage captionبرای ساخت سلاح اتمی اورانیوم باید بیش از ۹۰ درصد غنی شده باشد

بر اساس برجام، ایران تنها مجاز به تولید اورانیوم ۲۳۵ غنی شده با خلوص پایین و غلظت کمتر از ۴ درصد است که می‌تواند برای تولید سوخت در نیروگاه‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد.

در حال حاضر، درصد غلظت اورانیوم در ایران افزایش نیافته بلکه تنها وزن این مواد از مرز مجاز ۳۰۰ کیلوگرم در برجام عبور کرده است.

سازمان کنترل سلاح می‌گوید "ذخیره ۱۰۵۰ کیلوگرمی می‌تواند در روند غنی‌سازی قرار بگیرد و ماده لازم برای ساخت یک بمب را تولید کند".

ایران بارها تأکید کرده است که قصد ندارد سلاح هسته‌ای بسازد.

چرا این موضوع مهم است؟

همزمان این نگرانی نیز عنوان شده است که ایران نه فقط از نظر وزن ذخیره اورانیوم بلکه از نظر غلظت هم از ۳.۶۷ درصد فراتر برود.

ایران همواره گفته که قصد ساخت سلاح هسته‌ای ندارد اما کارشناسان می‌گویند با رسیدن غلظت اورانیوم به بیست درصد بیشتر راه برای ساخت بمب اتمی طی شده است چون وقتی غلظت طبیعی اورانیوم ۲۳۵ یعنی ۰.۷ درصد به ۲۰ درصد افزایش یابد عملا ۹۰ درصد تلاشی که برای رسیدن به سلاح اتمی لازم است انجام گرفته است.

نگرانی دیگر نیروگاه آب سنگین اراک است.

گام اول و دوم ایران چیست؟

ایران کاهش تعهدات خود را مستند به بند ۲۶ و ۳۶ توافق هسته‌ای می‌داند. بر اساس این دو بند، جمهوری اسلامی به دلیل عدم اجرای تعهدات طرف مقابل می‌تواند تعهدات خود را کاهش دهد و این به معنای نقض برجام نیست.

گذر از مرز ۳۰۰ کیلوگرم گام اول ایران برای کاهش تعهدات برجامی است. گام دوم شانزدهم تیر برداشته می‌شود و به گفته عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه گام دوم "مقداری مباحث مربوط به غنی‌سازی است که درصد آن به‌زودی اعلام می‌شود."

برخی کارشناسان معتقدند اگر ایران بخواهد درصد غنی‌سازی را بالا ببرد در گام دوم اقدام به غنی‌سازی ۲۰ درصدی خواهد کرد.