قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رای نیاورد

آمریکا و جمهوری دومنیکن تنها اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد بودند که به این قطعنامه رای مثبت دادند. یازده عضو دیگر رای ممتنع دادند و چین و روسیه هم چنان که پیش‌بینی می‌شد به آن رای مخالف دادند.

وزارت خارجه آمریکا هم با صدور بیانیه‌ای به انتقاد از شورای امنیت پرداخته و این نهاد سازمان ملل متحد را متهم کرده که به مطالبات کشورهای منطقه و اسرائیل بی‌توجه بوده است. در این بیانیه آمده رای نیاوردن درخواست ایالات متحده به ایران اجازه خواهد داد که به تسلیح بیشتر خود بپردازد و این به "ویرانی" و بی‌ثباتی در خاورمیانه کمک خواهد کرد.

مجید تخت‌روانچی، سفیر دائمی ایران در سازمان ملل متحد، دقایقی بعد از پایان رای‌گیری در توییتر، رد قطعنامه پیشنهادی آمریکا را نشانه "انزوای ایالات متحده و شکست یکجانبه‌گرایی" دانست.

آقای تخت روانچی در توییتر نوشته: "آمریکا باید از این افتضاح درس بگیرد و بداند که تلاش این کشور برای بازگرداندن فوری تحریم‌های علیه ایران، اقدامی غیرقانونی است و از سوی جامعه بین‌المللی رد شده است. رای‌گیری امروز گواهی بر این بود."

با وجود این، سفیر دائمی آمریکا در سازمان ملل متحد گفته این کشور از تلاش برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران دست بر نخواهد داشت.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، امروز، جمعه، ۱۴ اوت و ساعتی پیش از اتمام رای‌گیری در شورای امنیت پیشنهاد داده بود که نشستی اضطراری با حضور پنج قدرت هسته‌ای جهان، آلمان و ایران برگزار شود.

در بیانیه کرملین آمده که در روزهای اخیر تنش در شورای امنیت بر سر پیشنهاد آمریکا برای تمدید تسلیحلتی ایران مرتب بیشتر شده است:

"تنش رو به افزایش است و اتهام‌های بی‌پایه‌ای علیه ایران مطرح شده" و "پیش‌نویس‌ قطعنامه‌هایی برای نابود کردن توافق قبلی و یک‌پارچه شورای امنیت" تهیه شده است.

چین که در کنار روسیه به عنوان دو عضو دارای حق وتو شورای امنیت امروز با قطعنامه پیشنهادی آمریکا مخالفت کرد، در توییتر شکست آمریکا را نشانه "مطرود بودن یکجانبه‌گرایی" دانسته است.

دفتر نمایندگی دائم چین در سازمان ملل متحد در توییتر نوشته: "قلدری محکوم به شکست است و ترجیح دادن منافع خود بر منافع مشترک جامعه جهانی، راهی منتهی به بن‌بست است".

طبق توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵، ایران بخشی از برنامه هسته‌ای خود را متوقف کرد یا کاهش داد و در عوض بخشی از تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برداشته شد.

آمریکا در سال ۲۰۱۸ یک‌طرفه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدید و وسیعی را در راستای سیاست "فشار حداکثری" به طور یک‌جانبه علیه تهران به اجرا گذاشت.

ایران یک سال بعد از خروج آمریکا، تعهدهای برجامی خود را در پنج مرحله کنار گذاشت و فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفت.

مطابق برجام، تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل که از سال ۱۳۸۶ علیه ایران اعمال شده است، ۲۷ مهرماه امسال پس از ۱۳ سال به پایان می‌رسد. پایان این تحریم ایران را قادر به خرید تسلیحات و جنگ افزار و صادرات رسمی سلاح به دیگر کشورها می‌کند.

آمریکا بیش از یک سال است در صدد تمدید این تحریم هاست و می‌گوید لغو تحریم تسلیحاتی ایران باعث افزایش درگیری در خاورمیانه می‌شود.

این کشور پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را به شورای امنیت برد و در اختیار اعضای شورای امنیت قرار داد که رای‌گیری درباره آن از روز گذشته، پنجشنبه، ۱۳ اوت، آغاز شده بود.

چین و روسیه که هر دو حق وتو در شورای امنیت دارند و از امضاکنندگان برجام هستند از ابتدا با این پیشنهاد آمریکا مخالف بودند.

اکنون با رای نیاوردن این قطعنامه آمریکا ممکن است بخواهد به استفاده از مکانیسم ماشه که یکی از مفاد توافق هسته‌ای موسوم به برجام است متوسل شود.

اگر ایالات متحده به هر نحوی موفق شود از این مکانیزم استفاده کند، جلوگیری از بازگشت تمام تحریم‌های لغو شده تقریبا محال است. این یعنی اگر فقط یک عضو که دست‌کم می‌تواند آمریکا باشد، ادامه لغو تحریم‌های بین‌المللی را وتو کند، تحریم هایی که پنج سال پیش با توافق هسته‌ای موسوم به برجام لغو شده بودند، فورا از سر گرفته می‌شوند.

با این حال، استفاده از مکانیسم ماشه که مقام‌های آمریکایی طی چند ماه گذشته از احتمال به کارگیری آن سخن به میان آورده‌اند، با مخالفت دیگر امضاکنندگان برجام از جمله متحدان اروپایی آمریکا همراه بوده است.

روسیه و چین و بسیاری از دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند آمریکا با خروج یک جانبه از برجام در بهار سال ۲۰۱۸، دیگر اجازه به کار انداختن مکانیسم ماشه را ندارد.