ماجرای ۷۰۰ میلیون دلار پول آزاد‌ شده ایران در امارات؛ خبری که حذف شد

او با اشاره به «بهبود روابط ارزی ایران و امارات» گفته بود: «صرافی‌های بسته شده ایرانی دوباره فعال شده‌اند».

بانک مرکزی امارات خرداد پارسال اعلام کرد که در راستای رعایت «قوانین مبارزه با پولشویی»، فعالیت هفت صرافی را محدود می‌کند. عمده فعالیت این صرافی‌ها مرتبط با ایران 

دولت امارات همچنین تیرماه ۱۳۹۷ خبر داد که دارایی‌های ۹ فرد و نهاد ایرانی که نام‌شان در فهرست «تروریستی» امارات قرار گرفته است را مسدود می‌کند.

بهمن پارسال، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران با اشاره به برخوردهای امارات، رفتار این کشور را «غیرقابل قبول» دانست و گفت با تدبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، برخی صرافی‌ها به «كشورهای دیگر كه با جمهوری اسلامی ایران رابطه بهتری دارند، نقل مكان» کرده‌اند.

در ماه‌های گذشته اخباری درباره بهبود فعالیت صرافی‌های ایران در دوبی منتشر شده بود ولی خبر آزادسازی ۷۰۰ میلیون دلار از پول‌های بلوکه‌شده ایران نخستین بار است که اعلام می‌شود.

نماینده فریدن در مجلس توضیحی درباره زمان آزادسازی این پول‌ها نداده ولی گفته است چون اماراتی‌ها خودشان را «سوئیس خاورمیانه» می‌دانند متوجه شده‌اند که «در صورت نبود امنیت نمی‌توانند کاری بکنند» و «کشورهای غربی و عربستان هم نمی‌توانند امنیت این کشور را تامین کنند».

وی توضیح بیشتری درباره ایجاد ناامنی احتمالی در امارات نداده است ولی شهریور امسال پس از تشدید تنش‌های نظامی در خلیج فارس، امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه گفته بود اگر «اولین موشک یا بمب آمریکا» به سمت ایران بیاید، پایگاه‌های این کشور از جمله «پایگاه آمریکا در امارات را هدف‌گیری کرده بودیم که بزنیم».

محمود واعظی، رئيس‌ دفتر رئيس‌جمهوری اسلامی ایران هم ۲۵ مهرماه گفت کشورهایی چون امارات متوجه شده‌اند آمریکا «قاشق خالی در دهان آنها گذاشته» و در حد «یکی دو توئیت» از آنها حمایت می‌کند، رفتارشان را «به آرامی تغییر» داده‌اند.

سیگنال‌های مثبت امارات

دولت ایران در ماه‌های گذشته از اینکه در جریان حمله به چهار کشتی تجاری در نزدیکی بندر فجیره امارات، مقام‌های این کشور از متهم کردن تهران خودداری کردند، استقبال کردند. این حمله اردیبهشت امسال صورت گرفت و هیچ گروه یا دولتی مسئولیت آن را بر عهده نگرفت ولی آمریکا مسئولیت این حملات را متوجه ایران کرده است.

جنگ یمن از دیگر حوزه‌های مورد اختلاف ایران و امارات است. نظامیان اماراتی در قالب ائتلاف عربی به رهبری عربستان چهار سال است که با حوثی‌های شیعه مورد حمایت ایران در یمن می‌جنگند. با این حال، امارات چند ماه پیش تصمیم گرفت نیروهای نظامی خود را از یمن خارج کند که مورد استقبال ایران قرار گرفت.

امارات همچنین بزرگترین مشتری محصولات نفتی شامل گازوئیل و نفت کوره ایران است و بعد از تحریم‌های آمریکا که شامل محصولات نفتی نمی‌شود، کماکان خرید گازئیل و نفت کوره ایران را ادامه می‌دهد.

خبرگزاری رویترز اخیرا گزارش داد ایران روزانه ۲۲۰ تا ۲۳۰ هزار بشکه نفت کوره راهی امارات می‌کند. از این محصول بیشتر برای سوخت‌رسانی کشتی‌ها (بانکرینگ) استفاده می‌شود. امارات بزرگترین صنعت بانکرینگ منطقه را در اختیار دارد.

بر اساس آمارهای گمرکی، پارسال تجارت دوجانبه غیرنفتی میان ایران و امارات به بیش از ۱۲٫۵ میلیارد دلار رسید که ۲۳ درصد کمتر از سال ۹۶ است.

ایران انتشار آمارهای گمرکی در سال جاری را متوقف کرده و امارات نیز گزارشی درباره جزئیات تجارت خارجی منتشر نکرده است، با این حال امارات بزرگ‌ترین شریک تجاری غیرنفتی ایران بعد از چین است و سهمی ۱۵ درصدی در کل تجارت غیرنفتی ایران دارد.

یک اختلاف جدی

یکی از مهم‌ترین اختلافات ایران و امارات در ماه‌های اخیر موضوع تشکیل ائتلاف دریایی بین‌المللی در خلیج فارس بوده است. وزارت امورخارجه امارات شهریور امسال اعلام کرد که با هدف مقابله با «تهدیدها علیه ترافیک و تجارت جهانی» به ائتلاف دریایی به رهبر آمریکایی در منطقه تنگه هرمز می‌پیوندد.

جمهوری اسلامی به شدت منتقد تشکیل این ائتلاف است و آن را «منشا ناامنی» می‌داند.

محمدجواد ظریف،‌ امورخارجه از کشورهای منطقه خلیج فارس خواسته است که به جای شرکت در این ائتلاف به طرح ایران برای امنیت منطقه بپیوندند. ایران نام این طرح را «صلح هرمز» اعلام کرده است.

امارات همچنین قرار است روزهای ۲۹ و ۳۰ مهرماه در «نشست امنیت دریایی و هوایی» که در بحرین با حضور نمایندگان آمریکا، اسرائيل، کویت، عربستان سعودی و عمان برگزار می‌شود، شرکت کند.

برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، گفته بود کنفرانس بحرین ادامه‌ای بر کنفرانس ورشو است که با موضوع «صلح و امنیت در خارمیانه» بهمن پارسال برگزار شد. نشست ورشو در روزهای ۲۴ و ۲۵ بهمن ۹۷ برگزار و هدف از آن «تقویت صلح و امنیت در خاورمیانه» اعلام شد. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا گفته بود که هدف از کنفرانس ورشو «مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران است». تهران نیز این نشست را «کنفرانسی ضدایرانی» خوانده بود.

آینده مبهم

این احتمال وجود دارد که آزادشدن ۷۰۰ میلیون دلار پول بلوکه‌شده ایران که خبرش توسط یک نماینده مجلس فاش شد بخشی از «تغییر رفتار» امارات در رابطه با ایران باشد، با این حال کماکان مسائل مهم و کلانی در منطقه مانند جنگ در یمن و تحریم‌های آمریکا وجود دارد که حل کردنش صرفا بر عهده یا در توان دو کشور نیست و باید چرخش‌های کلان‌تری صورت گیرد تا متاثر از آن شاهد دگرگونی اساسی در روابط ایران و امارات باشیم.