پس از آنکه نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در سپاه پاسداران خبر از اعزام 11 هزار هادی سیاسی به نقاط مختلف کشور داد، اخبار تازه‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌های بسیج و سپاه منتشر شده است. رونمایی از گردان‌های امنیتی امام علی و اجرای طرح خبرنگاران بسیجی تحولاتی هستند که نشان از تداوم عزم فرماندهان سپاه و بسیج برای توسعه نفوذ و اثرگزاری در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دارد.
پیش از این تشکیل 31 سپاه استانی در کشور گامی در جهت مقابله با اعتراضات و شورش‌های اجتماعی در ایران قلمداد می شد. این طرح که در سال 87 و در فاصله یکسال مانده به برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اجرایی شد، مقدمه ای بود برای آمادگی سپاه برای رویارویی با آنچه که آنها «مقابله با جنگ نرم دشمن» توصیف می کنند. طرح تشکیل گردان‌های امنیتی سپاه نیز که به نظر می رسد تحقق آن تحت تاثیر اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری قوت گرفت، دنباله برنامه هایی است که نیروهای نظامی تحت فرمان رهبری با پیاده سازی آن علاوه بر افزایش نقش خود در اداره کشور با توان بیشتری سیاست سرکوب معترضین را دنبال خواهند کرد. تصاویر منتشر شده از اجتماع 31 هزار نفری گردان های امنیتی امام علی برای معترضین به نتایج انتخابات دهمین دوره ریاست جمهور آشناست. نظامیانی با کلاه خودهای ویژه، لباس های سوسکی و پلنگی و موتورهای سریع به همراه ابزار آلات مقابله با معترضین، تداعی کننده جو امنیتی خیابان‌ها در روزهای اعتراضات خیابانی سبزهاست.
در این حال پیوستگی چینش سازوکارهای سپاه برای مقابله با «تهدیدات» نشان دهنده یکی از تدابیر این نهاد در راستای توصیه آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر اینکه «انتخابات نباید به چالش امنیتی تبدیل شود» خواهد بود. خبرگزاری فارس در گزارش خود آورده است که «گردان هاي امام علي(ع) براي مقاصد امنيتي از جمله مقابله با فتنه هايي از قبيل فتنه 88 در سپاه محمد رسول الله(ص) تهران بزرگ سازماندهي شده است.» در این زمینه سخنان محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران در مراسم رونمایی از این گردان ها نشان دهنده پیگیری همین اهداف است. او گفت: «این گردان‌ها با توجه به حساسیت‌هایی که در ماموریت‌های خود در عرصه‌های اجتماعی دارند، عملکردشان تاثیر زیادی بر وضعیت انقلاب در داخل خواهد داشت.» وی همچنین افزود: «وظیفه ما فقط مقابله فیزیکی با حوادث نیست و باید بدانیم که چطور با کسانی که از روی ناآگاهی و یا فریب در این صحنه‌ها حاضر شده‌اند، باید برخورد کنیم.» غالب طرح های چند ساله اخیر بسیج و سپاه در راستای هماهنگ تر شدن این دو نهاد برای حضور پررنگ تر در عرصه های امنیتی و سیاسی کشور بوده است. نفوذ این ارگان به حوزه سیاست به میزانی است که علی مطهری از نمایندگان اصولگرای مجلس از اینکه اعضای سپاه درباره ترکیب اعضای کمیته 15 نفره اصولگرایان نظر می دهند انتقاد کرده بود.
سپاه پاسداران با برخورداری از ابزار اقتصادی و نظامی می رود تا به یک قدرت بلامنازع سیاسی در ایران تبدیل شود. پروژه های آنها با رنگ و لعاب ها و تفاسیر مختلف از قوانین جمهوری اسلامی در حال پیشروی به درون اتاق سیاستمداران است و به همین خاطر است که آنها ابایی از اعلام نظر خود در رابطه با تایید یا رد صلاحیت نیروهای سیاسی در انتخابات ندارند.
دهه تثبیت نظامیان در جمهوری اسلامی
سالهاست که سیاست در جمهوری اسلامی تنها حاصل دست پخت سیاستمداران نیست. اگر دهه هفتاد را دهه تثبیت نظام جمهوری اسلامی توصیف می کردند دهه هشتاد را باید دهه تثبیت قدرت نظامیان در جمهوری اسلامی نامید. در عرصه سیاسی ایران مدتهاست که روحانیون و کت و شلوار پوش های تسبیح به دست که ابراز ارادت به روحانیت را چاشنی کارشان می کنند انحصار تصمیم سازی و تصمیم گیری در جمهوری اسلامی را در اختیار ندارند. چه آنکه نظامیانی که تا پیش از این برای ورود به سیاست مجبور بودند با ردای نظامی خود وداع کنند و لااقل ظاهر خود را به لباس سیاست آراسته سازند دیگر نیازی به این کار هم نمی بینند. نگاهی به اظهارنظرهای سیاسی فرماندهان سپاه به روشنی گویای این امر است که آنها پس از نفوذ در حوزه های اقتصادی کشور به یمن دست باز قرارگاه خاتم الانبیاء و به دست آوردن پروژه های پول ساز، آرزوهای خود را برای تصاحب قدرت سیاسی و تسلط بر امور فرهنگی کشور مزمزه می کنند.
اقدامات اخیر سپاه را نمی توان دخالت صرف در سیاست دانست چرا که این نهاد که تا پیش از اتفاقات سال 88 هم خود را حافط انقلاب و جمهوری اسلامی می دانست پس از ایفای نقش موثر در سرکوب معترضان به نتایج انتخابات دایه دار حفاظت و حراست از حوزه سیاست نیز شده است. ردپای این موضوع را می توان در نظرات فرماندهای سپاه در اینکه چه گروه ها و افرادی ولایتمدار هستند و چه کسانی نیستند و اینکه چه کسانی صلاحیت فعالیت سیاسی را ندارند و چه کسانی ندارند جستجو کرد. سپاه اکنون خودی ترین نیرو در نظام جمهوری اسلامی محسوب می شود و گویی همین وفاداری موجب شده که نیروهای سیاسی به نفع برجسته شدن نقش آنها در عرصه سیاسی به عقب رانده شوند. حتی در میان نمایندگان مجلس نیز آندسته از چهره هایی که با سپاه نسبتی دارند از نفوذ بیشتری برخوردارند.
تیرماه امسال بود که محمد علی جعفری در اظهارنظری که به روشنی نشان از دخالت آشکار سپاه در سیاست داشت گفته بود "آن دسته از اصلاح طلبان که از خط قرمز نظام عبور نکرده‌اند امکان شرکت در انتخابات را خواهند داشت" و کسانی که به تعبیر او با جریان فتنه همراه بوده‌اند، نمی‌توانند در انتخابات حضور پیدا کنند. اعلام مواضع سیاسی از سوی فرماندهان سپاه پاسداران بخصوص پس از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد در سال 84 رو به افزایش گذاشت. طرفه آنکه تعداد قابل توجهی از مدیران دولت های نهم و دهم نیز از سابقه امنیتی و نظامی برخودارند.
فعالیت سیاسی در پوشش حمایت از اصولگرایان
دو سال پس از تشکیل دولت نهم و در آستانه انتخابات مجلس هشتم، یدالله جوانی دبیر کمیته سیاسی سپاه حمایت از اصولگرایان را لازم دانست. از این دست اظهارنظرها پیش از انتخابات ریاست جمهوری دهم نیز از زبان سپاهیان یا چهره های نزدیک به آنها به وفور ابراز می شد. سردار جعفري در سال 86 گفته بود که بسيج براساس يك تكليف الهي موظف به حمايت از جريان اصولگرايي است. از دیگر اظهارات سیاسی اخیر فرماندهان سپاه می توان به گفته های جعفری مبنی بر اینکه «حوادث دوران تلخ اصلاحات به منظور خاموش کردن نور خدا اتفاق افتاد» اشاره داشت. مواضع این چنینی از سوی چهره های نظامی در شرایطی بیان می شود که آنها به مانند همکاران پیشین خود هم چون رضایی و قالیباف نیازی نمی بینند ظاهر خود را از حالت نظامی تغییر دهند بلکه در زمانی که درجه های نظامی بر روی شانه هایشان خودنمایی می کند درباره مسائل مربوط به حوزه سیاسی اعلام موضع و تعیین تکلیف می کنند.
همانطور که محمدعلی جعفری گفته است؛ سپاه ماموریت های خود را به عرصه های نظامی، دفاعی و امنیتی محدود نکرده است. وی در مراسم تودیع و معارفه جانشین نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در سپاه گفت: «همان طور که مقام معظم رهبری هیچ گونه محدودیتی را برای سپاه در انجام ماموریت در ابعاد مختلف دفاع از انقلاب اسلامی قائل نشده اند، سپاه نیز امروز خود را باید در همه عرصه‌‌ها آماده دفاع از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن نگه دارد». فرمانده سپاه در ادامه تاکید کرد: «با وجود گستردگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اتصال بسیج به آن و عرصه های مختلفی که انقلاب اسلامی با آن روبروست سپاه دیگر تنها بازوی مسلح و توانمند رهبری نبوده بلکه به عنوان بازوی غیر مسلح ایشان نیز محسوب می شود.»
یکی از نمودهای «بازوهای غیر مسلح» رهبری را می توان در طرح خبرنگاران بسیجی شاهد بود. آنطور که سردار رمضان شریف مسئول روابط عمومی سپاه در مراسم دومین یادواره شهدای شهرک بهارستان دامغان گفته است "۲۱ هزار خبرنگار به شکل داوطلب در بدنه بسیج فعال شده اند". همزمان با این اقدامات سازماندهی شده فشار بر خبرنگاران و رسانه های داخلی از سوی نهادهای امنیتی استمرار دارد و اگر اختلالات و محدودیت های ایجاد شده برای استفاده از اینترنت را نیز به این موضوع علاوه کنیم می توان نتیجه گرفت که کانالیزه کردن اخبار و اطلاعات در ایران از سوی حکومت به طور جدی و سازماندهی شده تر از قبل در حال اجراست.
هر چند دخالت نظامیان در سیاست همواره از سوی اصلاح طلبان مورد اعتراض بوده است و انذار آنها از ورود به سیاست توسط چهره هایی چون محمدرضا خاتمی و سید حسن خمینی در دو سال گذشته چندین بار موجب موج آفرینی های رسانه ای له و علیه سپاه پاسداران شد اما آنها هنوز نیز مصرانه پیگیر راهی هستند که زمینه آنرا سال ها پیش مهیا کرده بودند. اصلاح طلبان همواره توصیه آیت الله خمینی به نظامیان را برای عدم ورود به عرصه سیاست به آنها گوشزد کرده‌اند اما اعضای سپاه تفاسیر دیگری از نظر رهبر پیشین جمهوری اسلامی دارند. سید حسن خمینی در زمستان 87 در گفت و گو با هفته نامه شهرونده امروز گفته بود: «یکی از بزرگترین معیارهایی که می‌توان گفت، جامعه از راه امام خارج شده است یا نه؟ حضور نظامیان در عرصه سیاست است.»
با این وجود طرفداران سپاه چندان به این نظر اعتقادی ندارند تا جایی که چندی پیش نیز امام جمعه مشهد با دفاع از اظهارنظرهای سیاسی فرمانده سپاه گفته بود: «امام(ره) هيچ‌گاه نفرموده‌اند كه سپاه در عرصه سياست دخالت نكند بلكه ايشان فرمودند كه در احزاب سياسي و مقوله انتخابات وارد نشود.» بدنبال اتخاذ مواضع این چنینی از سوی سپاهیان و چهره های نزدیک به این نهاد انقلابی بود که روزنامه جمهوری اسلامی رسانه نزدیک به اصولگرایان سنتی با رد این برداشت ها، نظر آیت الله خمینی را مبنی بر عدم مداخله سپاهیان در سیاست دانست و نوشت: «ورود به مناقشات سياسي و همراهي با يك جناح و گروه سياسي و در مقابل جناح و گروه ديگر قرار گرفتن نيز مطلقا براي سپاه و ساير نيروهاي مسلح ممنوع است.»
یکه تازی سپاهیان در عرصه های امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در قالب هایی چون سازماندهی هادیان سیاسی، خبرنگاران بسیجی و سپاهی، ارتش سایبری، وبلاگ نویسان بسیجی، حضور در مجلس به عنوان نماینده و... را می توان در راستای مدیریت گردش قدرت در جمهوری اسلامی از سوی سپاه پاسداران دانست. شاید به همین خاطر است که برخی علت منع نیروهای مسلح از دخالت در سیاست را بر این استدلال استوار کرده اند: «نیروهای مسلح باید حافط کلیت نظام و نگاهبان تمامیت ارضی کشور باشند و طرفداری آنها از جناح های داخلی اولا تعارضات عام سیاست را به داخل نیروهای مسلح می کشد و در ثانی جناح های رقیب سیاسی را مجهز به ابزارهایی می کند که با توسل به آنها می توانند موقعیت خود را در مسند قدرت تثبیت کرده و در نهایت مانع جابجایی در قدرت شوند.» (سعید حجاریان، سیاسی شدن نیروهای مسلح)
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
توجه داشته باشید کامنت‌هایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید