روز یکشنبه، ۲۰ مارس، نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، در آغاز جلسه کابینه دولتش گفت: «متاسفانه عزم این وجود دارد که به هر بهایی توافق هستهای با ایران امضا شود؛ از جمله اعلام اینکه بزرگترین سازمان تروریستی جهان، سازمان تروریستی نیست. این بهای گزافی است.»
اشاره آقای بنت به خواست خروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا بود که به نظر میرسد در جریان مذاکرات هستهای در وین مطرح شده است.
بنت گفت: «سپاه بزرگترین و قاتلترین سازمان تروریستی در جهان است و بر خلاف داعش و سایر سازمانها، دولتی هم پشت آن است. این فقط مشکلی برای اسرائیل نیست. سایر کشورها، متحدین آمریکا در منطقه، روز پس از روز و ساعت پس از ساعت دارند با این سازمان سر میکنند.»
نخستوزیر اسرائیل یادآوری کرد که سپاه و گروههای مرتبط با آن به خاک کشورهای مختلفی در منطقه موشک و پهپاد شلیک کردهاند. او گفت: «همین الان هم سپاه در تلاش قتل شهروندان اسرائيل و آمریکا در سراسر جهان است.»
آقای بنت خواست ایران برای خروج سپاه از این فهرست را «جسورانه» خواند. نخستوزیر اسرائیل روز جمعه در بیانیهای مشترک با یائیر لاپید، وزیر خارجه و نخستوزیر علیالبدل اسرائیل، به شدت با خارج کردن سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی مخالفت کردند و گفتند چنین چیزی را «غیرقابل باور» میدانند. طبق برخی گزارشها آمریکا میخواهد در ازای خارج کردن سپاه از این فهرست، از ایران تعهد علنی بگیرد که تنشها را در منطقه کاهش میدهد.
بنت تاکید کرد که اگر هم آمریکا این سازمان را از فهرست تروریستی خارج کند، اسرائیل همچنان به مثابه گروهی تروریستی با آن برخورد میکند. او گفت: «مطابق معمول، آینده ما را اعمال ما تعیین میکنند و نه حرف و کلام.»
یک منبع دیپلماتیک اسرائیلی به روزنامه «اورشلیم پست» گفت که آمریکا در هفتههای اخیر به اسرائيل وعده داده است که راههای دیگری برای کنترل سپاه دارد. گفته میشود که دولت اسرائیل نگران است که خارج کردن سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی، پیام بدی به جهان میفرستد.
این منبع گفت، بنت و لاپید بیانیه مشترک خود را به این دلیل منتشر کردند که نشان داده شود در این موضوع، موضع متحد و ثابتی دارند. آقای بنت از جناح راست سیاست اسرائيل است و لاپید از جناح چپ میانه.
با این حال، به نظر میرسد که درون کابینه اسرائیل همچنان اختلافاتی در این مورد وجود داشته باشد. شبکه «کان ۱۱» تلویزیون اسرائیل روز جمعه گزارش داد که بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائيل که او نیز متعلق به جناح لیبرال و چپ میانه است، حاضر به امضای بیانیه لاپید و بنت نشده است. آقای گانتز ساعاتی پس از انتشار این بیانیه صحبتی تلفنی با همتای آمریکایی خود، لوید آستین، داشت و از او بابت کمک تسلیحاتی ۴.۸ میلیارد دلاری آمریکا تشکر کرد. طبق بیانیه دفتر گانتز، این دو وزیر درباره برجام و مواضع اسرائيل در این مورد صحبت کردند.
حذف سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی میتواند عواقب اقتصادی مهمی برای ایران داشته باشد، چرا که این گروه نظامی بخش وسیعی از اقتصاد ایران را در کنترل خود دارد.
دولت ترامپ در سال ۲۰۱۹ سپاه را وارد فهرست سازمانهای تروریستی کرد؛ فهرستی که توسط وزارت خارجه آمریکا کنترل میشود و وزیر خارجه میتواند سازمانها را به راحتی از آن حذف، یا به آن اضافه کند. از آنجا که سپاه تروریستی اعلام شده است، آمریکا میتواند دست به روندی قانونی علیه هر شرکتی بزند که رابطه تجاری با شرکتها یا افرادی داشته باشند که به هرگونه، مرتبط با سپاه باشند. البته در حدود سه سالی که از افزودن سپاه به فهرست میگذرد، هنوز شاهد اقدامی در این زمینه نبودهایم.
روند مذاکرات هستهای در دولت بایدن قریب یک سال (با چند ماه وقفه در اواخر دولت روحانی و اوایل دولت رئیسی) به طول انجامیده است. هدف از این مذاکرات احیای برجام است؛ توافقی که به موجب آن ایران غنیسازی اورانیوم را زیر ۳.۶۷ درصد متوقف کرده بود و تقریبا تمامی اورانیوم غنیشده خود را از کشور خارج میکرد، و در عوض تحریمها علیه آن لغو میشد.
در هفتههای گذشته، هم ایران و هم طرفین مقابل گفتهاند که نزدیک به رسیدن به توافق هستند. از آخرین موانعی که مطرح شد، خواست روسیه برای معافیت از تحریمهای جدیدی بود که به علت اشغال اوکراین، علیه این کشور اعمال شده است. موضوع سپاه و فهرست تروریستی نیز از آخرین موضوعات باقیمانده است.
در زمان امضای برجام (سال ۲۰۱۵)، اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر راستگرای وقت خود، به شدت با این توافق مخالفت کرد. دولت جدید اسرائیل، به رهبری بنت و لاپید، موضع نرمتری داشته و کوشیده است با آمریکاییها در این زمینه همکاری و همنظری کند؛ هرچند هنوز درمجموع مخالف احیای برجام است. از جمله دلایل اصلی مخالفت اسرائیل، این واقعیت است که برخی محدودیتها بر فعالیتهای هستهای ایران در سال ۲۰۲۵ منقضی میشوند. عدم رسیدگی به رفتار جمهوری اسلامی ایران در منطقه و برنامه موشکهای بالستیک آن، از دیگردلایل مخالفت اسرائیل بودهاند. تلآویو در ضمن میگوید لغو تحریمها به ایران منابع مالی میدهد که خرج تروریسم و تسلیحات خواهند شد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید