ادامه:
عده ای گویند« جدا بشویم، امور خود را اداره کنیم ، کافی ست. یعنی استقلال و اداره ی امور، در مرحله اول کافی ست. »
- مشکل این است که « بدون اجرای دموکراسی-آزادی و برابری- بدون اجرای حداقل عدالت اجتماعی، بدون امنیت » مردم از
« جدایی و اداره ی امور» حمایت نمی کنند، یعنی بخواهند هم نمی توانند بکنند. بدون امنیت ، امور اداره نمیشود. بدون « آزادی و برابری» یعنی دموکراسی امنیت نمی تواند و جود داشته باشد. بدون عدالت اجتماعی( تامین کار و مسکن و بهداشت و حمابت ایام بیکاری و مانند اینها)، که نیاز تقریبا 90 در صد مردم است، همکاری مردمی-حمایت- صورت نمیگیرد. در یک کلام همه ی اجزاء و عناصر « حرکت ملی دموکراتیک» به هم قفل شده اند و مکمل یکدیگر و راه حل همدیگر اند.
یعنی ، فقط و فقط « جدایی و تشکیل حکومت ملی آذربایجان» مد نظر باشد ، نظری ست غیر عملی و تحقق ناپذیر.
تحقق این راه از توان فکری « ناسیونالیستهای افراطی» بیرون است و متضاد با آمال آنهاست.
نمی توان خواستی را حذف کرد. از سوی دیگر مردم در تعیین سرنوشت خود حق انتخاب اجرا میکنند و هیچ هم معلوم نیست که « جدایی» رای بیاورد. از طرف دیگر استقلال به معنی جدایی نیست و در فدرالیسم هم میتوان استقلال اداره ی امور را کسب کرد. و حتی نسبی هم باشد مردم به « راه حل جنگ داخلی» آنرا ترجیح خواهند داد. جدایی بدون جنگ داخلی ، لازم است با تجربه ی فدرالیسم همراه باشد و عملا نیز چنین میتواند باشد.
مردم همیشه در پی راههای مسالمت آمیز و راحت و بی زیان و کم هزینه اند و راه فدرالیسم چنین چراغی را نشان میدهد.
با اجرای دموکراسی نسبی و رفع تبعیض و عدالت اجتماعی راه تجربه ی فدرالیسم کوبیده میشود. مردم انتخاب آنرا به جدایی که از راه جنگ داخلی باشد ترجیح خواهند داد و چیز خردمندانه ای نیز هست.
جدایی تنها بعد از تجربه ی ناموفق فدرالیسم از راه مسالمت مانند اسکاتلند میتواند تحقق یابد. راه کردهای ترکیه راه ما برای استقلال نمی تواند باشد. لازم است به این مسئله توجه کنیم.