جنگ غزه چه شباهتی با اعتراض‌ها علیه جنگ ویتنام در سال ۱۹۶۸ دارد؟

پیشینه تظاهرات ضد جنگ ویتنام

در سال ۱۹۶۸، جنگ ویتنام وارد مرحله حساسی شد. در ژانویه، نیروهای ویتنام شمالی همراه با چریک‌های ویت‌کنگ به مواضع ایالات متحده و متحدانش حمله کردند و تا سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی، پیش رفتند.

این عملیات با نام حمله عید تت شهرت دارد زیرا با جشن سال نو قمری در تقویم ویتنامی‌ مقارن بود.

اگرچه ‌این تهاجم با یک شکست نظامی‌ سنگین برای نیروهای کمونیست اعزامی از کره شمالی خاتمه یافت، اما تصاویر عملیات جسورانه مهاجمان افکار عمومی‌ ایالات متحده در مورد جنگ را تغییر داد.

این عملیات نشان داد که دولت لیندون بی. جانسون، رئیس جمهور دموکرات که از «نور در انتهای تونل» صحبت کرده بود هیچ شانسی برای پیروزی در جنگ ندارد و در مورد آنچه که واقعا در جنگ اتفاق می‌افتاد دروغ گفته بود.

کنت والش، استاد دانشگاه آمریکایی در واشنگتن، که در آن زمان دانشجو بود، به بی‌بی‌سی می‌گوید: «این واقعه‌ای بود که باعث شروع همه چیز شد.»

او که نویسنده چندین کتاب و خبرنگار سابق است، در این باره می‌گوید: «برای مردم کشور روشن شد که دشمن تسلیم نمی‌شود و جنگ فقط تلفات نظامی ‌بیشتر، چه از نیروهای آمریکایی و چه کمونیست‌ها برجای می‌گذارد و تعداد زیادی غیرنظامی هم در این درگیری کشته می‌شوند.

چندین دهه بعد، حمله نیروهای حماس به خاک اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ جهانیان را تکان داد و بسیاری از کشورها با اسرائیل اعلام همبستگی کردند.

اما، پس از ماه‌ها بمباران بی امان اسرائیل، تعداد قربانیان فلسطینی به مقیاسی غیرقابل تصور رسیده است، در حالی که مردم غزه در آستانه قحطی به سر می برند.

چارلز کایزر، روزنامه‌نگار و خبرنگار نیویورک تایمز و نویسنده کتاب «آمریکا در ۱۹۶۸» می‌گوید: «تصاویری که همه ما در ماه‌های اخیر از غزه دیده‌ایم، به معنی واکنش بسیار نامتناسب اسرائیل است.»

او می‌گوید: «بیایید شفاف باشیم. آنچه که حماس انجام داد تکان‌دهنده، نفرت انگیز و هولناک بود. اما پیش از این دیده نشده بود که اسرائیل این حادثه وحشتناک تروریستی را بردارد و به دلیلی برای برانگیختن انزجار گسترده جهانی علیه اسرائیل تبدیل کند، آنهم در مقیاسی که من تا کنون ندیده‌ام.»

همین واکنش منفی است که به اعتراضات فزاینده در پردیس‌های دانشگاهی در سراسر ایالات متحده دامن زده است و بسیاری از افراد آن را بسیار شبیه به اعتراضات سال ۱۹۶۸ می‌دانند.

کنت والش استاد دانشگاه آمریکایی در واشنگتن دی سی و در اعتراضات سال ۱۹۶۸ دانشجو بود.

کنت والش می‌گوید «دانشجویان پردیس‌ها و ساختمان‌های دانشگاه را در مخالفت با جنگ ویتنام اشغال کردند و تصمیم مدیریت دانشگاه در سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مرتبط با تشکیلات نظامی را زیر سوال بردند.»

او می‎‌گوید: «امروزه طبیعتا مجموعه مسائل متفاوت بوده و به حمایت از فلسطینی‌ها در بحران غزه تبدیل شده اما دلیل اصلی در حال حاضر هم مانند سال ۱۹۶۸، خشم، رنجش و احساس بی‌عدالتی است. بنابراین بسیاری از چیزهایی که اکنون در ایالات متحده اتفاق می‌افتد، ما را به سال ۱۹۶۸ می‌برد، آن سال بسیار پر فراز و نشیب.»

با این حال، مارک کورلانسکی، از فعالان دانشجویی سال ۶۸ و نویسنده کتاب «سال ۱۹۶۸: سالی که جهان را تکان داد» معتقد نیست که بین تظاهرات ضد جنگ ویتنام و تظاهرات کنونی وجوه اشتراک چندانی وجود داشته باشد مگر در اقدام به اشغال همیلتون‌هال، ساختمان شاخص اداری دانشگاه کلمبیا که ‌این هفته دانشجویان متحصن به زور از آن اخراج شدند.

او می‌گوید: «دانشجویان سالن همیلتون را اشغال کردند زیرا در سال ۶۸ معترضان هم این کار را کرده بودند؛ اینها سعی می‌کنند از ما تقلید کنند.»

آقای کورلانسکی می‌افزاید: «وضعیت آن موقع و حالا کاملا متفاوت است. ما با جنگی مواجه بودیم که دولت ما را مجبور به جنگیدن در آن می‌کرد تا علیه طرف مقابل بجنگیم و ما در برابر جنگیدن سرسختانه مقاومت می‌کردیم. جنگ در ویتنام اتفاقی بود که برای خود ما رخ می‌داد اما کسانی که امروز دست به اعتراض زده‌اند قرار نیست در جنگ غزه شرکت کنند.»

در سال ۱۹۶۸، دانشجویان همیلتون‌هال، ساختمان اداری نمادین دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک را اشغال کردند.

با این حال، چارلز کایزر، که در اواخر دهه ۱۹۶۰ در کلمبیا دانشجو بود و بعدها در مورد اعتراضات ضد جنگ ویتنام در آنجا گزارش می‌داد، معتقد است که تظاهرات کنونی هم شایسته ستایش است.

او گفت: «از برخی جهات، این تظاهرات شگفت‌انگیزتر است، زیرا هیچ عنصر شخصی وجود ندارد، بلکه فقط به خاطر تأثیرپذیری از عکس‌هایی است که آنها دیده‌اند.»

او می‌گوید: «من قویا طرفدار هر نوع اعتراضی هستم که به شیوه‌ای غیرخشونت‌آمیز، مخالفت با تاکتیک‌های اسرائیل را بیان کند. فکر می‌کنم این کار بهترین طرفداری از اسرائیل است که می‌توانید انجام دهید، زیرا روشی که آنها در این جنگ پیش گرفته‌اند برای وجهه آنها مخرب است.»

مارک کورلانسکی به نوبه خود معتقد است که‌این تظاهرات نتیجه معکوس به بار آورده و به کسانی که از این شیوه اعتراضی انتقاد می‌کنند پیوسته است.

او می‌گوید: «من یکی از آن یهودیان مساله‌دار هستم. من هرگز حامی سرسخت اسرائیل نبوده‌ام و در میان بسیاری از یهودیان جنبشی در مخالفت جدی با دولت نتانیاهو وجود داشت.»

آقای کورلانسکی می‌افزاید: «اما حالا ما سکوت کرده‌ایم. اگر آنها (معترضین) طور دیگری رفتار کرده بودند، می‌توانستند یک جنبش یهودی-فلسطینی علیه جنگ به جریان بیندازند.»

چارلز کیزر در مورد اظهارات ضدیهودی برخی معترضان در کلمبیا و سایر دانشگاه‌ها هشدار می‌دهد و می‌گوید: «من بین تظاهرات مسالمت‌آمیز و افرادی که مرگ مخالفان خود را می‌خواهند کاملا تمایز قائل هستم.»

اما او در هر حال نحوه به کار گرفته شده توسط مقامات برای پایان دادن به اعتراضات به زور را محکوم می‌کند و آن را یادآور شیوه برخورد با معترضان در سال ۱۹۶۸ می‌داند.

او خاطرنشان می‌کند: «به عنوان یک قاعده کلی، مگر در موارد جلوگیری از اقدامات خشونت‌آمیز معترضان، من با آوردن پلیس به محوطه دانشگاه مخالف بوده و آن را همیشه یک اشتباه می‌دانم زیرا تنها نتیجه‌ای که دارد شعله‌ور کردن بیشتر معترضان و پافشاری بیشتر آنها بر موضع خود است.»

در حالیکه به نظر می‌رسد معترضان علیه جنگ غزه سوابق تظاهرات سال ۱۹۶۸ را مطالعه و از بزرگترهای خودشان مشاوره دریافت کرده‌اند، به نظر نمی‌رسد که مدیران فعلی دانشگاه به همان صورت در صدد دست زدن به اقدامات پیشگیرانه باشند و اشتباهات خود را بررسی کرده باشند.»

چارلز کایزر، روزنامه نگار آمریکایی در اواخر دهه ۱۹۶۰ در دانشگاه کلمبیا تحصیل کرد و از اعتراضات علیه جنگ ویتنام در آنجا گزارش داد.

سال انتخابات در آمریکا

جهان در سال ۱۹۶۸ واقعاً در آشفتگی بود. نه تنها مخالفت فزاینده‌ای با جنگ ویتنام در ایالات متحده وجود داشت، بلکه با قیام‌های دانشجویی در چندین کشور دیگر، به ویژه فرانسه، با اعتراضاتی که به «ماه مه ‌فرانسوی» معروف شد، همراه بود.

اما تنش بین غرب و شوروی نیز در حال افزایش بود.

اتحاد جماهیر شوروی و برخی از متحدانش در پیمان ورشو با تانک‌های خود به چکسلواکی آن زمان حمله کردند و به پراگ، پایتخت، وارد شدند تا دولت الکساندر دوبچک، رهبر اصلاح‌طلب این کشور را سرنگون و اقتدارگرایی کمونیستی را بر این کشور بار دیگر تحمیل کنند.

در ایالات متحده، مارتین لوتر کینگ، رهبر صلح‌طلب و مدافع حقوق آفریقایی-آمریکایی‌ها، ترور شد. چند ماه بعد همین اتفاق در مورد نامزد دموکرات ریاست جمهوری، رابرت اف کندی، برادر جان اف. کندی، رئیس جمهور ترور شده، رخ داد.

جامعه ایالات متحده کاملا قطبی شده و این کشور با شورش در ده‌ها شهر مواجه بود.

در میان همه آن هرج و مرج، لیندون بی جانسون، رئیس جمهور آمریکا که موضع او به شدت تضعیف شده بود، اعلام کرد که به دنبال انتخاب مجدد نخواهد بود.

این وضعیت باعث ابهام در مورد انتخابات ریاست جمهوری شد که قرار بود در نوامبر ۱۹۶۸ برگزار شود.

کنت والش، نویسنده کتابی به نام «معماران سیاست مسموم در آمریکا» توضیح می‌دهد: «در سال ۱۹۶۸، ریچارد نیکسون (نامزد جمهوریخواه) از قیام‌های دانشجویی برای طرح نیاز به مقابله با جرایم بهره‌برداری کرد و گفت که دموکرات‌ها در حفظ نظم و قانون ضعیف بودند و این یکی از دلایلی بود که او در انتخابات پیروز شد.»

این دقیقا همان استدلالی است که اکنون دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواه، علیه جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به کار می‌برد.

کنت والش می‌گوید: «اگر آنچه که مردم آمریکا اینک می‌خواهند برقراری نظم و قانون و مقابله با جرم و جنایت باشد، از لحاظ نظری اعتراضات دانشجویی می‌تواند به نفع ترامپ تمام شود همانطور که در آن سال روی داد.»

پیش‌بینی می‌شود که نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر بسیار نزدیک باشد. بایدن و ترامپ هر دو نقاط قوت و ضعف دارند.

چارلز کایزر تاکید می‌کند که اگرچه بایدن نتوانسته بر چگونگی اداره جنگ غزه توسط اسرائیل تاثیر بگذارد، اما وضعیت کنونی او با موقعیت ضعیف لیندون بی. جانسون در سال ۱۹۶۸ تفاوت زیاد دارد.

با این حال، چیزی که او از آن می‌ترسد، یک وضعیت موازی با گذشته است: کنوانسیون دموکرات‌ها که بایدن را به عنوان نامزد ریاست جمهوری این حزب تایید خواهد کرد امسال هم در شهر شیکاگو برگزار می‌شود، یعنی صحنه همان کنوانسیون در سال ۱۹۶۸ که با درگیری خشونت آمیز بین فعالان ضد جنگ و پلیس پایان یافت.»

والش هشدار می‌دهد: «در مورد تکرار تظاهرات دانشگاهی در شیکاگو در جریان کنوانسیون همانطور که در سال ۱۹۶۸ به یک فاجعه سیاسی برای دموکرات‌ها تبدیل شد، صحبت‌های زیادی وجود دارد.»

او توضیح می‌دهد: «در سال ۱۹۶۸، پس از تلاشی که ما برای پایان دادن به جنگ انجام دادیم، نتیجه نهایی همه این اقدامات این بود که ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور شد، و کشور را در جهت خلاف قرار داد.»

او می‌گوید: «اگر هرج و مرج مشابه آن سال توسط معترضان ضد اسرائیلی در خیابان‌های شیکاگو روی دهد نتیجه آن احتمالا انتخاب دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۴ خواهد بود.»