گزارش اقلیت‌ها در سالی که گذشت

بهائیان و کارت ملی

در سال ۹۸ نیز بهائیان همچنان از حقوق اولیه خود محرومند. نقطه عطف این ماجرا، تلاش برخی از نمایندگان مجلس برای قانونی کردن، حذف آنها از عرصه عمومی بود. محمد جواد ابطحی، نماینده مجلس طی تذکری به وزیر کشور و با استناد به اصول ۱۲ و ۱۳ قانون اساسی، وجود گزینه سایر ادیان را در فرم کارت ملی را غیر قانونی خواند. با توجه به اینکه گرفتن شغل نیازمند کارت ملی است، در صورت وقوع این کار عملا بهائیان از انجام هر کاری در کشور محروم می شدند. عدم امکان تحصیل بهائیان در سیستم آموزش عالی و ایجاد مشکلات فراوان در روند تحصیل آنها در مدارس همچنان ادامه دارد.

وزیر آموزش و پرورش در روز بیستم شهریور امسال گفته بود: "اگر دانش‌آموزان اظهار کنند که پیرو ادیان دیگری به‌جز ادیان رسمی کشور هستند و این اقدام آنها به‌ نوعی تبلیغ محسوب شود، تحصیل آنها در مدارس ممنوع است."

این سخن پس از آن بیان شد که یک دبیرستان بنا به حکم آموزش و پرورش استان سمنان، از ثبت نام یک دانش آموز بهائی خودداری کرد. دستگیری باورمندان بهایی در دویستمین سالگرد تولد علی محمد باب، آن هم به بهانه برگزاری جشن، از دیگر وقایعی بود که برای بهائیان در سال گذشته خبرساز شد.

حق نشر عکسBALOCHCAMPAIGNImage captionمعترضان روز شنبه یک جاده منتهی به سرباز را بستند

اهل سنت و بازداشت مولوی‌ها

شرایط برای اهل سنت هم دشواری‌های بسیاری را به همراه داشت. مولوی فضل‌الرحمن کوهی پس از آنکه در سخنرانی خود در نماز جمعه اهل سنت منطقه پشامگ سرباز، به نقد رفتار حکومت با معترضان آبان پرداخت، توسط نیروهای امنیتی دستگیر شد. دستگیری او با واکنش هایی روبرو شد و به گزارش سایت‌ها و فعالان محلی نیروهای سپاه برای پراکنده کردن معترضان "شلیک کرده و گاز اشک‌آور زده‌اند." گفته می‌شود در این ناآرامی‌ها دست کم سه نفر زخمی و یک نفر بازداشت شده است.

در اردیبهشت ماه ۲۵ نفر از اهل سنت در اهواز، به هنگام برگزاری نماز تراویح در خانه یکی از نمازگزاران، توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند. تلاش برای ساخت مسجد برای اهل سنت تهران سالهاست که ادامه دارد و امسال نیز به مانند سال‌های گذشته، مجوز ساخت آن صادر نشد. ساخت مسجد برای اهل سنت در سایر شهرهای ایران نیز همچنان با محدودیت‌های شدیدی مواجه است.

انتشار ویدئویی که یک مداح به خلفای راشدین و عایشه همسر پیامبر توهین می‌کرد در شبکه پنج صدا و سیمای جمهوری اسلامی، جنجال ساز شد.

صدا و سیما که از زمان پخش این برنامه زیر فشار انتقادها قرار گرفت در بیانیه‌ای رفتار این مداح را که "برخلاف سیاست‌های وحدت‌آفرین رسانه ملی" بوده محکوم و "از همه برادران و خواهران اهل سنت عذرخواهی" کرده بود.

در ادامه ریاست صدا و سیما دستور اخراج مدیر شبکه پنج تلویزیون را داد و صدا و سیما اعلام کرد "حضوری از نمایندگان محترم اهل‌سنت مجلس عذرخواهی" خواهد کرد و آنها را "در جریان پیگیری‌ها " قرار خواهد داد.

حق نشر عکسMIZANImage captionمحمد ثلاث در درگیری های اطراف خانه تابنده دستگیر و اعدام شد

دراویش و مرگ نورعلی تابنده

سوم دی ماه نورعلی تابنده، قطب دراویش گنابادی درگذشت. براساس گزارش ها، قطب دراویش گنابادی که در بیمارستانی در تهران بستری بود در سن ٩٢ سالگی در اثر بیماری و کهولت سن درگذشت.

پس از دستگیری گسترده درویشان و محکومیت‌های بلندمدت آنها، هراز چندگاهی خبرهایی درباره بدرفتاری با آنها در زندان و همچنین ادامه اعمال محدودیت‌ برای نورعلی تابنده منتشر می‌شد تا اینکه تقریبا یک ماه پیش از مرگش اعلام شد آقای تابنده در اعتراض به این محدودیت‌ها اعتصاب غذا کرده است.

هرچند اخبار درباره اعتصاب غذای قطب درویشان ضد و نقیض بود اما این موضوع به اعتصاب غذای ۷۲تن از درویشان زندانی منجر شد. در نهایت تابنده از نهم آبان ماه امسال به دلیل آنچه "وخامت حال و ضعف جسمانی" گفته می‌شد در بیمارستان مهر بستری شده بود.

در بهمن و اسفند سال ١٣٩٦، شماری از پیروان وی در اعتراض به شرایطی که به گفته آنان برای قطبشان ایجاد شده بود در خیابان گلستان (سطنت آباد سابق) در تهران تجمع کردند و بین آنان و ماموران امنیتی درگیری روی داد که در نهایا به اعدام محمد ثلاث انجامید.

از آن زمان، نورعلی تابنده عملا در نوعی بازداشت خانگی قرار داشت.

نوکیشان مسیحی، "اقلیت مرتد"

مشکلات نوکیشان مسیحی نیز همچنان پا برجاست. یوسف ندرخانی که به مسیحیت تغییر دین داده بود، همچنان حکم ده ساله زندان خود را سپری می‌کند. او در اعتراض به عدم ثبت نام فرزندانش در مدرسه که دستور آن از سوی اداره آموزش و پرورش گیلان صادر شد، دست به اعتصاب غذا زد. عبدالرضا علی حق‌نژاد، دیگر نوکیش مسیحی که به عنوان کشیش فعالیت می‌کرد، در زندان منتظر حکم است. فرزندان این دو نوکیش مسیحی دستگیر شده، نتوانستند ثبت نام کنند. اسماعیل مغربی نژاد، نوکیش مسیحی ساکن شیراز نیز به اتهام توهین به مقدسات به ۲ سال حبس محکوم شد.

دشواری‌های یهودیان

خانواده بسیاری از یهودیان ساکن ایران، ساکن اسرائیل هستند. این افراد در صورت تماس با اسرائیل باید به وزارت اطلاعات پاسخگو باشند. ماشاالله پسرکهن، یکی از شهروندان یهودی ایران که در سال ۹۶ برای دیدار با خانواده خود به اسرائیل سفر کرد، به هنگام بازگشت و در فرودگاه امام خمینی، توسط نیروهای امنیتی دستگیر شد. اتهام او مسافرت به کشور اسرائیل است. آقای پسر کهن که به قید وثیقه آزاد بود در خرداد امسال، مجددا بازداشت شد و دادگاه به ریاست قاضی صلواتی او را به ۳ سال حبس تعزیزی محکوم کرد.

Image captionکولبرها معمولا بارهایی مانند سیگار، وسایل الکترونیکی، پارچه، چای و.. را بر روی پشت خود می بندند و از راه‌های صعب‌العبور مرزی آنها را وارد ایران می‌کنند

کولبران و کردها

فارغ از مسائل مذهبی، سایر اقلیت‌های قومی نیز سال بدی را سپری کردند. شرایط سخت اقتصادی استان‌های کردنشین، به عنوان یکی از بخش‌های توسعه نیافته، بیش از سایر مناطق به مردم فشار می آورد. بسیاری از مردم این مناطق ناچار به کولبری هستند تا بتوانند معیشت خود را تامین کنند. کولبرها معمولا بارهایی مانند سیگار، وسایل الکترونیکی، پارچه، چای و.. را بر روی پشت خود می بندند و از راه‌های صعب‌العبور مرزی آنها را وارد ایران می‌کنند.

سال گذشته دو کولبر با نامهای آزاد خسروی و فرهاد خسروی بر اثر بهمن، جان خود را از دست دادند. یک کولبر دیگر نیز شهرستان سقز جان خود را از دست داد. این مشکلات را در کنار خطر مین‌های باقی‌مانده از جنگ و شلیک نیروهای مرزبانی بگذارید. نگاه امنیتی حکومت به کردستان شرایط معیشتی سختی را برای مردم منطقه فراهم کرده است.

قربانیان مین در ایران؛ از کودکان تا کولبران

حق نشر عکسILNA

سیستان و بلوچستان و سیل

استان سیستان و بلوچستان، جزء مناطق توسعه نیافته ایران است. موضوع این استان نیز به مانند کردستان، از دید حکومت مرکزی مسئله‌ای امنیتی است. در سالی که سیل و طوفان شن، مشکلات فراوانی برای این استان ایجاد کرد، فقر بیش از همیشه گریبان خانواده‌های ساکن در آنجا را گرفت. سوخت‌بری به عنوان تنها راه فرار از این رنج و تامین معیشت به شمار می‌رود که با ایجاد دیوار مرزی مشکلات معیشتی آن ها چندین برابر شده است.

مردم این استان که سال جدید را مانند بسیاری از دیگر نقاط ایران با سیل شروع کرده بودند با سیلی سهمگین در دی ماه روبرو شدند. شدت سیل آنچنان زیاد بود که احمدعلی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان گفت "سیلاب در جنوب این استان ارتباط بیش‌از ۵۰۰ روستا را قطع کرده بود که با تلاش‌های صورت گرفته بخشی از ارتباط برقرار شده ولی حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ روستا همچنان در محاصره سیل هستند".

حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان هم گفته است که سیل اخیر در این شهرستان موجب "خرابی‌ها و خسارتی" در حاشیه زاهدان که "۳۰۰ هزار نفر حاشیه نشین وجود دارد" شده و اکثر خانه‌های این مناطق "خشت و گلی است، افراد مستضعف در این خانه‌ها ساکن هستند."