شاه کلید پیروز ی مردم ایران، اتحاد حول یک میثاق نامه "فدرال لیبرال دمکراسی" است، که حداقل های همگی را تامین کنند، و باقی خواسته های حداکثری پس از برقراری نظام فوق الذکربگذارید.
خدمت هموطنان ترک اذری و غیره، که میخواهند حق تعیین سرنوشت داشته باشد و ملیت ترک اذری به رسمیت بشناسد، من فرض میکنم حق با شماست. ولی ای هموطن ایا اسکاتلندی هم یک روزه به این حد نرسیداند بلکه سیصد سال طول کشید تا دمکراسی بریتانیا به چنین حد بلوغ رسید که اجازه دهد اسکاتلند بدون خشونت و با همه پرسی در مورد سرنوشتش تصمیم بگیرد؟
البته ای پروزه گذار از حداقل به حداکثر مثل بریتانیا سیصد سال نخواهد کشید. وقتی ما ازتجربیات دیگران استفاده کنیم دوران بلوغ مردم سالاری/دمکراسی غیر دینی ممکن است کمتر از 15 سال طول بکشد، چون از تجربه موفق دیگران استفاده می کنیم. در حالی بریتانیا این تجربه نداشت و مجبور بود خودش تجربه سازی کند.
اشتراک اصلی ما، نبود مردم سالاری وقاعی است. یعنی نبود لیبرال دمکراسی که میتواند فدارلیسم مناسبی باشد.
فدرالیسم مناسب از نظر من، با توجه به شرایط، بر مبنای شهرستان است (چون تطابق بهتری با پراکندگی اتنیکی دارد) در چارچوب استان های فعلی.
حدود خودمختاری، در سطح اداری، امالی، برنامه ریزی، مشاغل مدیرتی در دست مردم بومی، با رعایت حقوق اقلیت های دیگر.
زمان و فرصت می رود. اگر هر سال دیرتر بجنبدید که نسل بیشتری خواهند سوخت.
بیایید متحد شوید حول پیشنهاد من و امثال من.
عزیران هم وطن از هر گروه اتنیکی یا ایدئلوژیک... من سالها مطالعه کرده ام و خودم اشتباهات زیادی و پیشفرض هایی نادرستی در مردم فعالان حقوق اتنیکی داشتم.
منم زمانی تحت تاثیر دروغ و فریب استبداد بودم و گمان میکردم این فعالان برای تجزیه و تضعیف ایران است.
با این وجود شکی نیست اندک عناصری دارند به نام حقوق اتنیکی اتش تفرقه می افکنند. اینها شاید از سر لجاجت و عقده ها این کار می کنند و اساس اجانبی هستند که مسلط به زبان فارسی اند! این اندک درواقع مذور همان مستبدادن و عوامل دشمن ایرانند. ولی اکثریت فعالان حقوق انتیکی به دنبال حقوق بشر هستند.
سوئیس و المان و امریکا دارای مدل های فدرال دمکراسی واقعی هستند، البته متناسب با کشورشان. تقلید کورکورانه معقول نیست ولی استفاده از تجربه و یک مدل مناسب از تجربه دیگران خوب است. مردم سالاری غیر دینی دارند و هرگز تجزیه نشدند. پس ایران هم با یک مدل برگرفته تجزبیات موفق المان و سوئیس و امریکا می تواند هم تمامیت ارضی اش حفظ کند و هم حقوق اتنیک ها برآورده اند.
چرا من مثلا نوعی فارس از تدریس زبان مادری هم وطن ترک زبانم ناراحت باشم؟
ولی ای هم وطن عزیر این زبان فارسی دری که در امتداد فارسی میانه بوده به هر حال توانسته در این جایگاهب اشد و نقش رابط و انتقال مفاهیم مشترک باشد و در ادارات و مقوالات و اسناد حقوقی مورد توافق زبانی دیگر باشد. اشکالی ندارد بعنوان زبان سراسری باشد و در کنار سایر زبان ها و حتی گویش و لهجه ها دارای کرسی تدریس در مدارس و دانشگاه باشند و دارای رسانه درفضای مجازی و رادیو و تلویزیون و مطبوعات باشد، و کتاب در انواع ادبی و غیره منتشر شود. هیچ اشکالی ندارد هردو در کنار هم باشند.
بگذارید ایران مثل ایالات متحده فدرال دمکراسی باشد ولی در قالب یک ملت متکثر و مردم سالار.