Skip to main content

سالام الیکیم

سالام الیکیم
Anonymous

سالام الیکیم
امروز چهارشنبه باد (یئل چرشنبه‌سی) است
Çərşənbə, 08.03.2016 04:48
گوناز تی وی : امروز هشتم مارس برابر با 18 اسفند روز "چهارشنبه باد"(یئل چرشنبه‌سی) در فرهنگ تورکان می‌باشد.
وزش بادهای ملایم و گرم در این روز خبر از آمدن قریب الوقوع بهار می‌دهد. از این رو در میان مردم تورک آزربایجان از این روز به عنوان روز بیداری باد یا چهارشنبه‌ای که باد را بیدار می کندYel Oyadan Çərşəmbə نامبرده می‌شود.
چهارشنبه باد که سومین چهارشنبه از میان چهار چهارشنبه آخر سال است در ادبیات شفاهی و نیز میتولوژی ملت تورک به عنوان محرک آتش و آب تلقی می شود که در روزگار باستان یک الهه‌ی تورک بوده است.
در جشنهای بهاری تورکان مراسم "یئل بابا" نیز نشات گرفته از همین الهه می باشد.

بر اساس یک اعتقاد قدیمی در میان تورکان تا قبل از آمدن یئل بابا ، گندم از خرمن برداشته نمی‌شود و اگر کسی گندم کاه دار را بردارد فرزندش می‌میرد.
بنا بر این اعتقادات، در شب قبل از چهارشنبه باد باید به زیر درخت بید رفت و برای آمدن یئل بابا دعا کرد. اگر یئل بابا صدای دعا کننده را بشنود و شروع به وزیدن کرده شاخه های بید را با زمین تماس دهد آرزوهای دعا کننده برآورده می شود.
در این روز در فرهنگ تورک فرشها ، و لحافها در باد تکانده می‌شوند و برای چهارشنبه آخر که چهارشنبه آتش است آماده می‌شوند و خانه تکانی شروع می‌شود.
همچنین در این روز در اطراف سبزه‌ای که روییده است نوار قرمز بسته می شود و شیربرنج پخته می شود. در سفره ی غذا نیز بیشتر خشکبار و میوه‌های هسته‌دار گذارده می شود.
لازم به ذکر است که لغت شنبه لغتی عبری می باشد که به معنای هفته می‌باشد و در زبان فارسی نیز تا 900 سال پیش چیزی به نام روزهای هفته وجود خارجی نداشت و اصولا لغت چهارشنبه بعدا ساخته شده است اما در فرهنگ تورک در قدیم به جای لغت چهارشنبه برای هر چهارشنبه نامی مخصوص وجود داشت. در حال حاظر در برخی از مناطق آزربایجان جنوبی نام های هفته به صورت زیر است: ائلگونو (جوُمارتئسی)، بازار، دوُزگونو (بازارتئسی)، تکگوٌنو، اوْدگونو، سوُگونو(جوماخشامی)، جوُما .
در آن نام "اودگونو" برای چهارشنبه ، از همه گیر شدن نام چهارشنبه آتش که چهارشنبه آخر سال است به جای لغت چهارشنبه نشات می گیرد. به عبارتی سه چهارشنبه دیگر به مرور زمان اهمیت خود را از دست داده اند.
لازم به ذکر است که در گذشته و تورکان باستان روزهای هفته به صورت "بیرینجی گون ، ایکینجی گون ،...بئشینجی گون ، بازار گونو" شمرده می‌شد و نامگذاری های بالا بدلیل مراسمات مربوط به این روزها بوده است که جایگزین آن شده است.

ضمن یادآوری این مسئله که چهارشنبه باد نیز همانند از شب قبل از آن آغاز می‌شود، خاطر نشان می‌شود، در فرهنگ عامه تورک از لغت نوروز استفاده نمی‌شده است و به جای آن "یاز بایرامی" گفته میشده است که هم‌اکنون نیز تا حدودی مورد استفاده قرار میگیرد.
گوناز تی وی
H.M