اشاره مورا به عزم جدید برای توافق، تاکید باقری بر مواضع قبلی

مذاکرات احیای برجام با شرکت نمایندگان ایران و قدرت‌های جهانی پس از یک هفته، در وین از سر گرفته شده است.

انریکه مورا، مذاکره کننده هسته ای ارشد اتحادیه اروپا گفته است زمان می‌گذرد و فوریت توافق، بیش از گذشته است. علی باقری کنی، همتای ایرانی او هم گفته که ایران مذاکرات را بر اساس مواضع قبلی‌‌اش و با جدّیت ادامه می‌دهد.

ایران هفته گذشته اعلام کرد در مذاکرات احیای برجام در وین، دو متن را که حاوی دیگاه‌هایش در مورد برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشت به تعهدات هسته‌ای این کشور است برای بررسی به طرف مقابل داد.

اما شرایطی که ایران در نشست قبلی مطرح کرد با انتقاد بعضی از کشورهای غربی مواجه شد و رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان گفته‌اند که ایران از از توافق‌هایی که پیشتر به آن رسیده بودند، عقب‌نشینی کرده است.

لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا روز چهارشنبه در موسسه چتم‌هاوس مذاکرات امروز وین را آخرین فرصت ایران برای بازگشت به توافق برجام خواند و گفت به نفع ایران است که به این توافق بازگردد چون بریتانیا و متحدانش در جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای قاطعیت دارند.

مقامات ایرانی تاکید دارند که برای بازگشت به تعهدات برجامی، آمریکا باید تمامی تحریم‌هایی را که پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق علیه جمهوری اسلامی وضع کرده لغو کند.

منابع آمریکایی گفته‌اند که اگرچه جو بایدن مصمم است با بازگشت به برجام، سیاست آقای ترامپ در مورد ایران را تغییر دهد اما لغو تحریم‌هایی که به دلایل دیگر مانند سیاست منطقه‌ای ایران، برنامه موشکی، حمایت از "تروریسم"و نقض حقوق بشر در داخل ایران به اجرا گذاشته شده دشوار است.

در پی نشست هفته گذشته، آمریکا تعداد دیگری از نهادها و مقامات جمهوری اسلامی را در ارتباط با نقض حقوق بشر در ایران تحریم کرد.

وزیر خارجه ایران این اقدام را غیرسازنده توصیف کرد و دبیر حقوق بشر جمهوری اسلامی هم وعده داده است که تعدادی از مقامات آمریکایی را تحریم کند اما واکنش شدیدتری از سوی مقامات ایرانی دیده نشد.

علی باقری کنی در توییتر خود نوشته است که قبل از آغاز نشست امروز ملاقاتی با مذاکره کنندگان ارشد روسیه و چین داشت و این ملاقات را "مفید و سازنده" خوانده است.

آقای باقری کنی گفته است که پیش از شروع جلسه کمیسیون مشترک دیداری هم با انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا داشته است.

همزمان، بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل به آمریکا سفر کرده و امروز با مقام‌های این کشور دیدار خواهد کرد.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که "آمادگی‌های نظامی دو کشور" در صورت شکست احتمالی دیپلماسی، محور گفتگوهای وزیر دفاع اسرائیل در آمریکا خواهد بود.

اولین دور مذاکرات احیای توافق اتمی (برجام) در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، با مذاکره کنندگان جدید ایران دوشنبه هفته پیش (هشتم آذر) در هتل کوبورگ در وین آغاز شد.

این مذاکرات به سرپرستی انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، با حضور اعضای گروه ۱+۴ در حال انجام است.

آمریکا در این گفتگوها حضور غیرمستقیم دارد اما رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران قرار است طی روزهای آینده وارد وین شود.

نشست کمیسیون مشترک برجام در روز پنجشنبه کوتاه بود و حدود یک ساعت به طول انجامید. با این حال میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه، آن را «کوتاه و سازنده» خواند.

پس از این جلسه انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات، به خبرنگاران گفت: «چیزی که امروز احساس کردم… از جانب همه هیات‌ها… یک عزم و اراده جدید درباره نیاز به کار کردن و دستیابی به توافقی برای احیای برجام بود.»

او در عین حال تاکید کرد: زمان می‌گذرد و فوریت کار بیشتر شده است.

اما علی باقری، رییس تیم مذاکره ایران، پس از این نشست به خبرنگاران گفت که در جلسه تاکید کرده است ایران «بر مبنای موضع قبلی» برای ادامه مذاکرات جدی است.

خبرگزاری رویترز اظهارات علی باقری را با عنوان «ماندن ایران بر موضع خود» پوشش داده است.

علی باقری در مصاحبه با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی نیز گفت که در نشست روز پنجشنبه تاکید کرده است که جمهوری اسلامی «مسیر گفت‌وگوها را بر اساس مواضع و دیدگاه‌های خودش قبلا بیان کرده و با جدیت ادامه می‌دهد».

او با این حال گفت که جمهوری اسلامی اراده جدی برای مذاکرات دارد و «در مورد دستیابی به توافق هم اگر زمینه‌های لازم فراهم شود مانعی نمی‌بیند».

در همین حال علی واعظ، مدیر برنامه ایران در گروه بین‌المللی بحران، به ایران‌اینترنشنال گفت که موضع روسیه به طرف غربی نزدیک‌تر شده و چین نیز یک موضع بینابینی دارد.

هفتمین دور مذاکرات وین که نخستین مذاکرات هسته‌ای در دولت ابراهیم رئیسی محسوب می‌شود، جمعه گذشته بدون نتیجه در وین پایان یافته بود. رییس جمهور فرانسه آن مذاکرات را ناموفق خواند و دیپلمات‌های اروپایی نیز در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند از پیشنهادات ایران ناامید و نگران شده‌اند.

با این حال علی باقری گفته بود هیات‌های گروه ۱+۴ به پایتخت‌های خود می‌روند تا درباره پیشنهادهای جمهوری اسلامی در قالب دو سند «لغو تحریم‌ها» و «مسائل هسته‌ای» مشورت کنند.

اما او روز پنجشنبه پس از جلسه کمیسیون مشترک برجام درباره پاسخ طرف غربی به این پیشنهادات گفت که این موضوع باید در جلسه کارگروه‌ها پیگیری شود.

همزمان با ادامه مذاکرات وین، روزنامه وال‌استریت ژورنال روز پنجشنبه به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که دولت جو بایدن به دنبال تشدید تحریم‌ها علیه ایران است.

به نوشته این روزنامه، هفته آینده یک هیات ارشد دیپلماتیک آمریکا به امارات متحده عربی می‌رود تا به شرکت‌ها و بانک‌های خصوصی درباره خطر شدید ادامه تجارت‌‌ با ایران هشدار دهد.

نشریه آمریکایی واشینگتن فری‌بیکن نیز گزارش داده است در بودجه نظامی ۲۰۲۲ آمریکا بندی گنجانده شده که دولت جو بایدن را ملزم می‌کند در ازای رفع احتمالی هر یک از تحریم‌های ایران به کنگره توضیح دهد.

در همین حال جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در توییتی خبر داد که شامگاه چهارشنبه در تماس تلفنی خود با حسین امیرعبداللهیان این « پیام ضروری» را به او منتقل کرد که «برای احیای توافق باید در مذاکرات بسیار سریع‌تر باشیم».

روز چهارشنبه همچنین لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، از ایران خواست به پایبندی به برجام برگردد و هشدار داد این «آخرین شانس» ایران برای چنین کاری است.